Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Shivaism, Śiva

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 5963
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
dve akṣare brahmapare tv anante vidyāvidye nihite yatra gūḍhe / (1.1) Par.?
dvi
n.d.n.
akṣara
n.d.n.
brahman
comp.
∞ para
n.d.n.
tu
indecl.
ananta
n.d.n.
root
vidyā
comp.
∞ avidyā
n.d.f.
nidhā,
PPP, n.d.n.
yatra
indecl.
guh.
PPP, n.d.n.
kṣaraṃ tv avidyā hy amṛtaṃ tu vidyā vidyāvidye īśate yas tu so 'nyaḥ // (1.2) Par.?
kṣara
n.s.n.
root
tu
indecl.
avidyā
n.s.f.
hi.
indecl.
amṛta
n.s.n.
root
tu
indecl.
vidyā.
n.s.f.
vidyā
comp.
∞ avidyā
ac.d.f.
īś
3. sg., Pre. ind.
yad
n.s.m.
tu,
indecl.
tad
n.s.m.
→ adhiṣṭhā (2.1) [acl:rel]
anya,
n.s.m.
root
yo yoniṃ yonim adhitiṣṭhaty eko viśvāni rūpāṇi yonīś ca sarvāḥ / (2.1) Par.?
yad
n.s.m.
yoni
ac.s.f.
yoni
ac.s.f.
adhiṣṭhā
3. sg., Pre. ind.
→ bhṛ (2.2) [conj]
← tad (1.2) [acl]
eka
n.s.m.
viśva
ac.p.n.
rūpa
ac.p.n.
yoni
ac.p.f.
ca
indecl.
sarva,
ac.p.f.
ṛṣiprasūtaṃ kapilaṃ yas tam agre jñānair bibharti jāyamānaṃ ca paśyet // (2.2) Par.?
ṛṣi
comp.
∞ prasū
PPP, ac.s.m.
kapila
ac.s.m.
yad
n.s.m.
tad
ac.s.m.
agre
indecl.
jñāna
i.p.n.
bhṛ,
3. sg., Pre. ind.
← adhiṣṭhā (2.1) [conj]
jan
Pre. ind., ac.s.m.
ca
indecl.
paś.
3. sg., Pre. opt.
ekaikaṃ jālaṃ bahudhā vikurvann asmin kṣetre saṃharaty eṣa devaḥ / (3.1) Par.?
ekaika
ac.s.n.
jāla
ac.s.n.
bahudhā
indecl.
vikṛ
Pre. ind., n.s.m.
idam
l.s.n.
kṣetra,
l.s.n.
saṃhṛ
3. sg., Pre. ind.
root
etad
n.s.m.
deva.
n.s.m.
bhūyaḥ sṛṣṭvā patayati tatheśaḥ sarvādhipatyaṃ kurute mahātmā // (3.2) Par.?
bhūyas
indecl.
sṛj,
Abs., indecl.
patay
3. sg., Pre. ind.
root
tathā
indecl.
∞ īśa.
n.s.m.
sarva
comp.
∞ ādhipatya
ac.s.n.
kṛ
3. sg., Pre. ind.
root
mahātman.
n.s.m.
sarvā diśa ūrdhvam adhaś ca tiryak prakāśayan bhrājate yad v anaḍvān / (4.1) Par.?
sarva
ac.p.f.
diś
ac.p.f.
ūrdhvam
indecl.
adhas
indecl.
ca
indecl.
tiryañc
ac.s.n.
prakāśay
Pre. ind., n.s.m.
bhrāj
3. sg., Pre. ind.
← adhiṣṭhā (4.2) [advcl]
yat
indecl.
u
indecl.
anaḍuh,
n.s.m.
evaṃ sa devo bhagavān vareṇyo yonisvabhāvān adhitiṣṭhaty ekaḥ // (4.2) Par.?
evam
indecl.
tad
n.s.m.
deva
n.s.m.
bhagavat
n.s.m.
vareṇya
n.s.m.
yoni
comp.
∞ svabhāva
ac.p.m.
adhiṣṭhā
3. sg., Pre. ind.
root
→ bhrāj (4.1) [advcl:manner]
eka.
n.s.m.
yac ca svabhāvaṃ pacati viśvayoniḥ pācyāṃś ca sarvān pariṇāmayed yaḥ / (5.1) Par.?
yat
indecl.
ca
indecl.
svabhāva
ac.s.m.
pac
3. sg., Pre. ind.
