UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 8083
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1)
Par.?
tat tu vākyam anādṛtya so 'rthavanmātṛbhāṣitam / (1.2)
Par.?
punaḥ pratasthe saṃrambhāt sakāśam akṛtātmanām // (1.3)
Par.?
tataḥ sabhāyā nirgamya mantrayāmāsa kauravaḥ / (2.1)
Par.?
saubalena matākṣeṇa rājñā śakuninā saha // (2.2)
Par.?
duryodhanasya karṇasya śakuneḥ saubalasya ca / (3.1)
Par.?
duḥśāsanacaturthānām idam āsīd viceṣṭitam // (3.2)
Par.?
purāyam asmān gṛhṇāti kṣiprakārī janārdanaḥ / (4.1)
Par.?
sahito dhṛtarāṣṭreṇa rājñā śāṃtanavena ca // (4.2)
Par.?
vayam eva hṛṣīkeśaṃ nigṛhṇīma balād iva / (5.1) Par.?
prasahya puruṣavyāghram indro vairocaniṃ yathā // (5.2)
Par.?
śrutvā gṛhītaṃ vārṣṇeyaṃ pāṇḍavā hatacetasaḥ / (6.1)
Par.?
nirutsāhā bhaviṣyanti bhagnadaṃṣṭrā ivoragāḥ // (6.2)
Par.?
ayaṃ hyeṣāṃ mahābāhuḥ sarveṣāṃ śarma varma ca / (7.1)
Par.?
asmin gṛhīte varade ṛṣabhe sarvasātvatām / (7.2)
Par.?
nirudyamā bhaviṣyanti pāṇḍavāḥ somakaiḥ saha // (7.3)
Par.?
tasmād vayam ihaivainaṃ keśavaṃ kṣiprakāriṇam / (8.1)
Par.?
krośato dhṛtarāṣṭrasya baddhvā yotsyāmahe ripūn // (8.2)
Par.?
teṣāṃ pāpam abhiprāyaṃ pāpānāṃ duṣṭacetasām / (9.1)
Par.?
iṅgitajñaḥ kaviḥ kṣipram anvabudhyata sātyakiḥ // (9.2)
Par.?
tadartham abhiniṣkramya hārdikyena sahāsthitaḥ / (10.1)
Par.?
abravīt kṛtavarmāṇaṃ kṣipraṃ yojaya vāhinīm // (10.2)
Par.?
vyūḍhānīkaḥ sabhādvāram upatiṣṭhasva daṃśitaḥ / (11.1)
Par.?
yāvad ākhyāmyahaṃ caitat kṛṣṇāyākliṣṭakarmaṇe // (11.2)
Par.?
sa praviśya sabhāṃ vīraḥ siṃho giriguhām iva / (12.1)
Par.?
ācaṣṭa tam abhiprāyaṃ keśavāya mahātmane // (12.2)
Par.?
dhṛtarāṣṭraṃ tataścaiva viduraṃ cānvabhāṣata / (13.1)
Par.?
teṣām etam abhiprāyam ācacakṣe smayann iva // (13.2)
Par.?
dharmād apetam arthācca karma sādhuvigarhitam / (14.1)
Par.?
mandāḥ kartum ihecchanti na cāvāpyaṃ kathaṃcana // (14.2)
Par.?
purā vikurvate mūḍhāḥ pāpātmānaḥ samāgatāḥ / (15.1)
Par.?
dharṣitāḥ kāmamanyubhyāṃ krodhalobhavaśānugāḥ // (15.2)
Par.?
imaṃ hi puṇḍarīkākṣaṃ jighṛkṣantyalpacetasaḥ / (16.1)
Par.?
paṭenāgniṃ prajvalitaṃ yathā bālā yathā jaḍāḥ // (16.2)
Par.?
sātyakestad vacaḥ śrutvā viduro dīrghadarśivān / (17.1)
Par.?
