UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3799
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
athātaḥ pāṇḍurogapratiṣedhaṃ vyākhyāsyāmaḥ // (1)
Par.?
yathovāca bhagavān dhanvantariḥ // (2) Par.?
vyavāyamamlaṃ lavaṇāni madyaṃ mṛdaṃ divāsvapnamatīva tīkṣṇam / (3.1)
Par.?
niṣevamāṇasya vidūṣya raktaṃ kurvanti doṣāstvaci pāṇḍubhāvam // (3.2)
Par.?
pāṇḍvāmayo 'ṣṭārdhavidhaḥ pradiṣṭaḥ pṛthaksamastair yugapac ca doṣaiḥ / (4.1)
Par.?
sarveṣu caiteṣviha pāṇḍubhāvo yato 'dhiko 'taḥ khalu pāṇḍurogaḥ // (4.2)
Par.?
tvaksphoṭanaṃ ṣṭhīvanagātrasādau mṛdbhakṣaṇaṃ prekṣaṇakūṭaśothaḥ / (5.1)
Par.?
viṇmūtrapītatvamathāvipāko bhaviṣyatastasya puraḥsarāṇi // (5.2)
Par.?
sa kāmalāpānakipāṇḍurogaḥ kumbhāhvayo lāgharako 'lasākhyaḥ / (6.1)
Par.?
vibhāṣyate lakṣaṇamasya kṛtsnaṃ nibodha vakṣyāmyanupūrvaśastat // (6.2)
Par.?
kṛṣṇekṣaṇaṃ kṛṣṇasirāvanaddhaṃ tadvarṇaviṇmūtranakhānanaṃ ca / (7.1)
Par.?
vātena pāṇḍuṃ manujaṃ vyavasyedyuktaṃ tathānyaistadupadravaiśca // (7.2)
Par.?
pītekṣaṇaṃ pītasirāvanaddhaṃ tadvarṇaviṇmūtranakhānanaṃ ca / (8.1)
Par.?
pittena pāṇḍuṃ manujaṃ vyavasyedyuktaṃ tathānyaistadupadravaiśca // (8.2)
Par.?
śuklekṣaṇaṃ śuklasirāvanaddhaṃ tadvarṇaviṇmūtranakhānanaṃ ca / (9.1)
Par.?
kaphena pāṇḍuṃ manujaṃ vyavasyedyuktaṃ tathānyaistadupadravaiśca // (9.2)
Par.?
sarvātmake sarvamidaṃ vyavasyed vakṣyāmi liṅgānyatha kāmalāyāḥ / (10.1)
Par.?
yo hyāmayānte sahasānnam amlam adyād apathyāni ca tasya pittam // (10.2)
Par.?
karoti pāṇḍuṃ vadanaṃ viśeṣāt pūrveritau tandribalakṣayau ca / (11.1)
Par.?
bhedastu tasyāḥ khalu kumbhasāhvaḥ śopho mahāṃstatra ca parvabhedaḥ // (11.2)
Par.?
jvarāṅgamardabhramasādatandrākṣayānvito lāgharako 'lasākhyaḥ / (12.1)
Par.?
taṃ vātapittāddharipītanīlaṃ halīmakaṃ nāma vadanti tajjñāḥ // (12.2)
Par.?
upadravāsteṣvaruciḥ pipāsā chardirjvaro mūrdharujāgnisādaḥ / (13.1)
Par.?
śophastathā kaṇṭhagato 'balatvaṃ mūrcchā klamo hṛdyavapīḍanaṃ ca // (13.2)
Par.?
sādhyaṃ tu pāṇḍvāmayinaṃ samīkṣya snigdhaṃ ghṛtenordhvamadhaśca śuddham / (14.1)
Par.?
sampādayet kṣaudraghṛtapragāḍhair harītakīcūrṇayutaiḥ prayogaiḥ // (14.2)
Par.?
pibedghṛtaṃ vā rajanīvipakvaṃ yat traiphalaṃ tailvakam eva vāpi / (15.1)
Par.?
virecanadravyakṛtaṃ pibedvā yogāṃśca vairecanikān ghṛtena // (15.2)
Par.?
mūtre nikumbhārdhapalaṃ vipācya pibedabhīkṣṇaṃ kuḍavārdhamātram / (16.1)
Par.?
khādedguḍaṃ vāpyabhayāvipakvamāragvadhādikvathitaṃ pibedvā // (16.2)
Par.?
ayorajovyoṣaviḍaṅgacūrṇaṃ lihyāddharidrāṃ triphalānvitāṃ vā / (17.1)
Par.?
sarpirmadhubhyāṃ vidadhīta vāpi śāstrapradeśābhihitāṃśca yogān // (17.2)
Par.?
harecca doṣān bahuśo 'lpamātrān śvayeddhi doṣeṣvatinirhṛteṣu / (18.1)
Par.?
dhātrīphalānāṃ rasamikṣujaṃ ca manthaṃ pibet kṣaudrayutaṃ hitāśī // (18.2)
Par.?
ubhe bṛhatyau rajanīṃ śukākhyāṃ kākādanīṃ cāpi sakākamācīm / (19.1)
Par.?
ādāribimbīṃ sakadambapuṣpīṃ vipācya sarpirvipacet kaṣāye // (19.2)
Par.?
tat pāṇḍutāṃ hantyupayujyamānaṃ kṣīreṇa vā māgadhikā yathāgni / (20.1)
Par.?
hitaṃ ca yaṣṭīmadhujaṃ kaṣāyaṃ cūrṇaṃ samaṃ vā madhunāvalihyāt // (20.2)
Par.?
gomūtrayuktaṃ triphalādalānāṃ dattvāyasaṃ cūrṇamanalpakālam / (21.1)
Par.?
pravālamuktāñjanaśaṅkhacūrṇaṃ lihyāttathā kāñcanagairikottham // (21.2)
Par.?
