Texts

irir uvāca / (1.1) Par.?

kṛtvehāmutrasaṃsthānaṃ prajāsargaṃ tu mānasam / (1.2) Par.?

athāmṛjat prajākartṝn mānasāṃs tanayān prabhuḥ // (1.3) Par.?

dharmaṃ rudraṃ manuṃ caiva sanakaṃ ca sanātanam / (2.1) Par.?

bhṛguṃ sanatkumāraṃ ca ruciṃ śraddhāṃ tathaiva ca // (2.2) Par.?

marīcimatryaṅgirasau pulastyaṃ pulahaṃ kratum / (3.1) Par.?

vasiṣṭhaṃ nāradaṃ caiva pitṝnbarhiṣadastathā // (3.2) Par.?

agniṣvāttāṃśca kavyādān ājyapāṃśca sukālinaḥ / (4.1) Par.?

upahūtāṃstathā dīpyāṃs trīṃśca mūrtivivarjitān // (4.2) Par.?

caturo mūrtiyuktāṃśca aṅguṣṭhāddakṣamīśvaram / (5.1) Par.?

vāmāṅguṣṭhāt tasya bhāryāmasṛjatpadmasambhavaḥ // (5.2) Par.?

tasyāṃ tu janayāmāsa dakṣo duhitaraḥ śubhāḥ / (6.1) Par.?

dadau tā brahmaputrebhyaḥ satīṃ rudrāya dattavān // (6.2) Par.?

rudraputrā babhūvurhi asaṃkhyātā mahābalāḥ / (7.1) Par.?

bhṛgave ca dadau khyātiṃ rūpeṇāpratimāṃ śubhām // (7.2) Par.?

bhṛgor dhātāvidhātārau janayāmāsa sā śubhā / (8.1) Par.?

śriyaṃ ca janayāmāsa patnī nārāyaṇasya yā // (8.2) Par.?

tasyāṃ vai janayāmāsa balonmādau hariḥ svayam / (9.1) Par.?

āyatirniyatiścaiva manoḥ kanye mahātmanaḥ // (9.2) Par.?

dhātāvidhātroste bhārye tayorjātau sutāvubhau / (10.1) Par.?

prāṇaścaiva mṛkaṇḍuśca mārkaṇḍeyo mṛkaṇḍutaḥ // (10.2) Par.?

patni marīceḥ sambhūtiḥ paurṇamāsamasūyata / (11.1) Par.?

virajāḥ sarvagaścaiva tasya putrau mahātmanaḥ // (11.2) Par.?

smṛteś cāṅgirasaḥ putrāḥ prasūtāḥ kanyakāstathā / (12.1) Par.?

sinīvālī kuhūścaiva rākā cānumatistathā // (12.2) Par.?

anasūyā tathaivātrerjajñe putrānakalmaṣān / (13.1) Par.?

somaṃ durvāsasaṃ caiva dattātreyaṃ ca yoginam // (13.2) Par.?

prītyāṃ pulastyabhāryāyāṃ dattolis tatsuto 'bhavat / (14.1) Par.?

karmaśaś cārthavīraśca sahiṣṇuśca sutatrayam // (14.2) Par.?

kṣamā tu suṣuve bhāryā pulahasya prajāpateḥ / (15.1) Par.?

kratośca sumatirbhāryā vālakhilyān asūyata // (15.2) Par.?

ṣaṣṭiryāni sahasrāṇi ṛṣīṇām ūrdhvaretasām / (16.1) Par.?

aṅguṣṭhaparvamātrāṇāṃ jvaladbhāskaravarcasām // (16.2) Par.?

ūrjāyāṃ tu vasiṣṭhasya saptājāyanta vai sutāḥ / (17.1) Par.?

rajogātrordhvabāhuśca śaraṇaścānaghastathā // (17.2) Par.?

sutapāḥ śukra ityete sarve saptarṣayo 'malāḥ / (18.1) Par.?

svāhāṃ prādātsa dakṣo 'pi śaśarīrāya vahnaye // (18.2) Par.?

tasmātsvāhā sutāṃllebhe trīnudāraujaso hara / (19.1) Par.?

phāvakaṃ pavamānaṃ ca śuciṃ cāpi jalāśinaḥ // (19.2) Par.?

pitṛbhyaśca svadhā jajñe menāṃ vaitaraṇīṃ tathā / (20.1) Par.?

te ubhe brahmavādinyau menāyāṃ tu himācalaḥ // (20.2) Par.?

mainākaṃ janayāmāsa gaurīṃ pūrvaṃ tu yā satī / (21.1) Par.?

tato brahmātmasambhūtaṃ pūrvaṃ svāyaṃbhuvaṃ prabhuḥ // (21.2) Par.?

