Texts

śrīmārkaṇḍeya uvāca / (1.1) Par.?

tatastvekārṇave tasmin mumūrṣurahamāturaḥ / (1.2) Par.?

kākūcchvāsastaraṃstoyaṃ bāhubhyāṃ nṛpasattama // (1.3) Par.?

śṛṇomyarṇavamadhyastho niḥśabdastimite tadā / (2.1) Par.?

ambhoravamanaupamyaṃ diśo daśa vinādinam // (2.2) Par.?

haṃsakudendusaṃkāśāṃ hāragokṣīrapāṇḍurām / (3.1) Par.?

nānāratnavicitrāṅgīṃ svarṇaśṛṅgāṃ manoramām // (3.2) Par.?

suraiḥ pravālakamayairlāṅguladhvajaśobhitām / (4.1) Par.?

pralambaghoṇāṃ nardantīṃ khurair arṇavagāhinīm // (4.2) Par.?

gāṃ dadarśāhamudvigno māmevābhimukhīṃ sthitām / (5.1) Par.?

kiṃkiṇījālamuktābhiḥ svarṇaghaṇṭāsamāvṛtām // (5.2) Par.?

tasyāścaraṇavikṣepaiḥ sarvamekārṇavaṃ jalam / (6.1) Par.?

vikṣiptaphenapuñjaughairnṛtyantīva samaṃ tataḥ // (6.2) Par.?

rarāsa salilotkṣepaiḥ kṣobhayantī mahārṇavam / (7.1) Par.?

sā māmāha mahābhāga ślakṣṇagambhīrayā girā // (7.2) Par.?

mā bhaiṣīr vatsa vatseti mṛtyustava na vidyate / (8.1) Par.?

mahādevaprasādena na mṛtyus te mamāpi ca // (8.2) Par.?

mamāśrayasva lāṅgūlaṃ tvāmatastārayāmyaham / (9.1) Par.?

ghorād asmād bhayād vipra yāvat saṃplavate jagat // (9.2) Par.?

kṣuttṛṣāpratighātārthaṃ stanau me tvaṃ pibasva ha / (10.1) Par.?

payo 'mṛtāśrayaṃ divyaṃ tatpītvā nirvṛto bhava // (10.2) Par.?

tasyāstadvacanaṃ śrutvā harṣātpīto mayā stanaḥ / (11.1) Par.?

na kṣuttṛṣā pītamātre stane mahyaṃ tadābhavat // (11.2) Par.?

divyaṃ prāṇabalaṃ jajñe samudraplavanakṣamam / (12.1) Par.?

tatastāṃ pratyuvācedaṃ kā tvamekārṇavīkṛte // (12.2) Par.?

bhramase brūhi tattvena vismayo me mahānhṛdi / (13.1) Par.?

bhramato 'tra mamārtasya mumūrṣoḥ prahatasya // (13.2) Par.?

tvaṃ hi me śaraṇaṃ jātā bhāgyaśeṣeṇa suvrate // (14.1) Par.?

gauruvāca / (15.1) Par.?

kimahaṃ vismṛtā tubhyaṃ viśvarūpā maheśvarī / (15.2) Par.?

narmadā dharmadā nṝṇāṃ svargaśarmabalapradā // (15.3) Par.?

dṛṣṭvā tvāṃ sīdamānaṃ tu rudreṇāhaṃ visarjitā / (16.1) Par.?

taṃ dvijaṃ tārayasvārye mā prāṇāṃstyajatāṃ jale // (16.2) Par.?

gorūpeṇa vibhorvākyāttvatsakāśamihāgatā / (17.1) Par.?

mā mṛṣāvacanaḥ śambhurbhavediti ca satvarā // (17.2) Par.?

evamuktastayāhaṃ tu indrāyudhanibhaṃ śubham / (18.1) Par.?

lāṅgūlamavyayaṃ jñātvā bhujābhyām avalambitaḥ // (18.2) Par.?

tato 'taraṃ taṃ jaladhiṃ lāṅgūladhvajamāśritaḥ / (19.1) Par.?

asau devo mahādeva iti māṃ pratyabhāṣata // (19.2) Par.?

tato yugasahasrāntam ahaṃ kālaṃ tayā saha / (20.1) Par.?

vyacaraṃ vai tamobhūte sarvataḥ salilāvṛte // (20.2) Par.?

mahārṇave tatas tasmin bhramangoḥ pucchamāśritaḥ / (21.1) Par.?

nirvāte cāndhakāre ca nirāloke nirāmaye // (21.2) Par.?

akasmāt salile tasminnatasīpuṣpasannibham / (22.1) Par.?

vibhinnāṃjanasaṅkāśamākāśamiva nirmalam // (22.2) Par.?

nīlotpaladalaśyāmaṃ pītavāsasamavyayam / (23.1) Par.?

kirīṭenārkavarṇena vidyudvidyotakāriṇā // (23.2) Par.?

bhrājamānena śirasā khamivātyantarūpiṇam / (24.1) Par.?