dhṛtarāṣṭraṃ mahābāhum abravīt kurusaṃsadi // (17.2)
Par.?
rājan parītakālāste putrāḥ sarve paraṃtapa / (18.1)
Par.?
ayaśasyam aśakyaṃ ca karma kartuṃ samudyatāḥ // (18.2)
Par.?
imaṃ hi puṇḍarīkākṣam abhibhūya prasahya ca / (19.1)
Par.?
nigrahītuṃ kilecchanti sahitā vāsavānujam // (19.2)
Par.?
imaṃ puruṣaśārdūlam apradhṛṣyaṃ durāsadam / (20.1)
Par.?
āsādya na bhaviṣyanti pataṃgā iva pāvakam // (20.2)
Par.?
ayam icchan hi tān sarvān yatamānāñ janārdanaḥ / (21.1)
Par.?
siṃho mṛgān iva kruddho gamayed yamasādanam // (21.2)
Par.?
na tvayaṃ ninditaṃ karma kuryāt kṛṣṇaḥ kathaṃcana / (22.1)
Par.?
na ca dharmād apakrāmed acyutaḥ puruṣottamaḥ // (22.2)
Par.?
vidureṇaivam ukte tu keśavo vākyam abravīt / (23.1)
Par.?
dhṛtarāṣṭram abhiprekṣya suhṛdāṃ śṛṇvatāṃ mithaḥ // (23.2)
Par.?
rājann ete yadi kruddhā māṃ nigṛhṇīyur ojasā / (24.1)
Par.?
ete vā mām ahaṃ vainān anujānīhi pārthiva // (24.2)
Par.?
etān hi sarvān saṃrabdhānniyantum aham utsahe / (25.1)
Par.?
na tvahaṃ ninditaṃ karma kuryāṃ pāpaṃ kathaṃcana // (25.2)
Par.?
pāṇḍavārthe hi lubhyantaḥ svārthāddhāsyanti te sutāḥ / (26.1)
Par.?
ete ced evam icchanti kṛtakāryo yudhiṣṭhiraḥ // (26.2)
Par.?
adyaiva hyaham etāṃśca ye caitān anu bhārata / (27.1)
Par.?
nigṛhya rājan pārthebhyo dadyāṃ kiṃ duṣkṛtaṃ bhavet // (27.2)
Par.?
idaṃ tu na pravarteyaṃ ninditaṃ karma bhārata / (28.1)
Par.?
saṃnidhau te mahārāja krodhajaṃ pāpabuddhijam // (28.2)
Par.?
eṣa duryodhano rājan yathecchati tathāstu tat / (29.1)
Par.?
ahaṃ tu sarvān samayān anujānāmi bhārata // (29.2)
Par.?
etacchrutvā tu viduraṃ dhṛtarāṣṭro 'bhyabhāṣata / (30.1)
Par.?
kṣipram ānaya taṃ pāpaṃ rājyalubdhaṃ suyodhanam // (30.2)
Par.?
sahamitraṃ sahāmātyaṃ sasodaryaṃ sahānugam / (31.1)
Par.?
śaknuyāṃ yadi panthānam avatārayituṃ punaḥ // (31.2)
Par.?
tato duryodhanaṃ kṣattā punaḥ prāveśayat sabhām / (32.1)
Par.?
akāmaṃ bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ rājabhiḥ parivāritam // (32.2)
Par.?
atha duryodhanaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'bhyabhāṣata / (33.1)
Par.?
karṇaduḥśāsanābhyāṃ ca rājabhiścābhisaṃvṛtam // (33.2)
Par.?
nṛśaṃsa pāpabhūyiṣṭha kṣudrakarmasahāyavān / (34.1)
Par.?
pāpaiḥ sahāyaiḥ saṃhatya pāpaṃ karma cikīrṣasi // (34.2)
Par.?
aśakyam ayaśasyaṃ ca sadbhiścāpi vigarhitam / (35.1)
Par.?