ājaṃ śakṛtsyāt kuḍavapramāṇaṃ viḍaṃ haridrā lavaṇottamaṃ ca / (22.1)
Par.?
pṛthak palāṃśāni samagrametaccūrṇaṃ hitāśī madhunāvalihyāt // (22.2)
Par.?
maṇḍūralohāgniviḍaṅgapathyāvyoṣāṃśakaḥ sarvasamānatāpyaḥ / (23.1)
Par.?
mūtrāsuto 'yaṃ madhunāvalehaḥ pāṇḍvāmayaṃ hantyacireṇa ghoram // (23.2)
Par.?
bibhītakāyomalanāgarāṇāṃ cūrṇaṃ tilānāṃ ca guḍaśca mukhyaḥ / (24.1)
Par.?
takrānupāno vaṭakaḥ prayuktaḥ kṣiṇoti ghorān api pāṇḍurogān // (24.2)
Par.?
sauvarcalaṃ hiṅgu kirātatiktaṃ kalāyamātrāṇi sukhāmbunā vā / (25.1)
Par.?
mūrvāharidrāmalakaṃ ca lihyāt sthitaṃ gavāṃ saptadināni mūtre // (25.2)
Par.?
mūlaṃ balācitrakayoḥ pibedvā pāṇḍvāmayārto 'kṣasamaṃ hitāśī / (26.1)
Par.?
sukhāmbunā vā lavaṇena tulyaṃ śigroḥ phalaṃ kṣīrabhujopayojyam // (26.2)
Par.?
nyagrodhavargasya pibet kaṣāyaṃ śītaṃ sitākṣaudrayutaṃ hitāśī / (27.1)
Par.?
śālādikaṃ cāpyatha sāracūrṇaṃ dhātrīphalaṃ vā madhunāvalihyāt // (27.2)
Par.?
viḍaṅgamustatriphalājamodaparūṣakavyoṣavinirdahanyaḥ / (28.1)
Par.?
cūrṇāni kṛtvā guḍaśarkare ca tathaiva sarpirmadhunī śubhe ca // (28.2)
Par.?
saṃbhārametadvipacennidhāya sārodake sāravato gaṇasya / (29.1)
Par.?
jātaṃ ca lehyaṃ matimān viditvā nidhāpayenmokṣakaje samudge // (29.2)
Par.?
hantyeṣa lehaḥ khalu pāṇḍurogaṃ saśothamugrām api kāmalāṃ ca / (30.1)
Par.?
saśarkarā kāmalināṃ tribhaṇḍī hitā gavākṣī saguḍā ca śuṇṭhī // (30.2)
Par.?
kāleyake cāpi ghṛtaṃ vipakvaṃ hitaṃ ca tat syādrajanīvimiśram / (31.1)
Par.?
dhātuṃ nadījaṃ jatu śailajaṃ vā kumbhāhvaye mūtrayutaṃ pibedvā // (31.2)
Par.?
mūtre sthitaṃ saindhavasamprayuktaṃ māsaṃ pibedvāpi hi lohakiṭṭam / (32.1)
Par.?
dagdhvākṣakāṣṭhair malamāyasaṃ vā gomūtranirvāpitamaṣṭavārān // (32.2)
Par.?
vicūrṇya līḍhaṃ madhunācireṇa kumbhāhvayaṃ pāṇḍugadaṃ nihanyāt / (33.1)
Par.?
sindhūdbhavaṃ vāgnisamaṃ ca kṛtvā kṣiptvā ca mūtre sakṛdeva taptam // (33.2)
Par.?
lauhaṃ ca kiṭṭaṃ bahuśaśca taptvā nirvāpya mūtre bahuśastathaiva / (34.1)
Par.?
ekīkṛtaṃ gojalapiṣṭametadaikadhyamāvāpya pacedukhāyām // (34.2)
Par.?
yathā na dahyeta tathā viśuṣkaṃ cūrṇīkṛtaṃ peyamudaśvitā tat / (35.1)
Par.?
takraudanāśī vijayeta rogaṃ pāṇḍuṃ tathā dīpayate 'nalaṃ ca // (35.2)
Par.?
drākṣāguḍūcyāmalakīrasaiśca siddhaṃ ghṛtaṃ lāgharake hitaṃ ca / (36.1)
Par.?
gauḍānariṣṭān madhuśarkarāśca mūtrāsavān kṣārakṛtāṃstathaiva // (36.2)
Par.?
snigdhān rasānāmalakairupetān kolānvitān vāpi hi jāṅgalānām / (37.1)
Par.?
seveta śophābhihitāṃśca yogān pāṇḍvāmayī śāliyavāṃśca nityam // (37.2)
Par.?
śvāsātisārārucikāsamūrcchātṛṭchardiśūlajvaraśophadāhān / (38.1)
Par.?
tathāvipākasvarabhedasādān jayedyathāsvaṃ prasamīkṣya śāstram // (38.2)
Par.?
anteṣu śūnaṃ parihīnamadhyaṃ mlānaṃ tathānteṣu ca madhyaśūnam / (39.1)
Par.?
gude ca śephasyatha muṣkaśūnaṃ pratāmyamānaṃ ca visaṃjñakalpam // (39.2)
Par.?
vivarjayet pāṇḍukinaṃ yaśo'rthī tathātisārajvarapīḍitaṃ ca // (40.1)
Par.?
Duration=0.20364999771118 secs.