Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): mekhalābandhana, upanayana, initiation

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 13757
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
aṣṭavarṣaṃ brāhmaṇam upanayed garbhāṣṭame vā // (1) Par.?
∞ varṣa
ac.s.m.
brāhmaṇa
ac.s.m.
→ rājanya (2.0) [conj]
→ vaiśya (3.0) [conj]
upanī
3. sg., Pre. opt.
root
→ sarva (4.0) [conj]
garbha
comp.
∞ aṣṭama
l.s.m.
,
indecl.
ekādaśavarṣaṃ rājanyam // (2) Par.?
∞ varṣa
ac.s.m.
rājanya,
ac.s.m.
← brāhmaṇa (1.0) [conj]
dvādaśavarṣaṃ vaiśyam // (3) Par.?
∞ varṣa
ac.s.m.
vaiśya,
ac.s.m.
← brāhmaṇa (1.0) [conj]
yathāmaṅgalaṃ vā sarveṣām // (4) Par.?

indecl.
sarva.
g.p.m.
← upanī (1.0) [conj]
brāhmaṇānbhojayettaṃ ca paryuptaśirasamalaṃkṛtamānayanti // (5) Par.?
∞ bhojay
3. sg., Pre. opt.
root
∞ tad
ac.s.m.
ca
indecl.
parivap
PPP, comp.
∞ śiras
ac.s.m.
∞ alaṃkṛ
PPP, ac.s.m.
∞ ānī.
3. pl., Pre. ind.
root
paścādagneravasthāpya brahmacaryamāgām iti vācayati brahmacāry asānīti ca // (6) Par.?
paścāt
indecl.
∞ agni
g.s.m.
∞ avasthāpay,
Abs., indecl.
brahmacarya
ac.s.n.
∞ āgā,
1. sg., root aor.
iti
indecl.
vācay.
3. sg., Pre. ind.
root
as
1. sg., Pre. sub.
∞ iti
indecl.
ca.
indecl.
athainaṃ vāsaḥ paridhāpayati yenendrāya bṛhaspatirvāsaḥ paryadadhād amṛtaṃ tena tvā paridadhāmyāyuṣe dīrghāyutvāya balāya varcasa iti // (7) Par.?
atha
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
vāsas
ac.s.n.
paridhāpay.
3. sg., Pre. ind.
root
yad
i.s.n.
∞ indra
d.s.m.
∞ vāsas
ac.s.n.
paridhā
3. sg., Impf.
amṛta,
ac.s.n.
tad
i.s.n.
tvad
ac.s.a.
paridhā
1. sg., Pre. ind.
∞ āyus
d.s.n.
dīrgha
comp.
∞ āyu
comp.
∞ tva
d.s.n.
bala
d.s.n.
varcas
d.s.n.
iti.
indecl.
mekhalāṃ badhnīte / (8.1) Par.?
mekhalā
ac.s.f.
bandh.
3. sg., Pre. ind.
root
→ tūṣṇīm (10.0) [conj]
→ idam (8.2) [advcl:ccomp]
iyaṃ duruktam paribādhamānā varṇaṃ pavitraṃ punatī ma āgāt / (8.2) Par.?
idam
n.s.f.
→ yuvan (9.1) [parataxis]
← bandh (8.1) [advcl]
durukta
ac.s.n.
paribādh
Pre. ind., n.s.f.
varṇa
ac.s.m.
pavitra
ac.s.n.