yathā tvādṛśako mūḍho vyavasyet kulapāṃsanaḥ // (35.2)
Par.?
tvam imaṃ puṇḍarīkākṣam apradhṛṣyaṃ durāsadam / (36.1)
Par.?
pāpaiḥ sahāyaiḥ saṃhatya nigrahītuṃ kilecchasi // (36.2)
Par.?
yo na śakyo balātkartuṃ devair api savāsavaiḥ / (37.1)
Par.?
taṃ tvaṃ prārthayase manda bālaścandramasaṃ yathā // (37.2)
Par.?
devair manuṣyair gandharvair asurair uragaiśca yaḥ / (38.1)
Par.?
na soḍhuṃ samare śakyastaṃ na budhyasi keśavam // (38.2)
Par.?
durgrahaḥ pāṇinā vāyur duḥsparśaḥ pāṇinā śaśī / (39.1)
Par.?
durdharā pṛthivī mūrdhnā durgrahaḥ keśavo balāt // (39.2)
Par.?
ityukte dhṛtarāṣṭreṇa kṣattāpi viduro 'bravīt / (40.1)
Par.?
duryodhanam abhiprekṣya dhārtarāṣṭram amarṣaṇam // (40.2)
Par.?
saubhadvāre vānarendro dvivido nāma nāmataḥ / (41.1)
Par.?
śilāvarṣeṇa mahatā chādayāmāsa keśavam // (41.2)
Par.?
grahītukāmo vikramya sarvayatnena mādhavam / (42.1)
Par.?
grahītuṃ nāśakat tatra taṃ tvaṃ prārthayase balāt // (42.2)
Par.?
nirmocane ṣaṭ sahasrāḥ pāśair baddhvā mahāsurāḥ / (43.1)
Par.?
grahītuṃ nāśakaṃścainaṃ taṃ tvaṃ prārthayase balāt // (43.2)
Par.?
prāgjyotiṣagataṃ śauriṃ narakaḥ saha dānavaiḥ / (44.1)
Par.?
grahītuṃ nāśakat tatra taṃ tvaṃ prārthayase balāt // (44.2)
Par.?
anena hi hatā bālye pūtanā śiśunā tathā / (45.1)
Par.?
govardhano dhāritaśca gavārthe bharatarṣabha // (45.2)
Par.?
ariṣṭo dhenukaścaiva cāṇūraśca mahābalaḥ / (46.1)
Par.?
aśvarājaśca nihataḥ kaṃsaścāriṣṭam ācaran // (46.2)
Par.?
jarāsaṃdhaśca vakraśca śiśupālaśca vīryavān / (47.1)
Par.?
bāṇaśca nihataḥ saṃkhye rājānaśca niṣūditāḥ // (47.2)
Par.?
varuṇo nirjito rājā pāvakaścāmitaujasā / (48.1)
Par.?
pārijātaṃ ca haratā jitaḥ sākṣācchacīpatiḥ // (48.2)
Par.?
ekārṇave śayānena hatau tau madhukaiṭabhau / (49.1)
Par.?
janmāntaram upāgamya hayagrīvastathā hataḥ // (49.2)
Par.?
ayaṃ kartā na kriyate kāraṇaṃ cāpi pauruṣe / (50.1)
Par.?
yad yad icched ayaṃ śauristat tat kuryād ayatnataḥ // (50.2)
Par.?
taṃ na budhyasi govindaṃ ghoravikramam acyutam / (51.1)
Par.?
āśīviṣam iva kruddhaṃ tejorāśim anirjitam // (51.2)
Par.?
pradharṣayanmahābāhuṃ kṛṣṇam akliṣṭakāriṇam / (52.1)
Par.?
pataṃgo 'gnim ivāsādya sāmātyo na bhaviṣyasi // (52.2)
Par.?
Duration=0.18026494979858 secs.