UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2946
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vāsukistvabravīd vākyaṃ jaratkārum ṛṣiṃ tadā / (1.2)
Par.?
sanāmā tava kanyeyaṃ svasā me tapasānvitā // (1.3)
Par.?
bhariṣyāmi ca te bhāryāṃ pratīcchemāṃ dvijottama / (2.1)
Par.?
rakṣaṇaṃ ca kariṣye 'syāḥ sarvaśaktyā tapodhana / (2.2)
Par.?
*
ṛṣir uvāca / (2.3)
Par.?
*
tvadarthaṃ rakṣyate caiṣā mayā munivarottama / (2.4)
Par.?
*
na bhariṣye 'ham etāṃ vai eṣa me samayaḥ kṛtaḥ / (2.5)
Par.?
*
apriyaṃ ca na kartavyaṃ kṛte caināṃ tyajāmyaham // (2.6)
Par.?
pratiśrute tu nāgena bhariṣye bhaginīm iti / (3.1)
Par.?
jaratkārustadā veśma bhujagasya jagāma ha // (3.2)
Par.?
tatra mantravidāṃ śreṣṭhastapovṛddho mahāvrataḥ / (4.1)
Par.?
jagrāha pāṇiṃ dharmātmā vidhimantrapuraskṛtam // (4.2)
Par.?
tato vāsagṛhaṃ śubhraṃ pannagendrasya saṃmatam / (5.1)
Par.?
jagāma bhāryām ādāya stūyamāno maharṣibhiḥ // (5.2) Par.?
śayanaṃ tatra vai kᄆptaṃ spardhyāstaraṇasaṃvṛtam / (6.1)
Par.?
tatra bhāryāsahāyaḥ sa jaratkārur uvāsa ha // (6.2)
Par.?
sa tatra samayaṃ cakre bhāryayā saha sattamaḥ / (7.1)
Par.?
vipriyaṃ me na kartavyaṃ na ca vācyaṃ kadācana // (7.2)
Par.?
tyajeyam apriye hi tvāṃ kṛte vāsaṃ ca te gṛhe / (8.1)
Par.?
etad gṛhāṇa vacanaṃ mayā yat samudīritam // (8.2)
Par.?
tataḥ paramasaṃvignā svasā nāgapatestu sā / (9.1)
Par.?
atiduḥkhānvitā vācaṃ tam uvācaivam astviti // (9.2)
Par.?
tathaiva sā ca bhartāraṃ duḥkhaśīlam upācarat / (10.1)
Par.?
upāyaiḥ śvetakākīyaiḥ priyakāmā yaśasvinī // (10.2)
Par.?
ṛtukāle tataḥ snātā kadācid vāsukeḥ svasā / (11.1)
Par.?
bhartāraṃ taṃ yathānyāyam upatasthe mahāmunim // (11.2)
Par.?
tatra tasyāḥ samabhavad garbho jvalanasaṃnibhaḥ / (12.1)
Par.?
atīva tapasā yukto vaiśvānarasamadyutiḥ / (12.2)
Par.?
śuklapakṣe yathā somo vyavardhata tathaiva saḥ // (12.3)
Par.?
tataḥ katipayāhasya jaratkārur mahātapāḥ / (13.1)
Par.?
utsaṅge 'syāḥ śiraḥ kṛtvā suṣvāpa parikhinnavat // (13.2)
Par.?
tasmiṃśca supte viprendre savitāstam iyād girim / (14.1)
Par.?
ahnaḥ parikṣaye brahmaṃstataḥ sācintayat tadā / (14.2)
Par.?
vāsuker bhaginī bhītā dharmalopān manasvinī // (14.3)
Par.?
kiṃ nu me sukṛtaṃ bhūyād bhartur utthāpanaṃ na vā / (15.1)
Par.?
duḥkhaśīlo hi dharmātmā kathaṃ nāsyāparādhnuyām // (15.2)
Par.?
kopo vā dharmaśīlasya dharmalopo 'thavā punaḥ / (16.1)
Par.?
dharmalopo garīyān vai syād atretyakaron manaḥ // (16.2)
Par.?
utthāpayiṣye yadyenaṃ dhruvaṃ kopaṃ kariṣyati / (17.1)
Par.?
dharmalopo bhaved asya saṃdhyātikramaṇe dhruvam // (17.2)
Par.?
iti niścitya manasā jaratkārur bhujaṃgamā / (18.1)
Par.?
tam ṛṣiṃ dīptatapasaṃ śayānam analopamam / (18.2)
Par.?
uvācedaṃ vacaḥ ślakṣṇaṃ tato madhurabhāṣiṇī // (18.3)
Par.?
uttiṣṭha tvaṃ mahābhāga sūryo 'stam upagacchati / (19.1)
Par.?
saṃdhyām upāssva bhagavann apaḥ spṛṣṭvā yatavrataḥ // (19.2)
Par.?