← adhiṣṭhā (5.2) [advcl]
viśva
comp.
∞ yoni,
n.s.m.
pācay
Ger., ac.p.m.
ca
indecl.
sarva
ac.p.m.
pariṇāmay
3. sg., Pre. opt.
→ viniyojay (5.2) [conj]
← adhiṣṭhā (5.2) [csubj]
yad.
n.s.m.
sarvam etad viśvam adhitiṣṭhatyeko guṇāṃśca sarvān viniyojayed yaḥ // (5.2) Par.?
sarva
ac.s.n.
etad
ac.s.n.
viśva
ac.s.n.
adhiṣṭhā
3. sg., Pre. ind.
root
→ pariṇāmay (5.1) [csubj]
→ pac (5.1) [advcl]
∞ eka
n.s.m.
guṇa
ac.p.m.
∞ ca
indecl.
sarva
ac.p.m.
viniyojay
3. sg., Pre. opt.
← pariṇāmay (5.1) [conj]
yad.
n.s.m.
tad vedaguhyopaniṣatsu gūḍhaṃ tad brahmā vedate brahmayoniṃ / (6.1) Par.?
tad
n.s.n.
veda
comp.
∞ guhya
comp.
∞ upaniṣad
l.p.
guh.
PPP, n.s.n.
root
tad
ac.s.n.
brahman
n.s.m.
vid
3. sg., Pre. ind.
root
brahman
comp.
∞ yoni.
ac.s.f.
ye pūrvaṃ devā ṛṣayaś ca tad vidus te tanmayā amṛtā vai babhūvuḥ // (6.2) Par.?
yad
n.p.m.
pūrvam
indecl.
deva
n.p.m.
ṛṣi
n.p.m.
ca
indecl.
tad
ac.s.n.
vid,
3. pl., Perf.
tad
n.p.m.
tad
comp.
∞ maya
n.p.m.
amṛta
n.p.m.
vai
indecl.
bhū.
3. pl., Perf.
root
guṇānvayo yaḥ phalakarmakartā kṛtasya tasyaiva sa copabhoktā / (7.1) Par.?
guṇa
comp.
∞ anvaya
n.s.m.
yad
n.s.m.
phala
comp.
∞ karman
comp.
∞ kartṛ
n.s.m.
kṛ
PPP, g.s.n.
tad
g.s.n.
∞ eva
indecl.
tad
n.s.m.
ca
indecl.
∞ upabhoktṛ.
n.s.m.
root
sa viśvarūpas triguṇas trivartmā prāṇādhipaḥ saṃcarati svakarmabhiḥ // (7.2) Par.?
tad
n.s.m.
viśva
comp.
∞ rūpa
n.s.m.
triguṇa
n.s.m.
tri
comp.
∞ vartman
n.s.m.
∞ adhipa
n.s.m.
saṃcar
3. sg., Pre. ind.
root
sva
comp.
∞ karman.
i.p.n.
aṅguṣṭhamātro ravitulyarūpaḥ saṃkalpāhaṃkārasamanvito yaḥ / (8.1) Par.?
∞ mātra
n.s.m.
root
ravi
comp.
∞ tulya
comp.
∞ rūpa
n.s.m.
∞ ahaṃkāra
comp.
∞ samanvita
n.s.m.
yad
n.s.m.
buddher guṇenātmaguṇena caiva ārāgramātro hy avaro 'pi dṛṣṭaḥ // (8.2) Par.?
buddhi
g.s.f.
guṇa
i.s.m.
∞ ātman
comp.
∞ guṇa
i.s.m.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
āra
comp.
∞ agra
comp.
∞ mātra
n.s.m.
hi
indecl.
avara
n.s.m.
api
indecl.
dṛś.
PPP, n.s.m.
root
vālāgraśatabhāgasya śatadhā kalpitasya ca / (9.1) Par.?
vāla
comp.
∞ agra
comp.
∞ śata
comp.
∞ bhāga
g.s.m.
← bhāga (9.2) [nmod]
śatadhā
indecl.
kalpay
PPP, g.s.m.
ca
indecl.
← vijñā (9.2) [cc]
bhāgo jīvaḥ sa vijñeyaḥ sa cānantyāya kalpate // (9.2) Par.?
bhāga
n.s.m.
