Texts

parāśara uvāca / (1.1) Par.?

vṛttiḥ sakāśād varṇebhyastribhyo hīnasya śobhanā / (1.2) Par.?

prītyopanītā nirdiṣṭā dharmiṣṭhān kurute sadā // (1.3) Par.?

vṛttiścennāsti śūdrasya pitṛpaitāmahī dhruvā / (2.1) Par.?

na vṛttiṃ parato mārgecchuśrūṣāṃ tu prayojayet // (2.2) Par.?

sadbhistu saha saṃsargaḥ śobhate dharmadarśibhiḥ / (3.1) Par.?

nityaṃ sarvāsvavasthāsu nāsadbhir iti me matiḥ // (3.2) Par.?

yathodayagirau dravyaṃ saṃnikarṣeṇa dīpyate / (4.1) Par.?

tathā satsaṃnikarṣeṇa hīnavarṇo 'pi dīpyate // (4.2) Par.?

yādṛśena hi varṇena bhāvyate śuklam ambaram / (5.1) Par.?

tādṛśaṃ kurute rūpam etad evam avaihi me // (5.2) Par.?

tasmād guṇeṣu rajyethā mā doṣeṣu kadācana / (6.1) Par.?

anityam iha martyānāṃ jīvitaṃ hi calācalam // (6.2) Par.?

sukhe vā yadi vā duḥkhe vartamāno vicakṣaṇaḥ / (7.1) Par.?

yaścinoti śubhānyeva sa bhadrāṇīha paśyati // (7.2) Par.?

dharmād apetaṃ yat karma yadyapi syānmahāphalam / (8.1) Par.?

na tat seveta medhāvī na taddhitam ihocyate // (8.2) Par.?

yo hṛtvā gosahasrāṇi nṛpo dadyād arakṣitā / (9.1) Par.?

sa śabdamātraphalabhāg rājā bhavati taskaraḥ // (9.2) Par.?

svayaṃbhūr asṛjaccāgre dhātāraṃ lokapūjitam / (10.1) Par.?

dhātāsṛjat putram ekaṃ prajānāṃ dhāraṇe ratam // (10.2) Par.?

tam arcayitvā vaiśyastu kuryād atyartham ṛddhimat / (11.1) Par.?

rakṣitavyaṃ tu rājanyair upayojyaṃ dvijātibhiḥ // (11.2) Par.?

ajihmair aśaṭhakrodhair havyakavyaprayoktṛbhiḥ / (12.1) Par.?

śūdrair nirmārjanaṃ kāryam evaṃ dharmo na naśyati // (12.2) Par.?

apranaṣṭe tato dharme bhavanti sukhitāḥ prajāḥ / (13.1) Par.?

sukhena tāsāṃ rājendra modante divi devatāḥ // (13.2) Par.?

tasmād yo rakṣati nṛpaḥ sa dharmeṇābhipūjyate / (14.1) Par.?

adhīte cāpi yo vipro vaiśyo yaścārjane rataḥ // (14.2) Par.?

yaśca śuśrūṣate śūdraḥ satataṃ niyatendriyaḥ / (15.1) Par.?

ato 'nyathā manuṣyendra svadharmāt parihīyate // (15.2) Par.?

prāṇasaṃtāpanirdiṣṭāḥ kākiṇyo 'pi mahāphalāḥ / (16.1) Par.?

nyāyenopārjitā dattāḥ kim utānyāḥ sahasraśaḥ // (16.2) Par.?

satkṛtya tu dvijātibhyo yo dadāti narādhipa / (17.1) Par.?

yādṛśaṃ tādṛśaṃ nityam aśnāti phalam ūrjitam // (17.2) Par.?

abhigamya dattaṃ tuṣṭyā yad dhanyam āhur abhiṣṭutam / (18.1) Par.?

yācitena tu yad dattaṃ tad āhur madhyamaṃ budhāḥ // (18.2) Par.?

avajñayā dīyate yat tathaivāśraddhayāpi ca / (19.1) Par.?

tad āhur adhamaṃ dānaṃ munayaḥ satyavādinaḥ // (19.2) Par.?

atikrame majjamāno vividhena naraḥ sadā / (20.1) Par.?

tathā prayatnaṃ kurvīta yathā mucyeta saṃśayāt // (20.2) Par.?

damena śobhate vipraḥ kṣatriyo vijayena tu / (21.1) Par.?

dhanena vaiśyaḥ śūdrastu nityaṃ dākṣyeṇa śobhate // (21.2) Par.?