UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9298
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śiśupāla uvāca / (1.1)
Par.?
vibhīṣikābhir bahvībhir bhīṣayan sarvapārthivān / (1.2)
Par.?
na vyapatrapase kasmād vṛddhaḥ san kulapāṃsanaḥ // (1.3)
Par.?
yuktam etat tṛtīyāyāṃ prakṛtau vartatā tvayā / (2.1)
Par.?
vaktuṃ dharmād apetārthaṃ tvaṃ hi sarvakurūttamaḥ // (2.2)
Par.?
nāvi naur iva sambaddhā yathāndho vāndham anviyāt / (3.1)
Par.?
tathābhūtā hi kauravyā bhīṣma yeṣāṃ tvam agraṇīḥ // (3.2)
Par.?
pūtanāghātapūrvāṇi karmāṇyasya viśeṣataḥ / (4.1)
Par.?
tvayā kīrtayatāsmākaṃ bhūyaḥ pracyāvitaṃ manaḥ // (4.2)
Par.?
avaliptasya mūrkhasya keśavaṃ stotum icchataḥ / (5.1)
Par.?
kathaṃ bhīṣma na te jihvā śatadheyaṃ vidīryate // (5.2)
Par.?
yatra kutsā prayoktavyā bhīṣma bālatarair naraiḥ / (6.1)
Par.?
tam imaṃ jñānavṛddhaḥ san gopaṃ saṃstotum icchasi // (6.2)
Par.?
yadyanena hatā bālye śakuniścitram atra kim / (7.1)
Par.?
tau vāśvavṛṣabhau bhīṣma yau na yuddhaviśāradau // (7.2)
Par.?
cetanārahitaṃ kāṣṭhaṃ yadyanena nipātitam / (8.1)
Par.?
pādena śakaṭaṃ bhīṣma tatra kiṃ kṛtam adbhutam // (8.2)
Par.?
valmīkamātraḥ saptāhaṃ yadyanena dhṛto 'calaḥ / (9.1)
Par.?
tadā govardhano bhīṣma na taccitraṃ mataṃ mama // (9.2)
Par.?
bhuktam etena bahvannaṃ krīḍatā nagamūrdhani / (10.1)
Par.?
iti te bhīṣma śṛṇvānāḥ paraṃ vismayam āgatāḥ // (10.2)
Par.?
yasya cānena dharmajña bhuktam annaṃ balīyasaḥ / (11.1)
Par.?
sa cānena hataḥ kaṃsa ityetanna mahādbhutam // (11.2)
Par.?
na te śrutam idaṃ bhīṣma nūnaṃ kathayatāṃ satām / (12.1)
Par.?
yad vakṣye tvām adharmajña vākyaṃ kurukulādhama // (12.2)
Par.?
strīṣu goṣu na śastrāṇi pātayed brāhmaṇeṣu ca / (13.1)
Par.?
yasya cānnāni bhuñjīta yaśca syāccharaṇāgataḥ // (13.2)
Par.?
iti santo 'nuśāsanti sajjanā dharmiṇaḥ sadā / (14.1)
Par.?
bhīṣma loke hi tat sarvaṃ vitathaṃ tvayi dṛśyate // (14.2)
Par.?
jñānavṛddhaṃ ca vṛddhaṃ ca bhūyāṃsaṃ keśavaṃ mama / (15.1)
Par.?
ajānata ivākhyāsi saṃstuvan kurusattama / (15.2)
Par.?
goghnaḥ strīghnaśca san bhīṣma kathaṃ saṃstavam arhati // (15.3)
Par.?
asau matimatāṃ śreṣṭho ya eṣa jagataḥ prabhuḥ / (16.1)
Par.?
saṃbhāvayati yadyevaṃ tvadvākyācca janārdanaḥ / (16.2)
Par.?
evam etat sarvam iti sarvaṃ tad vitathaṃ dhruvam // (16.3)
Par.?
na gāthā gāthinaṃ śāsti bahu ced api gāyati / (17.1)
Par.?
prakṛtiṃ yānti bhūtāni bhūliṅgaśakunir yathā // (17.2)
Par.?
nūnaṃ prakṛtir eṣā te jaghanyā nātra saṃśayaḥ / (18.1)
Par.?
ataḥ pāpīyasī caiṣāṃ pāṇḍavānām apīṣyate // (18.2)
Par.?
yeṣām arcyatamaḥ kṛṣṇastvaṃ ca yeṣāṃ pradarśakaḥ / (19.1)
Par.?
dharmavāk tvam adharmajñaḥ satāṃ mārgād avaplutaḥ // (19.2)
Par.?
ko hi dharmiṇam ātmānaṃ jānañ jñānavatāṃ varaḥ / (20.1)
Par.?