kuṇḍaloddhaṣṭagallaṃ tu hāroddyotitavakṣasam // (24.2) Par.?

jāmbūnadamayair divyair bhūṣaṇair upaśobhitam / (25.1) Par.?

nāgopadhānaśayanaṃ sahasrādityavarcasam // (25.2) Par.?

anekabāhūrudharaṃ naikavaktraṃ manoramam / (26.1) Par.?

suptamekārṇave vīraṃ sahasrākṣaśirodharam // (26.2) Par.?

jaṭājūṭena mahatā sphuradvidyutsamārciṣā / (27.1) Par.?

ekārṇavaṃ jagatsarvaṃ vyāpya devaṃ vyavasthitam // (27.2) Par.?

grasitvā śaṅkaraḥ sarvaṃ sadevāsuramānavam / (28.1) Par.?

prapaśyāmyahamīśānaṃ suptamekārṇave prabhum // (28.2) Par.?

sarvavyāpinamavyaktamanantaṃ viśvatomukham / (29.1) Par.?

tasya pādatalābhyāśe svarṇakeyūramaṇḍitām // (29.2) Par.?

viśvarūpāṃ mahābhāgāṃ viśvamāyāvadhāriṇīm / (30.1) Par.?

śrīmayīṃ hrīmayīṃ devīṃ dhīmayīṃ vāṅmayīṃ śivām // (30.2) Par.?

siddhiṃ kīrtiṃ ratiṃ brāhmīṃ kālarātrimayonijām / (31.1) Par.?

tām evāhaṃ tadātyantamīśvarāntikamāsthitām // (31.2) Par.?

adrākṣaṃ candravadanāṃ dhṛtiṃ sarveśvarīmumām // (32.1) Par.?

śāntaṃ prasuptaṃ navahemavarṇamumāsahāyaṃ bhagavantamīśam / (33.1) Par.?

tamovṛtaṃ puṇyatamaṃ vīraṣṭhaṃ pradakṣiṇīkṛtya namaskaromi // (33.2) Par.?

tataḥ prasuptaḥ sahasā vibuddho rātrikṣaye devavaraḥ svabhāvāt / (34.1) Par.?

vikṣobhayan bāhubhir arṇavāmbho jagatpraṇaṣṭaṃ salile vimṛśya // (34.2) Par.?

kiṃ kāryamityeva vicintayitvā vārāharūpo 'bhavadadbhutāṅgaḥ / (35.1) Par.?

mahāghanāmbhodharatulyavarcāḥ pralambamālāmbaraniṣkamālī // (35.2) Par.?

saśaṅkhacakrāsidharaḥ kirīṭī savedavedāṅgamayo mahātmā / (36.1) Par.?

trailokyanirmāṇakaraḥ purāṇo devatrayīrūpadharaśca kārye // (36.2) Par.?

sa eva rudraḥ sa jagajjahāra sṛṣṭyarthamīśaḥ prapitāmaho 'bhūt / (37.1) Par.?

saṃrakṣaṇārthaṃ jagataḥ sa eva hariḥ sucakrāsigadābjapāṇiḥ // (37.2) Par.?

teṣāṃ vibhāgo na hi kartumarho mahātmanām ekaśarīrabhājām / (38.1) Par.?

mīmāṃsāhetvarthaviśeṣatarkair yasteṣu kuryāt pravibhedam ajñaḥ // (38.2) Par.?

sa yāti ghoraṃ narakaṃ krameṇa vibhāgakṛddveṣamatirdurātmā / (39.1) Par.?

yā yasya bhaktiḥ sa tayaiva nūnaṃ dehaṃ tyajan svaṃ hyamṛtatvameti // (39.2) Par.?

saṃmohayan mūrtibhir atra lokaṃ sraṣṭā ca goptā kṣayakṛtsa devaḥ / (40.1) Par.?

tasmān na mohātmakamāviśeta dveṣaṃ na kuryāt pravibhinnamūrtiḥ // (40.2) Par.?

vārāhamīśānavaro 'pyato 'sau rūpaṃ samāsthāya jagadvidhātā / (41.1) Par.?

naṣṭe triloke 'rṇavatoyamagne vimārgitoyaughamaye 'ntarātmā // (41.2) Par.?

bhittvārṇavaṃ toyamathāntarasthaṃ viveśa pātālatalaṃ kṣaṇena / (42.1) Par.?

jale nimagnāṃ dharaṇīṃ samastāṃ samaspṛśatpaṅkajapatranetrām // (42.2) Par.?

viśīrṇaśailopalaśṛṅgakūṭāṃ vasuṃdharāṃ tāṃ pralaye pralīnām / (43.1) Par.?

daṃṣṭraikayā viṣṇuratulyasāhasaḥ samuddadhāra svayameva devaḥ // (43.2) Par.?

sā tasya daṃṣṭrāgravilambitāṅgī kailāsaśṛṅgāgragateva jyotsnā / (44.1) Par.?

vibhrājate sāpyasamānamūrtiḥ śaśāṅkaśṛṅge ca taḍidvilagnā // (44.2) Par.?

tāmujjahārārṇavatoyamagnāṃ karī nimagnāmiva hastinīṃ haṭhāt / (45.1) Par.?

nāvaṃ viśīrṇāmiva toyamadhyād udīrṇasattvo 'nupamaprabhāvaḥ // (45.2) Par.?

sa tāṃ samuttārya mahājalaughāt samudramāryo vyabhajatsamastam / (46.1) Par.?

mahārṇaveṣveva mahārṇavāmbho nikṣepayāmāsa punarnadīṣu // (46.2) Par.?

