Texts

hariruvāca / (1.1) Par.?

vakṣye pramāṇasaṃsthāne sūryādīnāṃ śṛṇuṣva me / (1.2) Par.?

yojanānāṃ sahasrāṇi bhāskarasya ratho nava // (1.3) Par.?

īṣādaṇḍastathaivāsya dviguṇo vṛṣabhadhvaja / (2.1) Par.?

sārdhakoṭistathā sapta niyutānyadhikāni ca // (2.2) Par.?

yojanānāṃ tu tasyākṣastatra cakraṃ pratiṣṭhitam / (3.1) Par.?

trinābhimati pañcāre ṣaṇneminyakṣayātmake // (3.2) Par.?

saṃvatsaramaye kṛtsnaṃ kālacakraṃ pratiṣṭhitam / (4.1) Par.?

catvāriṃśatsahasrāṇi dvitīyo 'kṣo vivasvataḥ // (4.2) Par.?

pañcānyāni tu sārdhāni syandanasya vṛṣadhvaja / (5.1) Par.?

akṣapramāṇamubhayoḥ pramāṇaṃ tu yugārdhayoḥ // (5.2) Par.?

hrasvo 'kṣastadyugārdhena dhruvādhāre rathasya vai / (6.1) Par.?

dvitīye 'kṣe tu taccakraṃ saṃsthitaṃ mānasācale // (6.2) Par.?

gāyattrī sabṛhatyuṣṇigjagatītriṣṭubeva ca / (7.1) Par.?

anuṣṭuppaṅktir ityuktāśchandāṃsi harayo raveḥ // (7.2) Par.?

dhātā kratusthalā caiva pulastyo vāsukistathā / (8.1) Par.?

rathakṛd grāmaṇīr hetis tumburuś caitramāsake // (8.2) Par.?

aryamā pulahaścaiva rathaujāḥ puñjikasthalā / (9.1) Par.?

prahetiḥ kacchanīraśca nāradaścaiva mādhave // (9.2) Par.?

mitro 'tristakṣako rakṣaḥ pauruṣeyo 'tha menakā / (10.1) Par.?

hāhā rathasvanaścaiva jyeṣṭhe bhāno rathe sthitāḥ // (10.2) Par.?

varuṇo vasiṣṭho rambhā sahajanyā kuhūrbudhaḥ / (11.1) Par.?

rathacitrastathā śukro vasanty āṣāḍhasaṃjñite // (11.2) Par.?

indro viśvāvasuḥ srotailāpatrastathāṅgirāḥ / (12.1) Par.?

pramlocā ca nabhasyete sarpāścārke tu santi vai // (12.2) Par.?

vivasvānugrasenaśca bhṛgurāpūraṇastathā / (13.1) Par.?

anumlocāśaṅkhapālau vyāghro bhādrapade tatā // (13.2) Par.?

pūṣā ca surucirdhātā gautamo 'tha dhanañjayaḥ / (14.1) Par.?

suṣeṇo 'nyo ghṛtācī ca vasantyāśvayuje ravau // (14.2) Par.?

viśvāvasurbharadvājaḥ parjanyairāvatau tadā / (15.1) Par.?

viśvācī senajiccāpaḥ kārtike cādhikāriṇaḥ // (15.2) Par.?

aṃśuśca kāśyapastārkṣyo mahāpadmastathorvaśī / (16.1) Par.?

citrasenastathā vidyunmārgaśīrṣādhikāriṇaḥ // (16.2) Par.?

kraturbhargastathorṇāyuḥ sphūrjaḥ karkoṭakastathā / (17.1) Par.?

ariṣṭanemiścaivānyā pūrvacittivarrātsarāḥ / (17.2) Par.?

pauṣamāse vasantyete sapta bhāskaramaṇḍale // (17.3) Par.?

tvaṣṭātha jamadagniśca kambalo 'tha tilottamā / (18.1) Par.?

brahmāpeto 'tha ṛtajiddhṛtarāṣṭraśca saptamaḥ / (18.2) Par.?

māghamāse vasantyete sapta bhāskaramaṇḍale // (18.3) Par.?

viṣṇuraśvataro rambhā sūryavarcāśca satyajit / (19.1) Par.?

viśvāmitrastathā rakṣo yajñāpeto hi phālgune // (19.2) Par.?

saviturmaṇḍale brahmanviṣṇuśaktyupabṛṃhitāḥ / (20.1) Par.?

stuvanti munayaḥ sūryaṃ gandharvair gīyate puraḥ // (20.2) Par.?

nṛtyantyo 'psaraso yānti sūryasyānuniśācarāḥ / (21.1) Par.?

vahanti pannagā yakṣaiḥ kriyate 'bhīṣusaṃgrahaḥ // (21.2) Par.?

vālakhilyās tathaivainaṃ parivārya samāsate / (22.1) Par.?

rathastricakraḥ somasya kundābhāstasya vājinaḥ // (22.2) Par.?

vāmadakṣiṇato yuktā daśa tena caratyasau / (23.1) Par.?

vāryagranidravyasambhūto rathaścandrasutasyaca // (23.2) Par.?

piśaṅgais turagairyuktaḥ so 'ṣṭābhirvāyuvegibhiḥ / (24.1) Par.?

savarūthaḥ sānukarṣo yukto bhūmibhavairhayaiḥ // (24.2) Par.?

sopāsaṃgapatākastu śukrasyāpi ratho mahān / (25.1) Par.?

ratho bhūmisutasyāpi taptakāñcanasannibhaḥ // (25.2) Par.?

aṣṭāśvaḥ kāñcanaḥ śrīmān bhaumasyāpi ratho mahān // (26.1) Par.?

padmarāgāruṇairaśvaiḥ saṃyukto vahnisaṃbhavaiḥ / (27.1) Par.?

aṣṭābhiḥ pāṇḍarairyuktairvājibhiḥ kāñcane rathe // (27.2) Par.?

tiṣṭhaṃstiṣṭhati varṣaṃ vai rāśau rāśau bṛhaspatiḥ / (28.1) Par.?

ākāśasambhavairaśvaiḥ śabalaiḥ syandanaṃ yutam // (28.2) Par.?

samāruhya śanairyāti mandagāmī śanaiścaraḥ / (29.1) Par.?

svarbhānosturagā hyaṣṭau bhṛṅgābhā dhūsaraṃ ratham // (29.2) Par.?

sakṛdyuktāstu bhūteśa vahantyavirataṃ śiva / (30.1) Par.?

tathā keturathasyāśvā aṣṭau te vātaraṃhasaḥ // (30.2) Par.?

palāladhūmavarṇābhā lākṣārasanibhāruṇāḥ / (31.1) Par.?

dvīpanadyadryudanvanto bhuvanāni harestanuḥ // (31.2) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśākhye ācārakāṇḍe bhuvanakośanirūpaṇaṃ nāmāṣṭapañcāśattamo 'dhyāyaḥ // (32.1) Par.?