Texts

sūta uvāca / (1.1) Par.?

prāsādānāṃ lakṣaṇaṃ ca vakṣye śaunaka tacchṛṇu / (1.2) Par.?

catuḥṣaṣṭipadaṃ kṛtvā digvidikṣūpalakṣitam // (1.3) Par.?

catuṣkoṇaṃ caturbhiśca dvārāṇi sūryasaṃkhyayā / (2.1) Par.?

catvāriṃśāṣṭabhiścaiva bhittīnāṃ kalpanā bhavet // (2.2) Par.?

ūrdhvakṣetrasamā jaṅghā jaṅghārdhadviguṇaṃ bhavet / (3.1) Par.?

garbhavistāravistīrṇaḥ śukāṅghriśca vidhīyate // (3.2) Par.?

tattribhāgena kartavyaḥ pañcabhāgena vā punaḥ / (4.1) Par.?

nirgamastu śukāṅghreśca ucchrāyaḥ śikharārdhagaḥ // (4.2) Par.?

caturdhā śikharaṃ kṛtvā tribhāge vedibandhanam / (5.1) Par.?

caturthe punarasyaiva kaṇṭham ā mūlasādhanam // (5.2) Par.?

athavāpi samaṃ vāstuṃ kṛtvā ṣoḍaśabhāgikam / (6.1) Par.?

tasya madhye caturbhāgamādau garbhaṃ tu kārayet // (6.2) Par.?

caturbhāgena bhittīnāmucchrāyaḥ syātpramāṇataḥ // (7.1) Par.?

dviguṇaḥ śikharocchrāyo bhittyucchrāyācca mānataḥ / (8.1) Par.?

śikharārdhasya cairdhena vidheyāstu pradakṣiṇāḥ // (8.2) Par.?

caturdikṣu tathā jñeyo nirgamastuḥ tathā budhaiḥ / (9.1) Par.?

pañcabhāgena saṃbhajya garbhamānaṃ vicakṣaṇaḥ // (9.2) Par.?

bhāgamekaṃ gṛhītvā tu nirgamaṃ kalpayet punaḥ / (10.1) Par.?

garbhasūtrasamo bhāgādagrato mukhamaṇḍapaḥ // (10.2) Par.?

etatsāmānyamuddiṣṭaṃ prāsādasya hi lakṣaṇam / (11.1) Par.?

liṅgamānamatho vakṣye pīṭho liṅgasamo bhavet // (11.2) Par.?

dviguṇena bhaved garbhaḥ samantācchaunaka dhruvam / (12.1) Par.?

taddvidhā ca bhaved bhītir jaṅghā tadvistarārdhagā // (12.2) Par.?

dviguṇaṃ śikharaṃ proktaṃ jaṅghāyāścaiva śaunaka / (13.1) Par.?

pīṭhagarbhāvaraṃ karma tanmānena śukāṅghrikam // (13.2) Par.?

nirgamastu samākhyātaḥ śeṣaṃ pūrvavadeva tu / (14.1) Par.?

liṅgamānaṃ smṛtaṃ hyetad dvāramānam athocyate // (14.2) Par.?

karāgraṃ vedavatkṛtvā dvāraṃ bhāgāṣṭamaṃ bhavet / (15.1) Par.?

vistareṇa samākhyātaṃ dviguṇaṃ svecchayā bhavet // (15.2) Par.?

dvāravatpīṭhamadhye tu śeṣaṃ suṣirakaṃ bhavet / (16.1) Par.?

pādikaṃ śeṣikaṃ bhittirdvārārdhena parigrahāt // (16.2) Par.?

tadvistārasamā jaṅghā śikharaṃ dviguṇaṃ bhavet / (17.1) Par.?

śukāṅghriḥ pūrvavajjñeyā nirgamocchrāyakaṃ bhavet // (17.2) Par.?

maṇḍape mānametattu svarūpaṃ cāparaṃ vade / (18.1) Par.?

traivedaṃ kārayetkṣetraṃ yatra tiṣṭhanti devatāḥ // (18.2) Par.?

itthaṃ kṛtena mānena bāhyabhāgavinirgatam / (19.1) Par.?

nemiḥ pādena vistīrṇā prāsādasya samantataḥ // (19.2) Par.?

garbhaṃ tu dviguṇaṃ kuryānnemyā mānaṃ bhavediha / (20.1) Par.?

sa eva bhitter utsedhaḥ śikharo dviguṇo mataḥ // (20.2) Par.?

prāsādānāṃ ca vakṣyāmi mānaṃ yoniṃ ca mānataḥ / (21.1) Par.?

vairājaḥ puṣpakākhyaśca kailāso mālikāhvayaḥ // (21.2) Par.?

triviṣṭapaṃ ca pañcaite prāsādāḥ sarvayonayaḥ / (22.1) Par.?

prathamaścaturaśro hi dvitīyastu tadāyataḥ // (22.2) Par.?

vṛtto vṛttāyataś cānyo 'ṣṭāśraśceha ca pañcamaḥ / (23.1) Par.?

etebhya eva sambhūtāḥ prāsādāḥ sumanoharāḥ // (23.2) Par.?

sarvaprakṛtibhūtebhyaścatvāriṃśattathaiva ca / (24.1) Par.?

