UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9178
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
saṃjaya uvāca / (1.1)
Par.?
te hatvā sarvapāñcālān draupadeyāṃśca sarvaśaḥ / (1.2)
Par.?
agacchan sahitāstatra yatra duryodhano hataḥ // (1.3)
Par.?
gatvā cainam apaśyaṃste kiṃcitprāṇaṃ narādhipam / (2.1)
Par.?
tato rathebhyaḥ praskandya parivavrustavātmajam // (2.2)
Par.?
taṃ bhagnasakthaṃ rājendra kṛcchraprāṇam acetasam / (3.1)
Par.?
vamantaṃ rudhiraṃ vaktrād apaśyan vasudhātale // (3.2)
Par.?
vṛtaṃ samantād bahubhiḥ śvāpadair ghoradarśanaiḥ / (4.1)
Par.?
śālāvṛkagaṇaiścaiva bhakṣayiṣyadbhir antikāt // (4.2)
Par.?
nivārayantaṃ kṛcchrāt tāñ śvāpadān saṃcikhādiṣūn / (5.1)
Par.?
viveṣṭamānaṃ mahyāṃ ca subhṛśaṃ gāḍhavedanam // (5.2)
Par.?
taṃ śayānaṃ mahātmānaṃ bhūmau svarudhirokṣitam / (6.1)
Par.?
hataśiṣṭāstrayo vīrāḥ śokārtāḥ paryavārayan / (6.2)
Par.?
aśvatthāmā kṛpaścaiva kṛtavarmā ca sātvataḥ // (6.3)
Par.?
taistribhiḥ śoṇitādigdhair niḥśvasadbhir mahārathaiḥ / (7.1) Par.?
śuśubhe saṃvṛto rājā vedī tribhir ivāgnibhiḥ // (7.2)
Par.?
te taṃ śayānaṃ samprekṣya rājānam atathocitam / (8.1)
Par.?
aviṣahyena duḥkhena tataste rurudustrayaḥ // (8.2)
Par.?
tataste rudhiraṃ hastair mukhānnirmṛjya tasya ha / (9.1)
Par.?
raṇe rājñaḥ śayānasya kṛpaṇaṃ paryadevayan // (9.2)
Par.?
kṛpa uvāca / (10.1)
Par.?
na daivasyātibhāro 'sti yad ayaṃ rudhirokṣitaḥ / (10.2)
Par.?
ekādaśacamūbhartā śete duryodhano hataḥ // (10.3)
Par.?
paśya cāmīkarābhasya cāmīkaravibhūṣitām / (11.1)
Par.?
gadāṃ gadāpriyasyemāṃ samīpe patitāṃ bhuvi // (11.2)
Par.?
iyam enaṃ gadā śūraṃ na jahāti raṇe raṇe / (12.1)
Par.?
svargāyāpi vrajantaṃ hi na jahāti yaśasvinam // (12.2)
Par.?
paśyemāṃ saha vīreṇa jāmbūnadavibhūṣitām / (13.1)
Par.?
śayānāṃ śayane dharme bhāryāṃ prītimatīm iva // (13.2)
Par.?
yo vai mūrdhāvasiktānām agre yātaḥ paraṃtapaḥ / (14.1)
Par.?
sa hato grasate pāṃsūn paśya kālasya paryayam // (14.2)
Par.?
yenājau nihatā bhūmāvaśerata purā dviṣaḥ / (15.1)
Par.?
sa bhūmau nihataḥ śete kururājaḥ parair ayam // (15.2)
Par.?
bhayānnamanti rājāno yasya sma śatasaṃghaśaḥ / (16.1)
Par.?
sa vīraśayane śete kravyādbhiḥ parivāritaḥ // (16.2)
Par.?
upāsata nṛpāḥ pūrvam arthahetor yam īśvaram / (17.1)
Par.?
dhik sadyo nihataḥ śete paśya kālasya paryayam // (17.2)
Par.?
saṃjaya uvāca / (18.1)
Par.?
taṃ śayānaṃ nṛpaśreṣṭhaṃ tato bharatasattama / (18.2)
Par.?
aśvatthāmā samālokya karuṇaṃ paryadevayat // (18.3)
Par.?