kuryād yathā tvayā bhīṣma kṛtaṃ dharmam avekṣatā // (20.2) Par.?
anyakāmā hi dharmajña kanyakā prājñamāninā / (21.1)
Par.?
ambā nāmeti bhadraṃ te kathaṃ sāpahṛtā tvayā // (21.2)
Par.?
yāṃ tvayāpahṛtāṃ bhīṣma kanyāṃ naiṣitavānnṛpaḥ / (22.1)
Par.?
bhrātā vicitravīryaste satāṃ vṛttam anuṣṭhitaḥ // (22.2)
Par.?
dārayor yasya cānyena miṣataḥ prājñamāninaḥ / (23.1)
Par.?
tava jātānyapatyāni sajjanācarite pathi // (23.2)
Par.?
na hi dharmo 'sti te bhīṣma brahmacaryam idaṃ vṛthā / (24.1)
Par.?
yad dhārayasi mohād vā klībatvād vā na saṃśayaḥ // (24.2)
Par.?
na tvahaṃ tava dharmajña paśyāmyupacayaṃ kvacit / (25.1)
Par.?
na hi te sevitā vṛddhā ya evaṃ dharmam abruvan // (25.2)
Par.?
iṣṭaṃ dattam adhītaṃ ca yajñāśca bahudakṣiṇāḥ / (26.1)
Par.?
sarvam etad apatyasya kalāṃ nārhati ṣoḍaśīm // (26.2)
Par.?
vratopavāsair bahubhiḥ kṛtaṃ bhavati bhīṣma yat / (27.1)
Par.?
sarvaṃ tad anapatyasya moghaṃ bhavati niścayāt // (27.2)
Par.?
so 'napatyaśca vṛddhaśca mithyādharmānuśāsanāt / (28.1)
Par.?
haṃsavat tvam apīdānīṃ jñātibhyaḥ prāpnuyā vadham // (28.2)
Par.?
evaṃ hi kathayantyanye narā jñānavidaḥ purā / (29.1)
Par.?
bhīṣma yat tad ahaṃ samyag vakṣyāmi tava śṛṇvataḥ // (29.2)
Par.?
vṛddhaḥ kila samudrānte kaściddhaṃso 'bhavat purā / (30.1)
Par.?
dharmavāg anyathāvṛttaḥ pakṣiṇaḥ so 'nuśāsti ha // (30.2)
Par.?
dharmaṃ carata mādharmam iti tasya vacaḥ kila / (31.1)
Par.?
pakṣiṇaḥ śuśruvur bhīṣma satataṃ dharmavādinaḥ // (31.2)
Par.?
athāsya bhakṣyam ājahruḥ samudrajalacāriṇaḥ / (32.1)
Par.?
aṇḍajā bhīṣma tasyānye dharmārtham iti śuśruma // (32.2)
Par.?
tasya caiva samabhyāśe nikṣipyāṇḍāni sarvaśaḥ / (33.1)
Par.?
samudrāmbhasyamodanta caranto bhīṣma pakṣiṇaḥ // (33.2)
Par.?
teṣām aṇḍāni sarveṣāṃ bhakṣayāmāsa pāpakṛt / (34.1)
Par.?
sa haṃsaḥ saṃpramattānām apramattaḥ svakarmaṇi // (34.2)
Par.?
tataḥ prakṣīyamāṇeṣu teṣvaṇḍeṣvaṇḍajo 'paraḥ / (35.1)
Par.?
aśaṅkata mahāprājñastaṃ kadācid dadarśa ha // (35.2)
Par.?
tataḥ sa kathayāmāsa dṛṣṭvā haṃsasya kilbiṣam / (36.1)
Par.?
teṣāṃ paramaduḥkhārtaḥ sa pakṣī sarvapakṣiṇām // (36.2)
Par.?
tataḥ pratyakṣato dṛṣṭvā pakṣiṇaste samāgatāḥ / (37.1)
Par.?
nijaghnustaṃ tadā haṃsaṃ mithyāvṛttaṃ kurūdvaha // (37.2)
Par.?
te tvāṃ haṃsasadharmāṇam apīme vasudhādhipāḥ / (38.1)
Par.?
nihanyur bhīṣma saṃkruddhāḥ pakṣiṇastam ivāṇḍajam // (38.2)
Par.?
gāthām apyatra gāyanti ye purāṇavido janāḥ / (39.1)
Par.?
bhīṣma yāṃ tāṃ ca te samyak kathayiṣyāmi bhārata // (39.2)
Par.?
antarātmani vinihite rauṣi patraratha vitatham / (40.1)
Par.?
aṇḍabhakṣaṇam aśuci te karma vācam atiśayate // (40.2)
Par.?
Duration=0.25451111793518 secs.