UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 4921
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
athāto vraṇapratiṣedhaṃ vyākhyāsyāmaḥ / (1.1)
Par.?
iti ha smāhurātreyādayo maharṣayaḥ / (1.2)
Par.?
vraṇo dvidhā nijāgantuduṣṭaśuddhavibhedataḥ / (1.3)
Par.?
nijo doṣaiḥ śarīrotthairāgantur bāhyahetujaḥ // (1.4)
Par.?
doṣairadhiṣṭhito duṣṭaḥ śuddhas tair anadhiṣṭhitaḥ / (2.1)
Par.?
saṃvṛtatvaṃ vivṛtatā kāṭhinyaṃ mṛdutāti vā // (2.2)
Par.?
atyutsannāvasannatvam atyauṣṇyam atiśītatā / (3.1)
Par.?
raktatvaṃ pāṇḍutā kārṣṇyaṃ pūtipūyaparisrutiḥ // (3.2)
Par.?
pūtimāṃsasirāsnāyucchannatotsaṅgitātiruk / (4.1)
Par.?
saṃrambhadāhaśvayathukaṇḍvādibhirupadrutaḥ // (4.2)
Par.?
dīrghakālānubandhaśca vidyād duṣṭavraṇākṛtim / (5.1)
Par.?
sa pañcadaśadhā doṣaiḥ saraktaistatra mārutāt // (5.2)
Par.?
śyāvaḥ kṛṣṇo 'ruṇo bhasmakapotāsthinibho 'pi vā / (6.1)
Par.?
mastumāṃsapulākāmbutulyatanvalpasaṃsrutiḥ // (6.2)
Par.?
nirmāṃsastodabhedāḍhyo rūkṣaścaṭacaṭāyate / (7.1)
Par.?
pittena kṣiprajaḥ pīto nīlaḥ kapilapiṅgalaḥ // (7.2)
Par.?
mūtrakiṃśukabhasmāmbutailābhoṣṇabahusrutiḥ / (8.1)
Par.?
kṣārokṣitakṣatasamavyatho rāgoṣmapākavān // (8.2)
Par.?
kaphena pāṇḍuḥ kaṇḍūmān bahuśvetaghanasrutiḥ / (9.1)
Par.?
sthūlauṣṭhaḥ kaṭhinaḥ snāyusirājālatato 'lparuk // (9.2)
Par.?
pravālarakto raktena saraktaṃ pūyam udgiret / (10.1)
Par.?
vājisthānasamo gandhe yukto liṅgaiśca paittikaiḥ // (10.2)
Par.?
dvābhyāṃ tribhiśca sarvaiśca vidyāllakṣaṇasaṃkarāt / (11.1)
Par.?
jihvāprabho mṛduḥ ślakṣṇaḥ śyāvauṣṭhapiṭikaḥ samaḥ // (11.2)
Par.?
kiṃcidunnatamadhyo vā vraṇaḥ śuddho 'nupadravaḥ / (12.1)
Par.?
tvagāmiṣasirāsnāyusaṃdhyasthīni vraṇāśayāḥ // (12.2)
Par.?
koṣṭho marma ca tānyaṣṭau duḥsādhyānyuttarottaram / (13.1)
Par.?
susādhyaḥ sattvamāṃsāgnivayobalavati vraṇaḥ // (13.2)
Par.?
vṛtto dīrghastripuṭakaścaturaśrākṛtiśca yaḥ / (14.1)
Par.?
tathā sphikpāyumeḍhrauṣṭhapṛṣṭhāntarvaktragaṇḍagaḥ // (14.2)
Par.?
kṛcchrasādhyo 'kṣidaśananāsikāpāṅganābhiṣu / (15.1)
Par.?
sevanījaṭharaśrotrapārśvakakṣāstaneṣu ca // (15.2)
Par.?
phenapūyānilavahaḥ śalyavān ūrdhvanirvamī / (16.1)
Par.?