āhustvāṃ rājaśārdūla mukhyaṃ sarvadhanuṣmatām / (19.1)
Par.?
dhanādhyakṣopamaṃ yuddhe śiṣyaṃ saṃkarṣaṇasya ha // (19.2)
Par.?
kathaṃ vivaram adrākṣīd bhīmasenastavānagha / (20.1)
Par.?
balinaḥ kṛtino nityaṃ sa ca pāpātmavānnṛpa // (20.2)
Par.?
kālo nūnaṃ mahārāja loke 'smin balavattaraḥ / (21.1)
Par.?
paśyāmo nihataṃ tvāṃ ced bhīmasenena saṃyuge // (21.2)
Par.?
kathaṃ tvāṃ sarvadharmajñaṃ kṣudraḥ pāpo vṛkodaraḥ / (22.1)
Par.?
nikṛtyā hatavānmando nūnaṃ kālo duratyayaḥ // (22.2)
Par.?
dharmayuddhe hyadharmeṇa samāhūyaujasā mṛdhe / (23.1)
Par.?
gadayā bhīmasenena nirbhinne sakthinī tava // (23.2)
Par.?
adharmeṇa hatasyājau mṛdyamānaṃ padā śiraḥ / (24.1)
Par.?
yad upekṣitavān kṣudro dhik tam astu yudhiṣṭhiram // (24.2)
Par.?
yuddheṣvapavadiṣyanti yodhā nūnaṃ vṛkodaram / (25.1)
Par.?
yāvat sthāsyanti bhūtāni nikṛtyā hyasi pātitaḥ // (25.2)
Par.?
nanu rāmo 'bravīd rājaṃstvāṃ sadā yadunandanaḥ / (26.1)
Par.?
duryodhanasamo nāsti gadayā iti vīryavān // (26.2)
Par.?
ślāghate tvāṃ hi vārṣṇeyo rājan saṃsatsu bhārata / (27.1)
Par.?
suśiṣyo mama kauravyo gadāyuddha iti prabho // (27.2)
Par.?
yāṃ gatiṃ kṣatriyasyāhuḥ praśastāṃ paramarṣayaḥ / (28.1)
Par.?
hatasyābhimukhasyājau prāptastvam asi tāṃ gatim // (28.2)
Par.?
duryodhana na śocāmi tvām ahaṃ puruṣarṣabha / (29.1)
Par.?
hataputrāṃ tu śocāmi gāndhārīṃ pitaraṃ ca te / (29.2)
Par.?
bhikṣukau vicariṣyete śocantau pṛthivīm imām // (29.3)
Par.?
dhig astu kṛṣṇaṃ vārṣṇeyam arjunaṃ cāpi durmatim / (30.1)
Par.?
dharmajñamāninau yau tvāṃ vadhyamānam
upekṣatām // (30.2)
Par.?
pāṇḍavāścāpi te sarve kiṃ vakṣyanti narādhipān / (31.1)
Par.?
kathaṃ duryodhano 'smābhir hata ityanapatrapāḥ // (31.2)
Par.?
dhanyastvam asi gāndhāre yastvam āyodhane hataḥ / (32.1)
Par.?
prayāto 'bhimukhaḥ śatrūn dharmeṇa puruṣarṣabha // (32.2)
Par.?
hataputrā hi gāndhārī nihatajñātibāndhavā / (33.1)
Par.?
prajñācakṣuśca durdharṣaḥ kāṃ gatiṃ pratipatsyate // (33.2)
Par.?
dhig astu kṛtavarmāṇaṃ māṃ kṛpaṃ ca mahāratham / (34.1)
Par.?
ye vayaṃ na gatāḥ svargaṃ tvāṃ puraskṛtya pārthivam // (34.2)
Par.?
dātāraṃ sarvakāmānāṃ rakṣitāraṃ prajāhitam / (35.1)
Par.?
yad vayaṃ nānugacchāmastvāṃ dhig asmānnarādhamān // (35.2)
Par.?
kṛpasya tava vīryeṇa mama caiva pituśca me / (36.1)
Par.?
sabhṛtyānāṃ naravyāghra ratnavanti gṛhāṇi ca // (36.2)
Par.?
bhavatprasādād asmābhiḥ samitraiḥ sahabāndhavaiḥ / (37.1)
Par.?
avāptāḥ kratavo mukhyā bahavo bhūridakṣiṇāḥ // (37.2)
Par.?
kutaścāpīdṛśaṃ sārtham upalapsyāmahe vayam / (38.1)
Par.?
yādṛśena puraskṛtya tvaṃ gataḥ sarvapārthivān // (38.2)
Par.?
vayam eva trayo rājan gacchantaṃ paramāṃ gatim / (39.1)
Par.?
yad vai tvāṃ nānugacchāmastena tapsyāmahe vayam // (39.2)
Par.?
tvatsvargahīnā hīnārthāḥ smarantaḥ sukṛtasya te / (40.1)
Par.?
kiṃ nāma tad bhavet karma yena tvānuvrajema vai // (40.2)
Par.?
duḥkhaṃ nūnaṃ kuruśreṣṭha cariṣyāmo mahīm imām / (41.1)
Par.?
hīnānāṃ nastvayā rājan kutaḥ śāntiḥ kutaḥ sukham // (41.2)
Par.?
gatvaitāṃstu mahārāja sametya tvaṃ mahārathān / (42.1)
Par.?
yathāśreṣṭhaṃ yathājyeṣṭhaṃ pūjayer vacanānmama // (42.2)
Par.?