→ bhāga (9.1) [nmod]
jīva
n.s.m.
tad
n.s.m.
vijñā.
Ger., n.s.m.
root
→ ca (9.1) [cc]
tad
n.s.m.
ca
indecl.
∞ ānantya
d.s.n.
kᄆp.
3. sg., Pre. ind.
root
naiva strī na pumān eṣa na caivāyaṃ napuṃsakaḥ / (10.1) Par.?
na
indecl.
∞ eva
indecl.
strī
n.s.f.
root
na
indecl.
puṃs
n.s.m.
etad.
n.s.m.
na
indecl.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ idam
n.s.m.
napuṃsaka.
n.s.m.
root
yad yaccharīram ādatte tena tena sa yujyate // (10.2) Par.?
yad
ac.s.n.
yad
ac.s.n.
∞ śarīra
ac.s.n.
ādā,
3. sg., Pre. ind.
tad
i.s.n.
tad
i.s.n.
tad
n.s.m.
yuj.
3. sg., Ind. pass.
root
saṃkalpanasparśanadṛṣṭihomair grāsāmbuvṛṣṭyā cātmavivṛddhijanma / (11.1) Par.?
karmānugāny anukramena dehī sthāneṣu rūpāṇy abhisamprapadyate // (11.2) Par.?
karman
comp.
∞ anuga
ac.p.n.
anukrama
i.s.m.
dehin
n.s.m.
sthāna
l.p.n.
rūpa
ac.p.n.
abhisamprapad.
3. sg., Pre. ind.
root
sthūlāni sūkṣmāṇi bahūni caiva rūpāṇi dehī svaguṇair vṛṇoti / (12.1) Par.?
sthūla
ac.p.n.
sūkṣma
ac.p.n.
bahu
ac.p.n.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
rūpa
ac.p.n.
dehin
n.s.m.
sva
comp.
∞ guṇa
i.p.m.
vṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
kriyāguṇair ātmaguṇaiś ca teṣāṃ saṃyogahetur aparo 'pi dṛṣṭaḥ // (12.2) Par.?
kriyā
comp.
∞ guṇa
i.p.m.
ātman
comp.
∞ guṇa
i.p.m.
ca
indecl.
tad
g.p.m.
saṃyoga
comp.
∞ hetu
n.s.m.
apara
n.s.m.
api
indecl.
dṛś.
PPP, n.s.m.
root
anādyanantaṃ kalilasya madhye viśvasya sraṣṭāram anekarūpaṃ / (13.1) Par.?
anādi
comp.
∞ ananta
ac.s.m.
kalila
g.s.n.
madhya
l.s.n.
viśva
g.s.n.
sraṣṭṛ
ac.s.m.
→ pariveṣṭitṛ (13.2) [conj]
← jñā (13.2) [xcomp]
aneka
comp.
∞ rūpa
ac.s.m.
viśvasyaikaṃ pariveṣṭitāraṃ jñātvā devaṃ mucyate sarvapāśaiḥ // (13.2) Par.?
viśva
g.s.n.
∞ eka
ac.s.m.
pariveṣṭitṛ
ac.s.m.
← sraṣṭṛ (13.1) [conj]
jñā
Abs., indecl.
→ sraṣṭṛ (13.1) [xcomp]
deva,
ac.s.m.
muc
3. sg., Ind. pass.
root
sarva
comp.
∞ pāśa.
i.p.m.
bhāvagrāhyam anīḍākhyaṃ bhāvābhāvakaraṃ śivaṃ / (14.1) Par.?
bhāva
comp.
∞ grah
Ger., ac.s.m.
→ kara (14.2) [conj]
← vid (14.2) [xcomp]
a
indecl.
∞ nīḍa
comp.
∞ ākhyā
ac.s.m.
bhāva
comp.
∞ abhāva
comp.
∞ kara
ac.s.m.
śiva
ac.s.m.
kalāsargakaraṃ devaṃ ye vidus te jahus tanum // (14.2) Par.?
kalā
comp.
∞ sarga
comp.
∞ kara
ac.s.m.
← grah (14.1) [conj]
deva
ac.s.m.
yad
n.p.m.
vid,
3. pl., Perf.
→ grah (14.1) [xcomp]
tad
n.p.m.

3. pl., Perf.
root
tanu.
ac.s.f.
Duration=0.078298091888428 secs.