bhagandaro 'ntarvadanastathā kaṭyasthisaṃśritaḥ // (16.2)
Par.?
kuṣṭhināṃ viṣajuṣṭānāṃ śoṣiṇāṃ madhumehināṃ / (17.1)
Par.?
vraṇāḥ kṛcchreṇa sidhyanti yeṣāṃ ca syur vraṇe vraṇāḥ // (17.2)
Par.?
naiva sidhyanti vīsarpajvarātīsārakāsinām / (18.1)
Par.?
pipāsūnām anidrāṇāṃ śvāsinām avipākinām // (18.2)
Par.?
bhinne śiraḥkapāle vā mastuluṅgasya darśane / (19.1)
Par.?
snāyukledāt sirāchedād gāmbhīryāt kṛmibhakṣaṇāt // (19.2)
Par.?
asthibhedāt saśalyatvāt saviṣatvād atarkitāt / (20.1)
Par.?
mithyābandhād atisnehād raukṣyād romādighaṭṭanāt // (20.2)
Par.?
kṣobhād aśuddhakoṣṭhatvāt sauhityād atikarśanāt / (21.1)
Par.?
madyapānād divāsvapnād vyavāyād rātrijāgarāt // (21.2)
Par.?
vraṇo mithyopacārācca naiva sādhyo 'pi sidhyati / (22.1)
Par.?
kapotavarṇapratimā yasyāntāḥ kledavarjitāḥ // (22.2)
Par.?
sthirāścipiṭikāvanto rohatīti tam ādiśet / (23.1)
Par.?
athātra śophāvasthāyāṃ yathāsannaṃ viśodhanam // (23.2)
Par.?
yojyaṃ śopho hi śuddhānāṃ vraṇaścāśu praśāmyati / (24.1)
Par.?
kuryācchītopacāraṃ ca śophāvasthasya saṃtatam // (24.2)
Par.?
doṣāgniragnivat tena prayāti sahasā śamam / (25.1)
Par.?
śophe vraṇe ca kaṭhine vivarṇe vedanānvite // (25.2)
Par.?
viṣayukte viśeṣeṇa jalajādyair hared asṛk / (26.1)
Par.?
duṣṭāsre 'pagate sadyaḥ śopharāgarujāṃ śamaḥ // (26.2)
Par.?
hṛte hṛte ca rudhire suśītaiḥ sparśavīryayoḥ / (27.1)
Par.?
suślakṣṇaistadahaḥpiṣṭaiḥ kṣīrekṣusvarasadravaiḥ // (27.2)
Par.?
śatadhautaghṛtopetair muhuranyair aśoṣibhiḥ / (28.1)
Par.?
pratilomaṃ hito lepaḥ sekābhyaṅgāśca tatkṛtāḥ // (28.2)
Par.?
nyagrodhodumbarāśvatthaplakṣavetasavalkalaiḥ / (29.1)
Par.?
pradeho bhūrisarpirbhiḥ śophanirvāpaṇaḥ param // (29.2)
Par.?
vātolbaṇānāṃ stabdhānāṃ kaṭhinānāṃ mahārujām / (30.1)
Par.?
srutāsṛjāṃ ca śophānāṃ vraṇānām api cedṛśām // (30.2)
Par.?
ānūpavesavārādyaiḥ svedaḥ somāstilāḥ punaḥ / (31.1)
Par.?
bhṛṣṭā nirvāpitāḥ kṣīre tatpiṣṭā dāharuggharāḥ // (31.2)
Par.?
sthirān mandarujaḥ śophān snehair vātakaphāpahaiḥ / (32.1)
Par.?
abhyajya svedayitvā ca veṇunāḍyā śanaiḥ śanaiḥ // (32.2)
Par.?
vimlāpanārthaṃ mṛdnīyāt talenāṅguṣṭhakena vā / (33.1)
Par.?
yavagodhūmamudgaiśca siddhapiṣṭaiḥ pralepayet // (33.2)
Par.?