prāduṣkṛtāgnihotro 'yaṃ muhūrto ramyadāruṇaḥ / (20.1)
Par.?
saṃdhyā pravartate ceyaṃ paścimāyāṃ diśi prabho // (20.2)
Par.?
evam uktaḥ sa bhagavāñjaratkārur mahātapāḥ / (21.1)
Par.?
bhāryāṃ prasphuramāṇoṣṭha idaṃ vacanam abravīt // (21.2)
Par.?
avamānaḥ prayukto 'yaṃ tvayā mama bhujaṃgame / (22.1)
Par.?
samīpe te na vatsyāmi gamiṣyāmi yathāgatam // (22.2)
Par.?
na hi tejo 'sti vāmoru mayi supte vibhāvasoḥ / (23.1)
Par.?
astaṃ gantuṃ yathākālam iti me hṛdi vartate // (23.2)
Par.?
na cāpyavamatasyeha vastuṃ roceta kasyacit / (24.1)
Par.?
kiṃ punar dharmaśīlasya mama vā madvidhasya vā / (24.2)
Par.?
*
nāvamānāt kṛtavatī divaso 'stam upeyivān // (24.3)
Par.?
evam uktā jaratkārur bhartrā hṛdayakampanam / (25.1)
Par.?
abravīd bhaginī tatra vāsukeḥ saṃniveśane // (25.2)
Par.?
nāvamānāt kṛtavatī tavāhaṃ pratibodhanam / (26.1)
Par.?
dharmalopo na te vipra syād ityetat kṛtaṃ mayā // (26.2)
Par.?
uvāca bhāryām ityukto jaratkārur mahātapāḥ / (27.1)
Par.?
ṛṣiḥ kopasamāviṣṭastyaktukāmo bhujaṃgamām // (27.2)
Par.?
na me vāg anṛtaṃ prāha gamiṣye 'haṃ bhujaṃgame / (28.1)
Par.?
samayo hyeṣa me pūrvaṃ tvayā saha mithaḥ kṛtaḥ // (28.2)
Par.?
sukham asmyuṣito bhadre brūyāstvaṃ bhrātaraṃ śubhe / (29.1)
Par.?
ito mayi gate bhīru gataḥ sa bhagavān iti / (29.2)
Par.?
tvaṃ cāpi mayi niṣkrānte na śokaṃ kartum arhasi // (29.3)
Par.?
ityuktā sānavadyāṅgī pratyuvāca patiṃ tadā / (30.1)
Par.?
jaratkāruṃ jaratkāruścintāśokaparāyaṇā // (30.2)
Par.?
bāṣpagadgadayā vācā mukhena pariśuṣyatā / (31.1)
Par.?
kṛtāñjalir varārohā paryaśrunayanā tataḥ / (31.2)
Par.?
dhairyam ālambya vāmorūr hṛdayena pravepatā // (31.3)
Par.?
na mām arhasi dharmajña parityaktum anāgasam / (32.1)
Par.?
dharme sthitāṃ sthito dharme sadā priyahite ratām // (32.2)
Par.?
pradāne kāraṇaṃ yacca mama tubhyaṃ dvijottama / (33.1)
Par.?
*
apatyārthaṃ tu me bhrātā jñātīnāṃ hitakāmyayā / (33.2)
Par.?
tad alabdhavatīṃ mandāṃ kiṃ māṃ vakṣyati vāsukiḥ // (33.3)
Par.?
mātṛśāpābhibhūtānāṃ jñātīnāṃ mama sattama / (34.1)
Par.?
apatyam īpsitaṃ tvattastacca tāvan na dṛśyate // (34.2)
Par.?
tvatto hyapatyalābhena jñātīnāṃ me śivaṃ bhavet / (35.1)
Par.?
saṃprayogo bhaven nāyaṃ mama moghastvayā dvija // (35.2)
Par.?
jñātīnāṃ hitam icchantī bhagavaṃstvāṃ prasādaye / (36.1)
Par.?
imam avyaktarūpaṃ me garbham ādhāya sattama / (36.2)
Par.?
kathaṃ tyaktvā mahātmā san gantum icchasyanāgasam // (36.3)
Par.?
evam uktastu sa munir bhāryāṃ vacanam abravīt / (37.1)
Par.?
yadyuktam anurūpaṃ ca jaratkārustapodhanaḥ // (37.2)
Par.?
astyeṣa garbhaḥ subhage tava vaiśvānaropamaḥ / (38.1)
Par.?
ṛṣiḥ paramadharmātmā vedavedāṅgapāragaḥ // (38.2)
Par.?
evam uktvā sa dharmātmā jaratkārur mahān ṛṣiḥ / (39.1)
Par.?
ugrāya tapase bhūyo jagāma kṛtaniścayaḥ // (39.2)
Par.?
Duration=0.18316388130188 secs.