Texts

yo ha vai jyeṣṭhaṃ ca śreṣṭhaṃ ca veda jyeṣṭhaśca śreṣṭhaśca svānāṃ bhavati / (1.1) Par.?

prāṇo vai jyeṣṭhaśca śreṣṭhaśca / (1.2) Par.?

jyeṣṭhaśca śreṣṭhaśca svānāṃ bhavati api ca yeṣāṃ bubhūṣati ya evaṃ veda // (1.3) Par.?

yo ha vai vasiṣṭhāṃ veda vasiṣṭhaḥ svānāṃ bhavati / (2.1) Par.?

vāg vai vasiṣṭhā / (2.2) Par.?

vasiṣṭhaḥ svānāṃ bhavati api ca yeṣāṃ bubhūṣati ya evaṃ veda // (2.3) Par.?

yo ha vai pratiṣṭhāṃ veda pratitiṣṭhati same pratitiṣṭhati durge / (3.1) Par.?

cakṣur vai pratiṣṭhā / (3.2) Par.?

cakṣuṣā hi same ca durge ca pratitiṣṭhati / (3.3) Par.?

pratitiṣṭhati same pratitiṣṭhati durge ya evaṃ veda // (3.4) Par.?

yo ha vai saṃpadaṃ veda saṃ hāsmai padyate yaṃ kāmaṃ kāmayate / (4.1) Par.?

śrotraṃ vai saṃpat / (4.2) Par.?

śrotre hīme sarve vedā abhisaṃpannāḥ / (4.3) Par.?

saṃ hāsmai padyate yaṃ kāmaṃ kāmayate ya evaṃ veda // (4.4) Par.?

yo ha vā āyatanaṃ vedāyatanaṃ svānāṃ bhavaty āyatanaṃ janānām / (5.1) Par.?

mano vā āyatanam / (5.2) Par.?

āyatanaṃ svānāṃ bhavaty āyatanaṃ janānām ya evaṃ veda // (5.3) Par.?

yo ha vai prajātiṃ veda prajāyate ha prajayā paśubhiḥ / (6.1) Par.?

reto vai prajātiḥ / (6.2) Par.?

prajāyate ha prajayā paśubhiḥ ya evaṃ veda // (6.3) Par.?

te heme prāṇā ahaṃśreyase vivadamānā brahma jagmuḥ / (7.1) Par.?

taddhocuḥ ko no vasiṣṭha iti / (7.2) Par.?

taddhovāca yasmin va utkrānta idaṃ śarīraṃ pāpīyo manyate sa vo vasiṣṭha iti // (7.3) Par.?

vāgghoccakrāma / (8.1) Par.?

sā saṃvatsaraṃ proṣyāgatyovāca katham aśakata mad ṛte jīvitum iti / (8.2) Par.?

te hocuḥ yathā kalā avadanto vācā prāṇantaḥ prāṇena paśyantaś cakṣuṣā śṛṇvantaḥ śrotreṇa vidvāṃso manasā prajāyamānā retasaivam ajīviṣmeti / (8.3) Par.?

praviveśa ha vāk // (8.4) Par.?

cakṣur hoccakrāma / (9.1) Par.?

tat saṃvatsaraṃ proṣyāgatyovāca katham aśakata mad ṛte jīvitum iti / (9.2) Par.?

te hocuḥ yathāndhā apaśyantaś cakṣuṣā prāṇantaḥ prāṇena vadanto vācā śṛṇvantaḥ śrotreṇa vidvāṃso manasā prajāyamānā retasaivam ajīviṣmeti / (9.3) Par.?

praviveśa ha cakṣuḥ // (9.4) Par.?

śrotraṃ hoccakrāma / (10.1) Par.?

tat saṃvatsaraṃ proṣyāgatyovāca katham aśakata mad ṛte jīvitum iti / (10.2) Par.?

te hocuḥ yathā badhirā aśṛṇvantaḥ śrotreṇa prāṇantaḥ prāṇena vadanto vācā paśyantaś cakṣuṣā vidvāṃso manasā prajāyamānā retasaivam ajīviṣmeti / (10.3) Par.?

praviveśa ha śrotram // (10.4) Par.?

mano hoccakrāma / (11.1) Par.?

tat saṃvatsaraṃ proṣyāgatyovāca katham aśakata mad ṛte jīvitum iti / (11.2) Par.?

te hocuḥ yathā mugdhā avidvāṃso manasā prāṇantaḥ prāṇena vadanto vācā paśyantaś cakṣuṣā śṛṇvantaḥ śrotreṇa prajāyamānā retasaivam ajīviṣmeti / (11.3) Par.?

praviveśa ha manaḥ // (11.4) Par.?

reto hoccakrāma / (12.1) Par.?

tat saṃvatsaraṃ proṣyāgatyovāca katham aśakata mad ṛte jīvitum iti / (12.2) Par.?

te hocuḥ yathā klībā aprajāyamānā retasā prāṇantaḥ prāṇena vadanto vācā paśyantaś cakṣuṣā śṛṇvantaḥ śrotreṇa vidvāṃso manasaivam ajīviṣmeti / (12.3) Par.?

praviveśa ha retaḥ // (12.4) Par.?

atha ha prāṇa utkramiṣyan yathā mahāsuhayaḥ saindhavaḥ paḍvīśaśaṅkūnt saṃvṛhed evaṃ haivemān prāṇānt saṃvavarha / (13.1) Par.?

te hocuḥ mā bhagava utkramīḥ / (13.2) Par.?

na vai śakṣyāmas tvad ṛte jīvitum iti / (13.3) Par.?

tasyo me baliṃ kuruteti / (13.4) Par.?

tatheti // (13.5) Par.?

sā ha vāg uvāca yad vā ahaṃ vasiṣṭhāsmi tvaṃ tadvasiṣṭho 'sīti / (14.1) Par.?

yad vā ahaṃ pratiṣṭhāsmi tvaṃ tatpratiṣṭho 'sīti cakṣuḥ / (14.2) Par.?

yad vā ahaṃ saṃpad asmi tvaṃ tatsaṃpad asīti śrotram / (14.3) Par.?

yad vā aham āyatanam asmi tvaṃ tadāyatanam asīti manaḥ / (14.4) Par.?

yad vā ahaṃ prajātir asmi tvaṃ tatprajātir asīti retaḥ / (14.5) Par.?

tasyo me kim annaṃ kiṃ vāsa iti / (14.6) Par.?

yad idaṃ kiṃcā śvabhya ā kṛmibhya ā kīṭapataṅgebhyas tat te 'nnam / (14.7) Par.?

āpo vāsa iti / (14.8) Par.?

na ha vā asyānannaṃ jagdhaṃ bhavati nānannaṃ pratigṛhītaṃ ya evam etad anasyānnaṃ veda / (14.9) Par.?

tad vidvāṃsaḥ śrotriyā aśiṣyanta ācāmanty aśitvācāmanti / (14.10) Par.?

etam eva tad anam anagnaṃ kurvanto manyante // (14.11) Par.?