Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): dharma

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6118
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1) Par.?
tāta dharmārthakāmānāṃ śrotum icchāmi niścayam / (1.2) Par.?
lokayātrā hi kārtsnyena triṣveteṣu pratiṣṭhitā // (1.3) Par.?
dharmārthakāmāḥ kiṃmūlās trayāṇāṃ prabhavaśca kaḥ / (2.1) Par.?
anyonyaṃ cānuṣajjante vartante ca pṛthak pṛthak // (2.2) Par.?
bhīṣma uvāca / (3.1) Par.?
yadā te syuḥ sumanaso lokasaṃsthārthaniścaye / (3.2) Par.?
kālaprabhavasaṃsthāsu sajjante ca trayastadā // (3.3) Par.?
dharmamūlastu deho 'rthaḥ kāmo 'rthaphalam ucyate / (4.1) Par.?
saṃkalpamūlāste sarve saṃkalpo viṣayātmakaḥ // (4.2) Par.?
viṣayāścaiva kārtsnyena sarva āhārasiddhaye / (5.1) Par.?
mūlam etat trivargasya nivṛttir mokṣa ucyate // (5.2) Par.?
dharmaḥ śarīrasaṃguptir dharmārthaṃ cārtha iṣyate / (6.1) Par.?
kāmo ratiphalaścātra sarve caite rajasvalāḥ // (6.2) Par.?
saṃnikṛṣṭāṃścared enānna cainānmanasā tyajet / (7.1) Par.?
vimuktastamasā sarvān dharmādīn kāmanaiṣṭhikān // (7.2) Par.?
śreṣṭhabuddhistrivargasya yad ayaṃ prāpnuyāt kṣaṇāt / (8.1) Par.?
buddhyā budhyed ihārthe na tad ahnā tu nikṛṣṭayā // (8.2) Par.?
apadhyānamalo dharmo malo 'rthasya nigūhanam / (9.1) Par.?
saṃpramodamalaḥ kāmo bhūyaḥ svaguṇavartitaḥ // (9.2) Par.?
atrāpyudāharantīmam itihāsaṃ purātanam / (10.1) Par.?
kāmandasya ca saṃvādam aṅgāriṣṭhasya cobhayoḥ // (10.2) Par.?
kāmandam ṛṣim āsīnam abhivādya narādhipaḥ / (11.1) Par.?
aṅgāriṣṭho 'tha papraccha kṛtvā samayaparyayam // (11.2) Par.?
yaḥ pāpaṃ kurute rājā kāmamohabalātkṛtaḥ / (12.1) Par.?
pratyāsannasya tasyarṣe kiṃ syāt pāpapraṇāśanam // (12.2) Par.?
adharmo dharma iti ha yo 'jñānād ācared iha / (13.1) Par.?
taṃ cāpi prathitaṃ loke kathaṃ rājā nivartayet // (13.2) Par.?
kāmanda uvāca / (14.1) Par.?
yo dharmārthau samutsṛjya kāmam evānuvartate / (14.2) Par.?
sa dharmārthaparityāgāt prajñānāśam ihārchati // (14.3) Par.?
prajñāpraṇāśako mohastathā dharmārthanāśakaḥ / (15.1) Par.?
tasmānnāstikatā caiva durācāraśca jāyate // (15.2) Par.?
durācārān yadā rājā praduṣṭānna niyacchati / (16.1) Par.?
tasmād udvijate lokaḥ sarpād veśmagatād iva // (16.2) Par.?
taṃ prajā nānuvartante brāhmaṇā na ca sādhavaḥ / (17.1) Par.?
tataḥ saṃkṣayam āpnoti tathā vadhyatvam eti ca // (17.2) Par.?
apadhvastastvavamato duḥkhaṃ jīvati jīvitam / (18.1) Par.?
jīvecca yad apadhvastastacchuddhaṃ maraṇaṃ bhavet // (18.2) Par.?
atraitad āhur ācāryāḥ pāpasya ca nibarhaṇam / (19.1) Par.?
sevitavyā trayī vidyā satkāro brāhmaṇeṣu ca // (19.2) Par.?
mahāmanā bhaved dharme vivahecca mahākule / (20.1) Par.?
brāhmaṇāṃścāpi seveta kṣamāyuktānmanasvinaḥ // (20.2) Par.?
japed udakaśīlaḥ syāt sumukho nānyad āsthitaḥ / (21.1) Par.?
dharmānvitān sampraviśed bahiḥ kṛtvaiva duṣkṛtīn // (21.2) Par.?
prasādayen madhurayā vācāpyatha ca karmaṇā / (22.1) Par.?
ityasmīti vadennityaṃ pareṣāṃ kīrtayan guṇān // (22.2) Par.?
apāpo hyevam ācāraḥ kṣipraṃ bahumato bhavet / (23.1) Par.?
pāpānyapi ca kṛcchrāṇi śamayennātra saṃśayaḥ // (23.2) Par.?
guravo 'pi paraṃ dharmaṃ yad brūyustat tathā kuru / (24.1) Par.?
gurūṇāṃ hi prasādāddhi śreyaḥ param avāpsyasi // (24.2) Par.?
Duration=0.10032081604004 secs.