ātmānameva kṛtavān prajāpālyaṃ manuṃ hara / (22.1) Par.?

śatarūpāṃ ca tāṃ nārīṃ taponihatakalmaṣām // (22.2) Par.?

svāyambhuvo manurdevaḥ patnitve jagṛhe vibhuḥ / (23.1) Par.?

tasmācca puruṣāddevī śatarūpā vyajāyata // (23.2) Par.?

priyavratottānapādau prasūtyākūtisaṃjñe te / (24.1) Par.?

devahūtiṃ manustāsu ākūtiṃ rucaye dadau // (24.2) Par.?

prasūtiṃ caiva dakṣāya devahūtiṃ ca kardame / (25.1) Par.?

ruceryajño dakṣiṇābhūddakṣiṇāyāṃ ca yajñataḥ // (25.2) Par.?

abhavandvādaśa sutā yāmā nāma mahābalāḥ / (26.1) Par.?

caturvośatikanyāśca sṛṣṭavāndakṣa uttamāḥ // (26.2) Par.?

śraddhā calā dhṛtistuṣṭiḥ puṣṭirmedhā kriyā tathā / (27.1) Par.?

buddhirlajjā vapuḥ śāntirṛddhiḥ kīrtis trayodaśī // (27.2) Par.?

patnyarthaṃ pratijagrāha dharmo dākṣāyaṇīprabhuḥ / (28.1) Par.?

khyātiḥ satyatha sambhūtiḥ smṛtiḥ prītiḥ kṣamā tathā // (28.2) Par.?

sannatiścānasūyā ca ūrjā svāhā svadhā tathā / (29.1) Par.?

bhṛghurbhavo marīciśca tathā caivāṅgirā muniḥ // (29.2) Par.?

pulastyaḥ pulahaścaiva kratuścarṣivarastathā / (30.1) Par.?

ātrir vasiṣṭho vahniśca pitaraśca yathākramam // (30.2) Par.?

khyātyādyā jagṛhuḥ kanyā munayo munisattamāḥ / (31.1) Par.?

śraddhā kāmaṃ calā darpaṃ niyamaṃ dhṛtirātmajam // (31.2) Par.?

santoṣaṃ ca tathā tuṣṭirlobhaṃ puṣṭirasūyata / (32.1) Par.?

medhā śrutaṃ kriyā daṇḍaṃ layaṃ vinayameva ca // (32.2) Par.?

bodhaṃ buddhistathā lajjā vinayaṃ vapurātmajam / (33.1) Par.?

vyavasāyaṃ prajajñe vai kṣemaṃ śāntirasūyata // (33.2) Par.?

sukhamṛddhiryaśaḥ kīrtirityete dharmasūnavaḥ / (34.1) Par.?

kāmasya ca ratirbhāryā tatputro harṣa ucyate // (34.2) Par.?

īje kadācidyajñena hayamedhena dakṣakaḥ / (35.1) Par.?

tasya jāmātaraḥ sarve yajñaṃ jagmurnimantritāḥ // (35.2) Par.?

bhāryābhiḥ sahitāḥ sarve rudraṃ devīṃ satīṃ vinā / (36.1) Par.?

anāhūtā satī prāptā dakṣeṇaivāvamānitā // (36.2) Par.?

tyaktā dehaṃ punarjātā menāyāṃ tu himālayāt / (37.1) Par.?

śambhor bhāryābhavad raurī tasyāṃ jajñe vināyakaḥ // (37.2) Par.?

kumāraścaiva bhṛṅgīśaḥ kruddho rudraḥ pratāpavān / (38.1) Par.?

vidhvaṃsya yajñaṃ dakṣaṃ tu taṃ śaśāpa pinākadhṛk / (38.2) Par.?

dhruvasyānvayasambhūto manuṣyastvaṃ bhaviṣyasi // (38.3) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśākhye ācārakāṇḍe prajākartrādisṛṣṭir nāma pañcamo 'dhyāyaḥ // (39.1) Par.?