ācāryaṃ pūjayitvā ca ketuṃ sarvadhanuṣmatām / (43.1)
Par.?
hataṃ mayādya śaṃsethā dhṛṣṭadyumnaṃ narādhipa // (43.2)
Par.?
pariṣvajethā rājānaṃ bāhlikaṃ sumahāratham / (44.1)
Par.?
saindhavaṃ somadattaṃ ca bhūriśravasam eva ca // (44.2)
Par.?
tathā pūrvagatān anyān svargaṃ pārthivasattamān / (45.1)
Par.?
asmadvākyāt pariṣvajya pṛcchethāstvam anāmayam // (45.2)
Par.?
ityevam uktvā rājānaṃ bhagnasaktham acetasam / (46.1)
Par.?
aśvatthāmā samudvīkṣya punar vacanam abravīt // (46.2)
Par.?
duryodhana jīvasi ced vācaṃ śrotrasukhāṃ śṛṇu / (47.1)
Par.?
sapta pāṇḍavataḥ śeṣā dhārtarāṣṭrāstrayo vayam // (47.2)
Par.?
te caiva bhrātaraḥ pañca vāsudevo 'tha sātyakiḥ / (48.1)
Par.?
ahaṃ ca kṛtavarmā ca kṛpaḥ śāradvatastathā // (48.2)
Par.?
draupadeyā hatāḥ sarve dhṛṣṭadyumnasya cātmajāḥ / (49.1)
Par.?
pāñcālā nihatāḥ sarve matsyaśeṣaṃ ca bhārata // (49.2)
Par.?
kṛte pratikṛtaṃ paśya hataputrā hi pāṇḍavāḥ / (50.1)
Par.?
sauptike śibiraṃ teṣāṃ hataṃ sanaravāhanam // (50.2)
Par.?
mayā ca pāpakarmāsau dhṛṣṭadyumno mahīpate / (51.1)
Par.?
praviśya śibiraṃ rātrau paśumāreṇa māritaḥ // (51.2)
Par.?
duryodhanastu tāṃ vācaṃ niśamya manasaḥ priyām / (52.1)
Par.?
pratilabhya punaśceta idaṃ vacanam abravīt // (52.2)
Par.?
na me 'karot tad gāṅgeyo na karṇo na ca te pitā / (53.1)
Par.?
yat tvayā kṛpabhojābhyāṃ sahitenādya me kṛtam // (53.2)
Par.?
sa cet senāpatiḥ kṣudro hataḥ sārdhaṃ śikhaṇḍinā / (54.1)
Par.?
tena manye maghavatā samam ātmānam adya vai // (54.2)
Par.?
svasti prāpnuta bhadraṃ vaḥ svarge naḥ saṃgamaḥ punaḥ / (55.1)
Par.?
ityevam uktvā tūṣṇīṃ sa kururājo mahāmanāḥ / (55.2)
Par.?
prāṇān udasṛjad vīraḥ suhṛdāṃ śokam ādadhat // (55.3)
Par.?
tatheti te pariṣvaktāḥ pariṣvajya ca taṃ nṛpam / (56.1)
Par.?
punaḥ punaḥ prekṣamāṇāḥ svakān āruruhū rathān // (56.2)
Par.?
ityevaṃ tava putrasya niśamya karuṇāṃ giram / (57.1)
Par.?
pratyūṣakāle śokārtaḥ prādhāvaṃ nagaraṃ prati // (57.2)
Par.?
tava putre gate svargaṃ śokārtasya mamānagha / (58.1)
Par.?
ṛṣidattaṃ pranaṣṭaṃ tad divyadarśitvam adya vai // (58.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (59.1)
Par.?
iti śrutvā sa nṛpatiḥ putrajñātivadhaṃ tadā / (59.2)
Par.?
niḥśvasya dīrgham uṣṇaṃ ca tataścintāparo 'bhavat // (59.3)
Par.?
Duration=0.23905301094055 secs.