śīrṇāṃśca śailānsa cakāra bhūyo dvīpānsamastāṃśca tathārṇavāṃśca / (47.1) Par.?

śailopalairye vicitāḥ samantācchiloccayāṃstānsa cakāra kalpe // (47.2) Par.?

anekarūpaṃ pravibhajya dehaṃ cakāra devendragaṇānsamastān / (48.1) Par.?

mukhācca vahnirmanasaśca candraścakṣośca sūryaḥ sahasā babhūva // (48.2) Par.?

jajñe 'tha tasyeśvarayogamūrteḥ pradhyāyamānasya surendrasaṅghaḥ / (49.1) Par.?

vedāśca yajñāśca tathaiva varṇās tathā hi sarvauṣadhayo rasāśca // (49.2) Par.?

jagatsamastaṃ manasā babhūva yatsthāvaraṃ kiṃcidihāṇḍajaṃ vā / (50.1) Par.?

jarāyujaṃ svedajam udbhijjaṃ vā yat kiṃcid ā kīṭapipīlakādyam // (50.2) Par.?

tato vijajñe manasā kṣaṇena anekarūpāḥ sahasā maheśā / (51.1) Par.?

cakāra yanmūrtibhir avyayātmā aṣṭābhir āviśya punaḥ sa tatra // (51.2) Par.?

līlāṃ cakārātha samṛddhatejā ato 'tra me paśyata eva viprāḥ / (52.1) Par.?

teṣāṃ mayā darśanameva sarvaṃ yāvanmuhūrtātsamakāri bhūpa // (52.2) Par.?

kṛtvā tvaśeṣaṃ kila līlayaiva sa devadevo jagatāṃ vidhātā / (53.1) Par.?

sarvatradṛksarvaga eva devo jagāma cādarśanamādikartā // (53.2) Par.?

yattanmuhūrtādiha nāmarūpaṃ tāvat prapaśyāmi jagattathaiva / (54.1) Par.?

dvīpaiḥ samudrair abhisaṃvṛtaṃ hi nakṣatratārādivimānakīrṇam // (54.2) Par.?

viyatpayodagrahacakracitraṃ nānāvidhaiḥ prāṇigaṇair vṛtaṃ ca / (55.1) Par.?

tāṃ vai na paśyāmi mahānubhāvāṃ gorūpiṇīṃ sarvasureśvarīṃ ca // (55.2) Par.?

kva sāṃprataṃ seti vicintya rājanvibhrāntacittastvabhavaṃ tadaiva / (56.1) Par.?

diśo vibhāgānavalokayān ṛte punastāṃ kathamīśvarāṅgīm // (56.2) Par.?

paśyāmi tāmatra punaśca śubhrāṃ mahābhranīlāṃ śuciśubhratoyām / (57.1) Par.?

vṛkṣairanekairupaśobhitāṅgīṃ gajaisturaṅgairvihagairvṛtāṃ ca // (57.2) Par.?

yathā purātīramupetya devyāḥ samāsthitaścāpyamarakaṇṭake tu / (58.1) Par.?

tathaiva paśyāmi sukhopaviṣṭa ātmānam avyagramavāptasaukhyam // (58.2) Par.?

tathaiva puṇyā malatoyavāhāṃ dṛṣṭvā punaḥ kalpaparikṣaye 'pi / (59.1) Par.?

ambām ivāryām anukampamānām akṣīṇatoyāṃ virujāṃ viśokaḥ // (59.2) Par.?

evaṃ mahatpuṇyatamaṃ ca kalpaṃ paṭhanti śṛṇvanti ca ye dvijendrāḥ / (60.1) Par.?

mahāvarāhasya maheśvarasya dine dine te vimalā bhavanti // (60.2) Par.?

aśubhaśatasahasraṃ te vidhūya prapannāstridivamamarajuṣṭaṃ siddhagandharvayuktam / (61.1) Par.?

vimalaśaśinibhābhiḥ sarva evāpsarobhiḥ saha vividhavilāsaiḥ svargasaukhyaṃ labhante // (61.2) Par.?

iti śrīskānde mahāpurāṇa ekāśītisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ pañcama āvantyakhaṇḍe revākhaṇḍe śrīnarmadāmāhātmye vārāhakalpavṛttāntavarṇanaṃ nāmaikonaviṃśo 'dhyāyaḥ // (62.1) Par.?