vilīyate sa cen naivaṃ tatastam upanāhayet / (34.1)
Par.?
avidagdhastathā śāntiṃ vidagdhaḥ pākam aśnute // (34.2)
Par.?
sakolatilavallomā dadhyamlā saktupiṇḍikā / (35.1)
Par.?
sakiṇvakuṣṭhalavaṇā koṣṇā śastopanāhane // (35.2)
Par.?
supakve piṇḍite śophe pīḍanairupapīḍite / (36.1)
Par.?
dāraṇaṃ dāraṇārhasya sukumārasya ceṣyate // (36.2)
Par.?
guggulvatasigodantasvarṇakṣīrīkapotaviṭ / (37.1)
Par.?
kṣārauṣadhāni kṣārāśca pakvaśophavidāraṇam // (37.2)
Par.?
pūyagarbhān aṇudvārān sotsaṅgān marmagān api / (38.1)
Par.?
niḥsnehaiḥ pīḍanadravyaiḥ samantāt pratipīḍayet // (38.2)
Par.?
śuṣyantaṃ samupekṣeta pralepaṃ pīḍanaṃ prati / (39.1)
Par.?
na mukhe cainam ālimpet tathā doṣaḥ prasicyate // (39.2)
Par.?
kalāyayavagodhūmamāṣamudgahareṇavaḥ / (40.1)
Par.?
dravyāṇāṃ picchilānāṃ ca tvaṅmūlāni prapīḍanam // (40.2)
Par.?
saptasu kṣālanādyeṣu surasāragvadhādikau / (41.1)
Par.?
bhṛśaṃ duṣṭe vraṇe yojyau mehakuṣṭhavraṇeṣu ca // (41.2)
Par.?
athavā kṣālanaṃ kvāthaḥ paṭolīnimbapattrajaḥ / (42.1)
Par.?
aviśuddhe viśuddhe tu nyagrodhāditvagudbhavaḥ // (42.2)
Par.?
paṭolītilayaṣṭyāhvatrivṛddantīniśādvayam / (43.1)
Par.?
nimbapattrāṇi cālepaḥ sapaṭur vraṇaśodhanaḥ // (43.2)
Par.?
vraṇān viśodhayed vartyā sūkṣmāsyān saṃdhimarmagān / (44.1)
Par.?
kṛtayā trivṛtādantīlāṅgalīmadhusaindhavaiḥ // (44.2)
Par.?
vātābhibhūtān sāsrāvān dhūpayed ugravedanān / (45.1)
Par.?
yavājyabhūrjamadanaśrīveṣṭakasurāhvayaiḥ // (45.2)
Par.?
nirvāpayed bhṛśaṃ śītaiḥ pittaraktaviṣolbaṇān / (46.1)
Par.?
śuṣkālpamāṃse gambhīre vraṇa utsādanaṃ hitam // (46.2)
Par.?
nyagrodhapadmakādibhyām aśvagandhābalātilaiḥ / (47.1)
Par.?
adyān māṃsādamāṃsāni vidhinopahitāni ca // (47.2)
Par.?
māṃsaṃ māṃsādamāṃsena vardhate śuddhacetasaḥ / (48.1)
Par.?
utsannamṛdumāṃsānāṃ vraṇānām avasādanam // (48.2)
Par.?
jātīmukulakāsīsamanohvālapurāgnikaiḥ / (49.1)
Par.?
utsannamāṃsān kaṭhinān kaṇḍūyuktāṃścirotthitān // (49.2)
Par.?
vraṇān suduḥkhaśodhyāṃśca śodhayet kṣārakarmaṇā / (50.1)
Par.?
sravanto 'śmarījā mūtraṃ ye cānye raktavāhinaḥ // (50.2)
Par.?
chinnāśca saṃdhayo yeṣāṃ yathoktair ye ca śodhanaiḥ / (51.1)
Par.?
śodhyamānā na śudhyanti śodhyāḥ syuste 'gnikarmaṇā // (51.2)
Par.?
