Texts

vaiśampāyana uvāca / (1.1) Par.?

tataḥ prayātaḥ kauśikyāḥ pāṇḍavo janamejaya / (1.2) Par.?

ānupūrvyeṇa sarvāṇi jagāmāyatanānyuta // (1.3) Par.?

sa sāgaraṃ samāsādya gaṅgāyāḥ saṃgame nṛpa / (2.1) Par.?

nadīśatānāṃ pañcānāṃ madhye cakre samāplavam // (2.2) Par.?

tataḥ samudratīreṇa jagāma vasudhādhipaḥ / (3.1) Par.?

bhrātṛbhiḥ sahito vīraḥ kaliṅgān prati bhārata // (3.2) Par.?

lomaśa uvāca / (4.1) Par.?

ete kaliṅgāḥ kaunteya yatra vaitaraṇī nadī / (4.2) Par.?

yatrāyajata dharmo 'pi devāñśaraṇametya vai // (4.3) Par.?

ṛṣibhiḥ samupāyuktaṃ yajñiyaṃ giriśobhitam / (5.1) Par.?

uttaraṃ tīram etaddhi satataṃ dvijasevitam // (5.2) Par.?

samena devayānena pathā svargam upeyuṣaḥ / (6.1) Par.?

atra vai ṛṣayo'nye'pi purā kratubhir ījire // (6.2) Par.?

atraiva rudro rājendra paśum ādattavān makhe / (7.1) Par.?

rudraḥ paśuṃ mānavendra bhāgo 'yam iti cābravīt // (7.2) Par.?

hṛte paśau tadā devās tam ūcur bharatarṣabha / (8.1) Par.?

mā parasvam abhidrogdhā mā dharmān sakalānnaśīḥ // (8.2) Par.?

tataḥ kalyāṇarūpābhir vāgbhis te rudram astuvan / (9.1) Par.?

iṣṭyā cainaṃ tarpayitvā mānayāṃcakrire tadā // (9.2) Par.?

tataḥ sa paśum utsṛjya devayānena jagmivān / (10.1) Par.?

atrānuvaṃśo rudrasya taṃ nibodha yudhiṣṭhira // (10.2) Par.?

ayātayāmaṃ sarvebhyo bhāgebhyo bhāgam uttamam / (11.1) Par.?

devāḥ saṃkalpayāmāsur bhayād rudrasya śāśvatam // (11.2) Par.?

imāṃ gāthām atra gāyann apaḥ spṛśati yo naraḥ / (12.1) Par.?

devayānas tasya panthāś cakṣuś caiva prakāśate // (12.2) Par.?

vaiśampāyana uvāca / (13.1) Par.?

tato vaitaraṇīṃ sarve pāṇḍavā draupadī tathā / (13.2) Par.?

avatīrya mahābhāgā tarpayāṃcakrire pitṝn // (13.3) Par.?

yudhiṣṭhira uvāca / (14.1) Par.?

upaspṛśyaiva bhagavann asyāṃ nadyāṃ tapodhana / (14.2) Par.?

mānuṣād asmi viṣayād apetaḥ paśya lomaśa // (14.3) Par.?

sarvāṃllokān prapaśyāmi prasādāt tava suvrata / (15.1) Par.?

vaikhānasānāṃ japatām eṣa śabdo mahātmanām // (15.2) Par.?

lomaśa uvāca / (16.1) Par.?

triśataṃ vai sahasrāṇi yojanānāṃ yudhiṣṭhira / (16.2) Par.?

yatra dhvaniṃ śṛṇoṣyenaṃ tūṣṇīm āssva viśāṃ pate // (16.3) Par.?

etat svayambhuvo rājan vanaṃ ramyaṃ prakāśate / (17.1) Par.?

yatrāyajata kaunteya viśvakarmā pratāpavān // (17.2) Par.?

yasmin yajñe hi bhūr dattā kaśyapāya mahātmane / (18.1) Par.?

saparvatavanoddeśā dakṣiṇā vai svayambhuvā // (18.2) Par.?

avāsīdacca kaunteya dattamātrā mahī tadā / (19.1) Par.?

uvāca cāpi kupitā lokeśvaram idaṃ prabhum // (19.2) Par.?

na māṃ martyāya bhagavan kasmaicid dātum arhasi / (20.1) Par.?

pradānaṃ mogham etat te yāsyāmyeṣā rasātalam // (20.2) Par.?

viṣīdantīṃ tu tāṃ dṛṣṭvā kaśyapo bhagavān ṛṣiḥ / (21.1) Par.?

prasādayāṃbabhūvātha tato bhūmiṃ viśāṃ pate // (21.2) Par.?

tataḥ prasannā pṛthivī tapasā tasya pāṇḍava / (22.1) Par.?

punar unmajjya salilād vedīrūpā sthitā babhau // (22.2) Par.?

saiṣā prakāśate rājan vedī saṃsthānalakṣaṇā / (23.1) Par.?

āruhyātra mahārāja vīryavān vai bhaviṣyasi // (23.2) Par.?

ahaṃ ca te svastyayanaṃ prayokṣye yathā tvam enām adhirokṣyase 'dya / (24.1) Par.?

spṛṣṭā hi martyena tataḥ samudram eṣā vedī praviśatyājamīḍha // (24.2) Par.?

agnir mitro yonir āpo 'tha devyo viṣṇo retastvam amṛtasya nābhiḥ / (25.1) Par.?

evaṃ bruvan pāṇḍava satyavākyaṃ vedīm imāṃ tvaṃ tarasādhiroha // (25.2) Par.?

vaiśampāyana uvāca / (26.1) Par.?

tataḥ kṛtasvastyayano mahātmā yudhiṣṭhiraḥ sāgaragām agacchat / (26.2) Par.?

kṛtvā ca tacchāsanam asya sarvaṃ mahendram āsādya niśām uvāsa // (26.3) Par.?