Texts

tām āryagaṇasampūrṇāṃ bharataḥ pragrahāṃ sabhām / (1.1) Par.?

dadarśa buddhisampannaḥ pūrṇacandrāṃ niśām iva // (1.2) Par.?

āsanāni yathānyāyam āryāṇāṃ viśatāṃ tadā / (2.1) Par.?

adṛśyata ghanāpāye pūrṇacandreva śarvarī // (2.2) Par.?

rājñas tu prakṛtīḥ sarvāḥ samagrāḥ prekṣya dharmavit / (3.1) Par.?

idaṃ purohito vākyaṃ bharataṃ mṛdu cābravīt // (3.2) Par.?

tāta rājā daśarathaḥ svargato dharmam ācaran / (4.1) Par.?

dhanadhānyavatīṃ sphītāṃ pradāya pṛthivīṃ tava // (4.2) Par.?

rāmas tathā satyadhṛtiḥ satāṃ dharmam anusmaran / (5.1) Par.?

nājahāt pitur ādeśaṃ śaśī jyotsnām ivoditaḥ // (5.2) Par.?

pitrā bhrātrā ca te dattaṃ rājyaṃ nihatakaṇṭakam / (6.1) Par.?

tad bhuṅkṣva muditāmātyaḥ kṣipram evābhiṣecaya // (6.2) Par.?

udīcyāś ca pratīcyāś ca dākṣiṇātyāś ca kevalāḥ / (7.1) Par.?

koṭyāparāntāḥ sāmudrā ratnāny abhiharantu te // (7.2) Par.?

tac chrutvā bharato vākyaṃ śokenābhipariplutaḥ / (8.1) Par.?

jagāma manasā rāmaṃ dharmajño dharmakāṅkṣayā // (8.2) Par.?

sa bāṣpakalayā vācā kalahaṃsasvaro yuvā / (9.1) Par.?

vilalāpa sabhāmadhye jagarhe ca purohitam // (9.2) Par.?

caritabrahmacaryasya vidyā snātasya dhīmataḥ / (10.1) Par.?

dharme prayatamānasya ko rājyaṃ madvidho haret // (10.2) Par.?

kathaṃ daśarathāj jāto bhaved rājyāpahārakaḥ / (11.1) Par.?

rājyaṃ cāhaṃ ca rāmasya dharmaṃ vaktum ihārhasi // (11.2) Par.?

jyeṣṭhaḥ śreṣṭhaś ca dharmātmā dilīpanahuṣopamaḥ / (12.1) Par.?

labdhum arhati kākutstho rājyaṃ daśaratho yathā // (12.2) Par.?

anāryajuṣṭam asvargyaṃ kuryāṃ pāpam ahaṃ yadi / (13.1) Par.?

ikṣvākūṇām ahaṃ loke bhaveyaṃ kulapāṃsanaḥ // (13.2) Par.?

yaddhi mātrā kṛtaṃ pāpaṃ nāhaṃ tad abhirocaye / (14.1) Par.?

ihastho vanadurgasthaṃ namasyāmi kṛtāñjaliḥ // (14.2) Par.?

rāmam evānugacchāmi sa rājā dvipadāṃ varaḥ / (15.1) Par.?

trayāṇām api lokānāṃ rāghavo rājyam arhati // (15.2) Par.?

tad vākyaṃ dharmasaṃyuktaṃ śrutvā sarve sabhāsadaḥ / (16.1) Par.?

harṣān mumucur aśrūṇi rāme nihitacetasaḥ // (16.2) Par.?

yadi tv āryaṃ na śakṣyāmi vinivartayituṃ vanāt / (17.1) Par.?

vane tatraiva vatsyāmi yathāryo lakṣmaṇas tathā // (17.2) Par.?

sarvopāyaṃ tu vartiṣye vinivartayituṃ balāt / (18.1) Par.?

samakṣam āryamiśrāṇāṃ sādhūnāṃ guṇavartinām // (18.2) Par.?

evam uktvā tu dharmātmā bharato bhrātṛvatsalaḥ / (19.1) Par.?

samīpastham uvācedaṃ sumantraṃ mantrakovidam // (19.2) Par.?

tūrṇam utthāya gaccha tvaṃ sumantra mama śāsanāt / (20.1) Par.?

yātrām ājñāpaya kṣipraṃ balaṃ caiva samānaya // (20.2) Par.?

evam uktaḥ sumantras tu bharatena mahātmanā / (21.1) Par.?

prahṛṣṭaḥ so 'diśat sarvaṃ yathā saṃdiṣṭam iṣṭavat // (21.2) Par.?

tāḥ prahṛṣṭāḥ prakṛtayo balādhyakṣā balasya ca / (22.1) Par.?

śrutvā yātrāṃ samājñaptāṃ rāghavasya nivartane // (22.2) Par.?

tato yodhāṅganāḥ sarvā bhartṝn sarvān gṛhe gṛhe / (23.1) Par.?

yātrāgamanam ājñāya tvarayanti sma harṣitāḥ // (23.2) Par.?

te hayair gorathaiḥ śīghraiḥ syandanaiś ca manojavaiḥ / (24.1) Par.?

saha yodhair balādhyakṣā balaṃ sarvam acodayan // (24.2) Par.?

sajjaṃ tu tad balaṃ dṛṣṭvā bharato gurusaṃnidhau / (25.1) Par.?

rathaṃ me tvarayasveti sumantraṃ pārśvato 'bravīt // (25.2) Par.?

bharatasya tu tasyājñāṃ pratigṛhya praharṣitaḥ / (26.1) Par.?

rathaṃ gṛhītvā prayayau yuktaṃ paramavājibhiḥ // (26.2) Par.?

sa rāghavaḥ satyadhṛtiḥ pratāpavān bruvan suyuktaṃ dṛḍhasatyavikramaḥ / (27.1) Par.?

guruṃ mahāraṇyagataṃ yaśasvinaṃ prasādayiṣyan bharato 'bravīt tadā // (27.2) Par.?

tūrṇaṃ samutthāya sumantra gaccha balasya yogāya balapradhānān / (28.1) Par.?

ānetum icchāmi hi taṃ vanasthaṃ prasādya rāmaṃ jagato hitāya // (28.2) Par.?

sa sūtaputro bharatena samyag ājñāpitaḥ saṃparipūrṇakāmaḥ / (29.1) Par.?

śaśāsa sarvān prakṛtipradhānān balasya mukhyāṃś ca suhṛjjanaṃ ca // (29.2) Par.?

tataḥ samutthāya kule kule te rājanyavaiśyā vṛṣalāś ca viprāḥ / (30.1) Par.?

ayūyujann uṣṭrarathān kharāṃś ca nāgān hayāṃś caiva kulaprasūtān // (30.2) Par.?