Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): study, śiṣya, adhyāya, upanayana, initiation

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 14707
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
māñjiṣṭhaṃ rājanyasya // (1) Par.?
māñjiṣṭha
n.s.n.
root
→ hāridra (2.0) [conj]
rājanya,
g.s.m.
hāridraṃ vaiśyasya // (2) Par.?
hāridra
n.s.n.
← māñjiṣṭha (1.0) [conj]
vaiśya.
g.s.m.
hāriṇam aiṇeyaṃ vā kṛṣṇaṃ brāhmaṇasya // (3) Par.?
hāriṇa
n.s.n.
root
aiṇeya
n.s.n.

indecl.
kṛṣṇaṃ ced anupastīrṇāsanaśāyī syāt // (4) Par.?
ced,
indecl.
an
indecl.
∞ upastṛ
PPP, comp.
∞ āsana
comp.
∞ śāyin
n.s.m.
root
as.
3. sg., Pre. opt.
rauravaṃ rājanyasya // (5) Par.?
raurava
n.s.n.
root
→ ajina (6.0) [conj]
rājanya.
g.s.m.
bastājinaṃ vaiśyasya // (6) Par.?
basta
comp.
∞ ajina
n.s.n.
← raurava (5.0) [conj]
vaiśya.
g.s.m.
āvikaṃ sārvavarṇikam // (7) Par.?
āvika
n.s.n.
→ kambala (8.0) [conj]
sārvavarṇika,
n.s.n.
root
kambalaś ca // (8) Par.?
kambala
n.s.m.
← āvika (7.0) [conj]
ca.
indecl.
brahmavṛddhim icchann ajināny eva vasīta kṣatravṛddhim icchan vastrāṇy evobhayavṛddhim icchann ubhayam iti hi brāhmaṇam // (9) Par.?
brahman
comp.
∞ vṛddhi
ac.s.f.
iṣ
Pre. ind., n.s.m.
ajina
ac.p.n.
eva
indecl.
vas,
3. sg., Pre. opt.
∞ vṛddhi
ac.s.f.
iṣ
Pre. ind., n.s.m.
vastra
ac.p.n.
eva
indecl.
∞ ubhaya
comp.
∞ vṛddhi
ac.s.f.
iṣ
Pre. ind., n.s.m.
ubhaya
ac.s.n.
iti.
indecl.
hi
indecl.
brāhmaṇa.
n.s.n.
root
ajinaṃ tv evottaraṃ dhārayet // (10) Par.?
ajina
ac.s.n.
tu
indecl.
eva
indecl.
∞ uttara
ac.s.n.
dhāray.
3. sg., Pre. opt.
root
anṛttadarśī // (11) Par.?
a
indecl.
∞ nṛtta
comp.
∞ darśin,
n.s.m.
root
→ gantṛ (12.0) [conj]
→ śīla (13.0) [conj]
→ śīla (14.0) [conj]
sabhāḥ samājāṃś cāgantā // (12) Par.?
sabhā
ac.p.f.
samāja
ac.p.m.
ca
indecl.
∞ a
indecl.
∞ gantṛ,
n.s.m.
← darśin (11.0) [conj]
ajanavādaśīlaḥ // (13) Par.?
a
indecl.
∞ janavāda
comp.
∞ śīla,
n.s.m.
← darśin (11.0) [conj]
rahaḥśīlaḥ // (14) Par.?
rahas
comp.
∞ śīla.
n.s.m.
← darśin (11.0) [conj]
guror udācāreṣv akartā svairikarmāṇi // (15) Par.?
guru
g.s.m.
udācāra
l.p.m.
a
indecl.
∞ kartṛ
n.s.m.
root
svairin
comp.
∞ karman.
ac.p.n.
strībhir yāvadarthasaṃbhāṣī // (16) Par.?
strī
i.p.f.
yāvat
comp.
∞ artha
comp.
∞ sambhāṣin.
n.s.m.
root
mṛduḥ // (17) Par.?
mṛdu,
n.s.m.
root
→ śam (18.0) [conj]
→ dam (19.0) [conj]
→ hrīmat (20.0) [conj]
→ dhṛti (21.0) [conj]
→ glāsnu (22.0) [conj]
→ krodhana (23.0) [conj]
→ anasūyu (24.0) [conj]
śāntaḥ // (18) Par.?
dāntaḥ // (19) Par.?
hrīmān // (20) Par.?
dṛḍhadhṛtiḥ // (21) Par.?
∞ dhṛti,
n.s.m.
← mṛdu (17.0) [conj]
aglāsnuḥ // (22) Par.?
a
indecl.
∞ glāsnu,
n.s.m.
← mṛdu (17.0) [conj]
akrodhanaḥ // (23) Par.?
a
indecl.
∞ krodhana,
n.s.m.
← mṛdu (17.0) [conj]
anasūyuḥ // (24) Par.?
sarvaṃ lābham āharan gurave sāyaṃ prātar amatreṇa bhikṣācaryaṃ cared bhikṣamāṇo 'nyatrāpapātrebhyo 'bhiśastāc ca // (25) Par.?
sarva
ac.s.m.
lābha
ac.s.m.
āhṛ,
Pre. ind., n.s.m.
guru
d.s.m.
sāyam
indecl.
prātar
indecl.
amatra
i.s.n.
∞ carya
ac.s.n.
car
3. sg., Pre. opt.
root
bhikṣ
Pre. ind., n.s.m.
anyatra
indecl.
∞ apapātra
ab.p.m.
abhiśaṃs
PPP, ab.s.m.
ca.
indecl.
strīṇāṃ pratyācakṣāṇānāṃ samāhito brahmacārīṣṭaṃ dattaṃ hutaṃ prajāṃ paśūn brahmavarcasam annādyaṃ vṛṅkte tasmād u ha vai brahmacārisaṃghaṃ carantaṃ na pratyācakṣītāpi haiṣv evaṃvidha evaṃvrataḥ syād iti hi brāhmaṇam // (26) Par.?
strī
g.p.f.
pratyācakṣ,
Pre. ind., g.p.f.
samāhita
n.s.m.
∞ yaj
PPP, ac.s.n.