Pre. ind., n.s.f.
mad
d.s.a.
āgā
3. sg., root aor.
→ prāṇa (8.3) [flat]
prāṇāpānābhyāṃ balam ādadhānā svasā devī subhagā mekhaleyamiti // (8.3) Par.?
prāṇa
comp.
← āgā (8.2) [flat]
∞ apāna
i.d.m.
bala
ac.s.n.
ādhā
Pre. ind., n.s.f.
svasṛ
n.s.f.
devī
n.s.f.
subhaga
n.s.f.
mekhalā
n.s.f.
∞ idam
n.s.f.
∞ iti.
indecl.
yuvā suvāsāḥ parivīta āgāt sa u śreyānbhavati jāyamānaḥ / (9.1) Par.?
yuvan
n.s.m.
← idam (8.2) [parataxis]
su
indecl.
∞ vāsas
n.s.m.
parivye
PPP, n.s.m.
āgā.
3. sg., root aor.
tad
n.s.m.
u
indecl.
śreyas
n.s.m.
∞ bhū
3. sg., Pre. ind.
jan.
Pre. ind., n.s.m.
→ tad (9.2) [flat]
taṃ dhīrāsaḥ kavaya unnayanti svādhyo manasā devayanta iti vā // (9.2) Par.?
tad
ac.s.m.
← jan (9.1) [flat]
dhīra
n.p.m.
kavi
n.p.m.
unnī
3. pl., Pre. ind.
svādhī
n.p.m.
manas
i.s.n.
devay.
Pre. ind., n.p.m.
iti
indecl.
.
indecl.
tūṣṇīṃ vā // (10) Par.?
tūṣṇīm
indecl.
← bandh (8.1) [conj]
.
indecl.
yajñopavītaṃ paramaṃ pavitraṃ prajāpater yat sahajaṃ purastāt / (11.1) Par.?
āyuṣyamagryaṃ pratimuñca śubhraṃ yajñopavītaṃ balam astu tejaḥ / (11.2) Par.?
yajñopavītam asi yajñasya tvā yajñopavītenopanahyāmītyathājinaṃ prayacchati mitrasya cakṣur dharuṇaṃ balīyas tejo yaśasvi sthaviraṃ samiddhaṃ anāhanasyaṃ vasanaṃ jariṣṇuḥ parīdaṃ vājyajinaṃ dadhe 'hamiti daṇḍaṃ prayacchati // (11.3) Par.?
taṃ pratigṛhṇāti yo me daṇḍaḥ parāpatadvaihāyaso 'dhi bhūmyāṃ tamahaṃ punar ādada āyuṣe brahmaṇe brahmavarcasāyeti // (12) Par.?
tad
ac.s.m.
pratigrah.
3. sg., Pre. ind.
root
yad
n.s.m.
mad
g.s.a.
daṇḍa
n.s.m.
parāpat
3. sg., Impf.
∞ vaihāyasa
n.s.m.
adhi
indecl.
bhūmi,
l.s.f.
tad
ac.s.m.
∞ mad
n.s.a.
punar
indecl.
ādā
1. sg., Pre. ind.
āyus
d.s.n.
brahman
d.s.n.
∞ iti.
indecl.
dīkṣāvadeke dīrghasatram upaitīti vacanāt // (13) Par.?
dīkṣā
comp.
∞ vat
indecl.
∞ eka.
n.p.m.
root
dīrgha
comp.
∞ sattra
ac.s.n.
upe
3. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
vacana.
ab.s.n.
athāsyādbhir añjalināñjaliṃ pūrayati āpo hi ṣṭheti tisṛbhiḥ // (14) Par.?
atha
indecl.
∞ idam
g.s.m.
∞ ap
i.p.f.
añjali
i.s.m.
∞ añjali
ac.s.m.
pūray.
3. sg., Pre. ind.
root
ap
n.p.f.
hi
indecl.
as
2. pl., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
tri.
i.p.f.
athainaṃ sūryamudīkṣayati taccakṣuriti // (15) Par.?
atha
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
sūrya
ac.s.m.
∞ udīkṣay.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
n.s.n.
∞ cakṣus
n.s.n.
∞ iti.
indecl.
athāsya dakṣiṇāṃsam adhi hṛdayam ālabhate / (16.1) Par.?
atha
indecl.
∞ idam
g.s.m.
∞ aṃsa
ac.s.m.
adhi
indecl.
hṛdaya
ac.s.n.
ālabh.
3. sg., Pre. ind.
root
mama vrate te hṛdayaṃ dadhāmi / (16.2) Par.?
mama cittam anu cittaṃ te astu mama vācam ekamanā juṣasva bṛhaspatiṣ ṭvā niyunaktu mahyamiti // (16.3) Par.?
athāsya dakṣiṇaṃ hastaṃ gṛhītvāha ko nāmāsīti // (17) Par.?
atha
indecl.
∞ idam
g.s.m.
hasta
ac.s.m.
grah
Abs., indecl.
∞ ah.
3. sg., Perf.
root
ka
n.s.m.
nāma
indecl.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
asāvahaṃ bho iti pratyāha // (18) Par.?
adas
n.s.m.
∞ mad
n.s.a.
bho.
indecl.
iti
indecl.
pratyah.
3. sg., Perf.
root
athainam āha kasya brahmacāryasīti // (19) Par.?
atha
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
ah.
3. sg., Perf.
root
ka
g.s.m.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
bhavata ityucyamāna indrasya brahmacāryasyagnir ācāryas tavāham ācāryastavāsāv iti // (20) Par.?
bhavat.
g.s.m.
iti
indecl.
∞ vac,
Ind. pass., l.s.n.
root
indra
g.s.m.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
∞ agni
n.s.m.
ācārya
n.s.m.
tvad
g.s.a.
∞ mad
n.s.a.
ācārya
n.s.m.
∞ tvad
g.s.a.
∞ adas
n.s.m.
iti.
indecl.
athainaṃ bhūtebhyaḥ paridadāti prajāpataye tvā paridadāmi devāya tvā savitre paridadāmy adbhyas tvauṣadhībhyaḥ paridadāmi dyāvāpṛthivībhyāṃ tvā paridadāmi viśvebhyastvā devebhyaḥ paridadāmi sarvebhyastvā bhūtebhyaḥ paridadāmyariṣṭyā iti // (21) Par.?
atha
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
bhūta
d.p.n.
paridā.
3. sg., Pre. ind.
root
prajāpati
d.s.m.
tvad
ac.s.a.
paridā.
1. sg., Pre. ind.
deva
d.s.m.
tvad
ac.s.a.
savitṛ
d.s.m.
paridā.
1. sg., Pre. ind.
ap
d.p.f.
tvad
ac.s.a.
∞ oṣadhī
d.p.f.
paridā.
1. sg., Pre. ind.
tvad
ac.s.a.
paridā.
1. sg., Pre. ind.
viśva
d.p.m.
∞ tvad
ac.s.a.
deva
d.p.m.
paridā.
1. sg., Pre. ind.
sarva
d.p.n.
∞ tvad
ac.s.a.
bhūta
d.p.n.
paridā
1. sg., Pre. ind.
∞ ariṣṭi
d.s.f.
iti.
indecl.
Duration=0.045080900192261 secs.