Texts

vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1) Par.?

sa śatrusenāṃ tarasā praṇudya gāstā vijityātha dhanurdharāgryaḥ / (1.2) Par.?

duryodhanāyābhimukhaṃ prayāto bhūyo 'rjunaḥ priyam ājau cikīrṣan // (1.3) Par.?

goṣu prayātāsu javena matsyān kirīṭinaṃ kṛtakāryaṃ ca matvā / (2.1) Par.?

duryodhanāyābhimukhaṃ prayāntaṃ kurupravīrāḥ sahasābhipetuḥ // (2.2) Par.?

teṣām anīkāni bahūni gāḍhaṃ vyūḍhāni dṛṣṭvā bahuladhvajāni / (3.1) Par.?

matsyasya putraṃ dviṣatāṃ nihantā vairāṭim āmantrya tato 'bhyuvāca // (3.2) Par.?

etena tūrṇaṃ pratipādayemāñśvetān hayān kāñcanaraśmiyoktrān / (4.1) Par.?

javena sarveṇa kuru prayatnam āsādayaitad rathasiṃhavṛndam // (4.2) Par.?

gajo gajeneva mayā durātmā yo yoddhum ākāṅkṣati sūtaputraḥ / (5.1) Par.?

tam eva māṃ prāpaya rājaputra duryodhanāpāśrayajātadarpam // (5.2) Par.?

sa tair hayair vātajavair bṛhadbhiḥ putro virāṭasya suvarṇakakṣyaiḥ / (6.1) Par.?

vidhvaṃsayaṃstadrathinām anīkaṃ tato 'vahat pāṇḍavam ājimadhye // (6.2) Par.?

taṃ citraseno viśikhair vipāṭhaiḥ saṃgrāmajicchatrusaho jayaśca / (7.1) Par.?

pratyudyayur bhāratam āpatantaṃ mahārathāḥ karṇam abhīpsamānāḥ // (7.2) Par.?

tataḥ sa teṣāṃ puruṣapravīraḥ śarāsanārciḥ śaravegatāpaḥ / (8.1) Par.?

vrātān rathānām adahat sa manyur vanaṃ yathāgniḥ kurupuṃgavānām // (8.2) Par.?

tasmiṃstu yuddhe tumule pravṛtte pārthaṃ vikarṇo 'tirathaṃ rathena / (9.1) Par.?

vipāṭhavarṣeṇa kurupravīro bhīmena bhīmānujam āsasāda // (9.2) Par.?

tato vikarṇasya dhanur vikṛṣya jāmbūnadāgryopacitaṃ dṛḍhajyam / (10.1) Par.?

apātayad dhvajam asya pramathya chinnadhvajaḥ so 'pyapayājjavena // (10.2) Par.?

taṃ śātravāṇāṃ gaṇabādhitāraṃ karmāṇi kurvāṇam amānuṣāṇi / (11.1) Par.?

śatruṃtapaḥ kopam amṛṣyamāṇaḥ samarpayat kūrmanakhena pārtham // (11.2) Par.?

sa tena rājñātirathena viddho vigāhamāno dhvajinīṃ kurūṇām / (12.1) Par.?

śatruṃtapaṃ pañcabhir āśu viddhvā tato 'sya sūtaṃ daśabhir jaghāna // (12.2) Par.?

tataḥ sa viddho bharatarṣabheṇa bāṇena gātrāvaraṇātigena / (13.1) Par.?

gatāsur ājau nipapāta bhūmau nago nagāgrād iva vātarugṇaḥ // (13.2) Par.?

ratharṣabhāste tu ratharṣabheṇa vīrā raṇe vīratareṇa bhagnāḥ / (14.1) Par.?

cakampire vātavaśena kāle prakampitānīva mahāvanāni // (14.2) Par.?

hatāstu pārthena narapravīrā bhūmau yuvānaḥ suṣupuḥ suveṣāḥ / (15.1) Par.?

vasupradā vāsavatulyavīryāḥ parājitā vāsavajena saṃkhye / (15.2) Par.?

suvarṇakārṣṇāyasavarmanaddhā nāgā yathā haimavatāḥ pravṛddhāḥ // (15.3) Par.?

tathā sa śatrūn samare vinighnan gāṇḍīvadhanvā puruṣapravīraḥ / (16.1) Par.?

cacāra saṃkhye pradiśo diśaśca dahann ivāgnir vanam ātapānte // (16.2) Par.?

prakīrṇaparṇāni yathā vasante viśātayitvātyanilo nudan khe / (17.1) Par.?

tathā sapatnān vikiran kirīṭī cacāra saṃkhye 'tiratho rathena // (17.2) Par.?

śoṇāśvavāhasya hayānnihatya vaikartanabhrātur adīnasattvaḥ / (18.1) Par.?

ekena saṃgrāmajitaḥ śareṇa śiro jahārātha kirīṭamālī // (18.2) Par.?

tasmin hate bhrātari sūtaputro vaikartano vīryam athādadānaḥ / (19.1) Par.?

pragṛhya dantāviva nāgarājo maharṣabhaṃ vyāghra ivābhyadhāvat // (19.2) Par.?

sa pāṇḍavaṃ dvādaśabhiḥ pṛṣatkair vaikartanaḥ śīghram upājaghāna / (20.1) Par.?

vivyādha gātreṣu hayāṃśca sarvān virāṭaputraṃ ca śarair nijaghne // (20.2) Par.?

sa hastinevābhihato gajendraḥ pragṛhya bhallānniśitānniṣaṅgāt / (21.1) Par.?

ākarṇapūrṇaṃ ca dhanur vikṛṣya vivyādha bāṇair atha sūtaputram // (21.2) Par.?

athāsya bāhūruśirolalāṭaṃ grīvāṃ rathāṅgāni parāvamardī / (22.1) Par.?

sthitasya bāṇair yudhi nirbibheda gāṇḍīvamuktair aśaniprakāśaiḥ // (22.2) Par.?

sa pārthamuktair viśikhaiḥ praṇunno gajo gajeneva jitastarasvī / (23.1) Par.?

vihāya saṃgrāmaśiraḥ prayāto vaikartanaḥ pāṇḍavabāṇataptaḥ // (23.2) Par.?