śuddhānāṃ ropaṇaṃ yojyam utsādāya yad īritam / (52.1)
Par.?
aśvagandhā ruhā lodhraṃ kaṭphalaṃ madhuyaṣṭikā // (52.2)
Par.?
samaṅgā dhātakīpuṣpaṃ paramaṃ vraṇaropaṇam / (53.1)
Par.?
apetapūtimāṃsānāṃ māṃsasthānām arohatām // (53.2)
Par.?
kalkaṃ saṃrohaṇaṃ kuryāt tilānāṃ madhukānvitam / (54.1)
Par.?
snigdhoṣṇatiktamadhurakaṣāyatvaiḥ sa sarvajit // (54.2)
Par.?
sa kṣaudranimbapattrābhyāṃ yuktaḥ saṃśodhanaṃ param / (55.1)
Par.?
pūrvābhyāṃ sarpiṣā cāsau yuktaḥ syād āśu ropaṇaḥ // (55.2)
Par.?
tilavad yavakalkaṃ tu kecid icchanti tadvidaḥ / (56.1)
Par.?
sāsrapittaviṣāgantugambhīrān soṣmaṇo vraṇān // (56.2)
Par.?
kṣīraropaṇabhaiṣajyaśṛtenājyena ropayet / (57.1)
Par.?
ropaṇauṣadhasiddhena tailena kaphavātajān // (57.2)
Par.?
kācchīlodhrābhayāsarjasindūrāñjanatutthakam / (58.1)
Par.?
cūrṇitaṃ tailamadanair yuktaṃ ropaṇam uttamam // (58.2)
Par.?
samānāṃ sthiramāṃsānāṃ tvaksthānāṃ cūrṇa iṣyate / (59.1)
Par.?
kakubhodumbarāśvatthajambūkaṭphalalodhrajaiḥ // (59.2)
Par.?
tvacamāśu nigṛhṇanti tvakcūrṇaiścūrṇitā vraṇāḥ / (60.1) Par.?
lākṣāmanohvāmañjiṣṭhāharitālaniśādvayaiḥ // (60.2)
Par.?
pralepaḥ saghṛtakṣaudrastvagviśuddhikaraḥ param / (61.1)
Par.?
kālīyakalatāmrāsthihemakālārasottamaiḥ // (61.2)
Par.?
lepaḥ sagomayarasaḥ savarṇakaraṇaḥ param / (62.1)
Par.?
dagdho vāraṇadanto 'ntardhūmaṃ tailaṃ rasāñjanam // (62.2)
Par.?
romasaṃjanano lepastadvat tailapariplutā / (63.1)
Par.?
catuṣpānnakharomāsthitvakśṛṅgakhurajā maṣī // (63.2)
Par.?
vraṇinaḥ śastrakarmoktaṃ pathyāpathyānnam ādiśet / (64.1)
Par.?
dve pañcamūle vargaśca vātaghno vātike hitaḥ // (64.2)
Par.?
nyagrodhapadmakādyau tu tadvat pittapradūṣite / (65.1)
Par.?
āragvadhādiḥ śleṣmaghnaḥ kaphe miśrāstu miśraje // (65.2)
Par.?
ebhiḥ prakṣālanaṃ lepo ghṛtaṃ tailaṃ rasakriyā / (66.1)
Par.?
cūrṇo vartiśca saṃyojya vraṇe sapta yathāyatham // (66.2)
Par.?
jātīnimbapaṭolapattrakaṭukādārvīniśāśārivā / (67.1)
Par.?
mañjiṣṭhābhayasikthatutthamadhukair naktāhvabījānvitaiḥ / (67.2)
Par.?
sarpiḥ sādhyam anena sūkṣmavadanā marmāśritāḥ kledino gambhīrāḥ sarujo vraṇāḥ sagatayaḥ śudhyanti rohanti ca // (67.3)
Par.?
Duration=0.21036791801453 secs.