meruśca mandaraścaiva vimānaśca tathāparaḥ // (24.2) Par.?

bhadrakaḥ sarvatābhadro rucako nandanastathā / (25.1) Par.?

nandivardhanasaṃjñaśca śrīvatsaśca navetyamī // (25.2) Par.?

caturaśrāḥ samudbhūtā vairājāditi gamyatām / (26.1) Par.?

valabhī gṛharājaśca śālāgṛhaṃ ca mandiram // (26.2) Par.?

vimānaṃ ca tathā brahmamandiraṃ bhavanaṃ tathā / (27.1) Par.?

uttambhaṃ śibikā veśma navaite puṣpakodbhavāḥ // (27.2) Par.?

valayo dundubhiḥ padmo mahāpadmastathāparaḥ / (28.1) Par.?

mukulī cāsya uṣṇīṣī śaṅkhaśca kalaśastathā // (28.2) Par.?

guvāvṛkṣas tathānyaśca vṛttāḥ kailāsasambhavāḥ / (29.1) Par.?

gajo 'tha vṛṣabho haṃso garuḍaḥ siṃhanāmakaḥ // (29.2) Par.?

bhūmukho bhūdharaścaiva śrījayaḥ pṛthivīdharaḥ / (30.1) Par.?

vṛttāyatāḥ samudbhūtā navaite maṇikāhvayāt // (30.2) Par.?

vajraṃ cakraṃ tathānyacca muṣṭikaṃ babhrusaṃjñitam / (31.1) Par.?

vakraḥ svastikakhaḍgau ca gadā śrīvṛkṣa eva ca // (31.2) Par.?

vijayo nāmataḥ śvetas triviṣṭapasamudbhavāḥ / (32.1) Par.?

trikoṇaṃ padmamardhenduścatuṣkoṇaṃ dviraṣṭakam // (32.2) Par.?

yatra tatra vidhātavyaṃ saṃsthānaṃ maṇḍapasya tu / (33.1) Par.?

rājyaṃ ca vibhavaś caivaḥ hyāyurvardhanameva ca // (33.2) Par.?

putralābhaḥ striyaḥ puṣṭistrikoṇādikramādbhavet / (34.1) Par.?

kuryāddhajādikaṃ khyātadvāri garbhagṛhaṃ tathā // (34.2) Par.?

maṇḍapaḥ samasaṃkhyābhirguṇitaḥ sūtrakastathā / (35.1) Par.?

maṇḍapasya caturthāṃśādbhadraḥ kāryo vijānatā // (35.2) Par.?

spardhāgavākṣakopeto nirgavākṣo 'thavā bhavet / (36.1) Par.?

sārdhabhittipramāṇena bhittimānena vā punaḥ // (36.2) Par.?

bhitterdvaiguṇyato vāpi kartavyā maṇḍapāḥ kvacit / (37.1) Par.?

prāsāde mañcarī kāryā citrā viṣamabhūmikā // (37.2) Par.?

parimāṇavirodhena rekhāvaiṣamyabhūṣitā / (38.1) Par.?

ādhārastu caturdhāraścaturmaṇḍapaśobhitaḥ // (38.2) Par.?

śataśṛṅgasamāyukto meruḥ prāsāda uttamaḥ / (39.1) Par.?

maṇḍapāstasya kartavyā bhadraistribhir alaṃkṛtāḥ // (39.2) Par.?

ghacanākāramānānāṃ bhinnābhinnā bhavanti te / (40.1) Par.?

kiyanto yeṣu cādhārā nirādhārāśca kecana // (40.2) Par.?

praticchandakabhedena prāsādāḥ sambhavanti te / (41.1) Par.?

anyonyāsaṃkarāsteṣāṃ ghaṭanānāmabhedataḥ // (41.2) Par.?

devatānāṃ viśeṣāya prāsādā bahavaḥ smṛtāḥ / (42.1) Par.?

prāsāde niyamo nāsti devatānāṃ svayambhuvām // (42.2) Par.?

tāneva devatānāṃ ca pūrvamānena kārayet / (43.1) Par.?

caturaśrāyatās tatra catuṣkoṇasamanvitāḥ // (43.2) Par.?

candraśālānvitā kāryā bherīśikharasaṃyutā / (44.1) Par.?

purato vāhanānāṃ ca kartavyā lagna maṇḍapāḥ // (44.2) Par.?

nāṭyaśālā ca kartavyā dvāradeśasamāśrayā / (45.1) Par.?

prasāde devatānāṃ ca kāryā dikṣu vidikṣvapi // (45.2) Par.?

dvārapālāśca kartavyā mukhyā gatvā pṛthakpṛthak / (46.1) Par.?

kiṃcid adūrataḥ kāryā maṭhāstatropajīvinām // (46.2) Par.?

prāvṛtā jagatī kāryā phalapuṣpajalānvitā / (47.1) Par.?

prasādeṣu surān sthāpya pūjābhiḥ pūjayennaraḥ / (47.2) Par.?

vāsudevaḥ sarvadevaḥ sarvabhāk tadgṛhādikṛt // (47.3) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśe ācārakāṇḍe prāsādaliṅgamaṇḍapādilakṣaṇanirūpaṇaṃ nāma saptacatvāriṃśo 'dhyāyaḥ // (48.1) Par.?