Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Liberation, mokṣa, release, karman doctrine, senses, indriya

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6189
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1) Par.?
kiṃ phalaṃ jñānayogasya vedānāṃ niyamasya ca / (1.2) Par.?
bhūtātmā vā kathaṃ jñeyastanme brūhi pitāmaha // (1.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (2.1) Par.?
atrāpyudāharantīmam itihāsaṃ purātanam / (2.2) Par.?
manoḥ prajāpater vādaṃ maharṣeśca bṛhaspateḥ // (2.3) Par.?
prajāpatiṃ śreṣṭhatamaṃ pṛthivyāṃ devarṣisaṃghapravaro maharṣiḥ / (3.1) Par.?
bṛhaspatiḥ praśnam imaṃ purāṇaṃ papraccha śiṣyo 'tha guruṃ praṇamya // (3.2) Par.?
yatkāraṇaṃ mantravidhiḥ pravṛtto jñāne phalaṃ yat pravadanti viprāḥ / (4.1) Par.?
yanmantraśabdair akṛtaprakāśaṃ tad ucyatāṃ me bhagavan yathāvat // (4.2) Par.?
yad arthaśāstrāgamamantravidbhir yajñair anekair varagopradānaiḥ / (5.1) Par.?
phalaṃ mahadbhir yad upāsyate ca tat kiṃ kathaṃ vā bhavitā kva vā tat // (5.2) Par.?
mahī mahījāḥ pavano 'ntarikṣaṃ jalaukasaścaiva jalaṃ divaṃ ca / (6.1) Par.?
divaukasaścaiva yataḥ prasūtās tad ucyatāṃ me bhagavan purāṇam // (6.2) Par.?
jñānaṃ yataḥ prārthayate naro vai tatastadarthā bhavati pravṛttiḥ / (7.1) Par.?
na cāpyahaṃ veda paraṃ purāṇaṃ mithyāpravṛttiṃ ca kathaṃ nu kuryām // (7.2) Par.?
ṛksāmasaṃghāṃśca yajūṃṣi cāhaṃ chandāṃsi nakṣatragatiṃ niruktam / (8.1) Par.?
adhītya ca vyākaraṇaṃ sakalpaṃ śikṣāṃ ca bhūtaprakṛtiṃ na vedmi // (8.2) Par.?
sa me bhavāñ śaṃsatu sarvam etaj jñāne phalaṃ karmaṇi vā yad asti / (9.1) Par.?
yathā ca dehāccyavate śarīrī punaḥ śarīraṃ ca yathābhyupaiti // (9.2) Par.?
manur uvāca / (10.1) Par.?
yad yat priyaṃ yasya sukhaṃ tad āhus tad eva duḥkhaṃ pravadantyaniṣṭam / (10.2) Par.?
iṣṭaṃ ca me syād itaracca na syād etatkṛte karmavidhiḥ pravṛttaḥ / (10.3) Par.?
iṣṭaṃ tvaniṣṭaṃ ca na māṃ bhajetety etatkṛte jñānavidhiḥ pravṛttaḥ // (10.4) Par.?
kāmātmakāśchandasi karmayogā ebhir vimuktaḥ param aśnuvīta / (11.1) Par.?
nānāvidhe karmapathe sukhārthī naraḥ pravṛtto na paraṃ prayāti / (11.2) Par.?
paraṃ hi tat karmapathād apetaṃ nirāśiṣaṃ brahmaparaṃ hyavaśyam // (11.3) Par.?
prajāḥ sṛṣṭā manasā karmaṇā ca dvāvapyetau satpathau lokajuṣṭau / (12.1) Par.?
dṛṣṭvā karma śāśvataṃ cāntavacca manastyāgaḥ kāraṇaṃ nānyad asti // (12.2) Par.?
svenātmanā cakṣur iva praṇetā niśātyaye tamasā saṃvṛtātmā / (13.1) Par.?
jñānaṃ tu vijñānaguṇena yuktaṃ karmāśubhaṃ paśyati varjanīyam // (13.2) Par.?
sarpān kuśāgrāṇi tathodapānaṃ jñātvā manuṣyāḥ parivarjayanti / (14.1) Par.?
ajñānatastatra patanti mūḍhā jñāne phalaṃ paśya yathā viśiṣṭam // (14.2) Par.?
kṛtsnastu mantro vidhivat prayukto yajñā yathoktāstvatha dakṣiṇāśca / (15.1) Par.?
annapradānaṃ manasaḥ samādhiḥ pañcātmakaṃ karmaphalaṃ vadanti // (15.2) Par.?
guṇātmakaṃ karma vadanti vedās tasmānmantrā mantramūlaṃ hi karma / (16.1) Par.?
vidhir vidheyaṃ manasopapattiḥ phalasya bhoktā tu yathā śarīrī // (16.2) Par.?
śabdāśca rūpāṇi rasāśca puṇyāḥ sparśāśca gandhāśca śubhāstathaiva / (17.1) Par.?
naro nasaṃsthānagataḥ prabhuḥ syād etat phalaṃ sidhyati karmaloke // (17.2) Par.?
yad yaccharīreṇa karoti karma śarīrayuktaḥ samupāśnute tat / (18.1) Par.?
śarīram evāyatanaṃ sukhasya duḥkhasya cāpyāyatanaṃ śarīram // (18.2) Par.?
vācā tu yat karma karoti kiṃcid vācaiva sarvaṃ samupāśnute tat / (19.1) Par.?
manastu yat karma karoti kiṃcin manaḥstha evāyam upāśnute tat // (19.2) Par.?
yathāguṇaṃ karmagaṇaṃ phalārthī karotyayaṃ karmaphale niviṣṭaḥ / (20.1) Par.?
tathā tathāyaṃ guṇasamprayuktaḥ śubhāśubhaṃ karmaphalaṃ bhunakti // (20.2) Par.?
matsyo yathā srota ivābhipātī tathā kṛtaṃ pūrvam upaiti karma / (21.1) Par.?
śubhe tvasau tuṣyati duṣkṛte tu na tuṣyate vai paramaḥ śarīrī // (21.2) Par.?
yato jagat sarvam idaṃ prasūtaṃ jñātvātmavanto vyatiyānti yat tat / (22.1) Par.?
yanmantraśabdair akṛtaprakāśaṃ tad ucyamānaṃ śṛṇu me paraṃ yat // (22.2) Par.?
rasair viyuktaṃ vividhaiśca gandhair aśabdam asparśam arūpavacca / (23.1) Par.?
agrāhyam avyaktam avarṇam ekaṃ pañcaprakāraṃ sasṛje prajānām // (23.2) Par.?
na strī pumān vāpi napuṃsakaṃ ca na sanna cāsat sad asacca tanna / (24.1) Par.?
paśyanti yad brahmavido manuṣyās tad akṣaraṃ na kṣaratīti viddhi // (24.2) Par.?
Duration=0.10224914550781 secs.