PPP, ac.s.n.
hu
PPP, ac.s.n.
prajā
ac.s.f.
paśu
ac.p.m.
annādya
ac.s.n.
vṛj.
3. sg., Pre. ind.
tasmāt
indecl.
u
indecl.
ha
indecl.
vai
indecl.
∞ saṃgha
ac.s.m.
car
Pre. ind., ac.s.m.
na
indecl.
pratyācakṣ
3. sg., Pre. opt.
∞ api
indecl.
ha
indecl.
∞ idam
l.p.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti.
indecl.
hi
indecl.
brāhmaṇa.
n.s.n.
root
nānumānena bhaikṣam ucchiṣṭaṃ dṛṣṭaśrutābhyāṃ tu // (27) Par.?
na
indecl.
∞ anumāna
i.s.n.
bhaikṣa
n.s.n.
ucchiṣṭa
n.s.n.
root
dṛś
PPP, comp.
∞ śru
PPP, i.d.n.
tu.
indecl.
bhavatpūrvayā brāhmaṇo bhikṣeta // (28) Par.?
bhavat
comp.
∞ pūrva
i.s.f.
bhikṣ,
3. sg., Pre. opt.
root
→ rājanya (29.0) [conj]
→ vaiśya (30.0) [conj]
bhavanmadhyayā rājanyaḥ // (29) Par.?
bhavat
comp.
∞ madhya
i.s.f.
rājanya,
n.s.m.
← bhikṣ (28.0) [conj]
bhavadantyayā vaiśyaḥ // (30) Par.?
bhavat
comp.
∞ antya
i.s.f.
vaiśya.
n.s.m.
← bhikṣ (28.0) [conj]
tat samāhṛtyopanidhāyācāryāya prabrūyāt // (31) Par.?
tad
ac.s.n.
samāhṛ
Abs., indecl.
∞ upanidhā
Abs., indecl.
∞ ācārya
d.s.m.
prabrū.
3. sg., Pre. opt.
root
tena pradiṣṭaṃ bhuñjīta // (32) Par.?
tad
i.s.m.
pradiś
PPP, ac.s.n.
bhuj.
3. sg., Pre. opt.
root
vipravāse guror ācāryakulāya // (33) Par.?
vipravāsa
l.s.m.
guru
g.s.m.
∞ kula.
d.s.n.
root
tair vipravāse 'nyebhyo 'pi śrotriyebhyaḥ // (34) Par.?
tad
i.p.m.
vipravāsa
l.s.m.
anya
d.p.m.
api
indecl.
śrotriya.
d.p.m.
root
nātmaprayojanaś caret // (35) Par.?
na
indecl.
∞ ātman
comp.
∞ prayojana
n.s.m.
car.
3. sg., Pre. opt.
root
bhuktvā svayam amatraṃ prakṣālayīta // (36) Par.?
bhuj
Abs., indecl.
svayam
indecl.
amatra
ac.s.n.
prakṣālay.
3. sg., Pre. opt.
root
na cocchiṣṭaṃ kuryāt // (37) Par.?
na
indecl.
ca
indecl.
∞ ucchiṣṭa
ac.s.n.
kṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
aśaktau bhūmau nikhanet // (38) Par.?
aśakti,
l.s.f.
bhūmi
l.s.f.
nikhan,
3. sg., Pre. opt.
root
→ praveśay (39.0) [conj]
→ paryavadhā (40.0) [conj]
apsu vā praveśayet // (39) Par.?
ap
l.p.f.

indecl.
praveśay,
3. sg., Pre. opt.
← nikhan (38.0) [conj]
āryāya vā paryavadadhyāt // (40) Par.?
ārya
d.s.m.
→ śūdra (41.0) [conj]

indecl.
paryavadhā,
3. sg., Pre. opt.
← nikhan (38.0) [conj]
antardhine vā śūdrāya // (41) Par.?
antardhin
d.s.m.

indecl.
śūdra.
d.s.m.
← ārya (40.0) [conj]
proṣito bhaikṣād agnau kṛtvā bhuñjīta // (42) Par.?
pravas,
PPP, n.s.m.
bhaikṣa
ab.s.n.
agni
l.s.m.
kṛ,
Abs., indecl.
bhuj.
3. sg., Pre. opt.
root
bhaikṣaṃ haviṣā saṃstutaṃ tatrācāryo devatārthe // (43) Par.?
bhaikṣa
n.s.n.
havis
i.s.n.
saṃstu.
PPP, n.s.n.
root
tatra
indecl.
∞ ācārya
n.s.m.
devatā
comp.
∞ artha,
l.s.m.
root
→ artha (44.0) [conj]
āhavanīyārthe ca // (44) Par.?
∞ artha
l.s.m.
← artha (43.0) [conj]
ca.
indecl.
taṃ bhojayitvā // (45) Par.?
tad
ac.s.m.
bhojay,
Abs., indecl.
root
Duration=0.077755212783813 secs.