UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6033
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1)
Par.?
śrotum icchāmi bhagavan vistareṇa mahāmune / (1.2)
Par.?
rājadharmān dvijaśreṣṭha cāturvarṇyasya cākhilān // (1.3)
Par.?
āpatsu ca yathā nītir vidhātavyā mahīkṣitā / (2.1)
Par.?
dharmyam ālambya panthānaṃ vijayeyaṃ kathaṃ mahīm // (2.2)
Par.?
prāyaścittakathā hyeṣā bhakṣyābhakṣyavivardhitā / (3.1)
Par.?
kautūhalānupravaṇā harṣaṃ janayatīva me // (3.2) Par.?
dharmacaryā ca rājyaṃ ca nityam eva virudhyate / (4.1)
Par.?
yena muhyati me cetaścintayānasya nityaśaḥ // (4.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (5.1)
Par.?
tam uvāca mahātejā vyāso vedavidāṃ varaḥ / (5.2)
Par.?
nāradaṃ samabhiprekṣya sarvaṃ jānan purātanam // (5.3)
Par.?
śrotum icchasi ced dharmān akhilena yudhiṣṭhira / (6.1)
Par.?
praihi bhīṣmaṃ mahābāho vṛddhaṃ kurupitāmaham // (6.2)
Par.?
sa te sarvarahasyeṣu saṃśayānmanasi sthitān / (7.1)
Par.?
chettā bhāgīrathīputraḥ sarvajñaḥ sarvadharmavit // (7.2)
Par.?
janayāmāsa yaṃ devī divyā tripathagā nadī / (8.1)
Par.?
sākṣād dadarśa yo devān sarvāñ śakrapurogamān // (8.2)
Par.?
bṛhaspatipurogāṃśca devarṣīn asakṛt prabhuḥ / (9.1)
Par.?
toṣayitvopacāreṇa rājanītim adhītavān // (9.2)
Par.?
uśanā veda yacchāstraṃ devāsuragurur dvijaḥ / (10.1)
Par.?
tacca sarvaṃ savaiyākhyaṃ prāptavān kurusattamaḥ // (10.2)
Par.?
bhārgavāccyavanāccāpi vedān aṅgopabṛṃhitān / (11.1)
Par.?
pratipede mahābuddhir vasiṣṭhācca yatavratāt // (11.2)
Par.?
pitāmahasutaṃ jyeṣṭhaṃ kumāraṃ dīptatejasam / (12.1)
Par.?
adhyātmagatitattvajñam upāśikṣata yaḥ purā // (12.2)
Par.?
mārkaṇḍeyamukhāt kṛtsnaṃ yatidharmam avāptavān / (13.1)
Par.?
rāmād astrāṇi śakrācca prāptavān bharatarṣabha // (13.2)
Par.?
mṛtyur ātmecchayā yasya jātasya manujeṣvapi / (14.1)
Par.?
tathānapatyasya sataḥ puṇyalokā divi śrutāḥ // (14.2)
Par.?
yasya brahmarṣayaḥ puṇyā nityam āsan sabhāsadaḥ / (15.1)
Par.?
yasya nāviditaṃ kiṃcijjñānajñeyeṣu vidyate // (15.2)
Par.?
sa te vakṣyati dharmajñaḥ sūkṣmadharmārthatattvavit / (16.1)
Par.?
tam abhyehi purā prāṇān sa vimuñcati dharmavit // (16.2)
Par.?
evam uktastu kaunteyo dīrghaprajño mahādyutiḥ / (17.1)
Par.?
uvāca vadatāṃ śreṣṭhaṃ vyāsaṃ satyavatīsutam // (17.2)
Par.?
vaiśasaṃ sumahat kṛtvā jñātīnāṃ lomaharṣaṇam / (18.1)
Par.?
āgaskṛt sarvalokasya pṛthivīnāśakārakaḥ // (18.2)
Par.?
ghātayitvā tam evājau chalenājihmayodhinam / (19.1)
Par.?
upasaṃpraṣṭum arhāmi tam ahaṃ kena hetunā // (19.2)
Par.?
tatastaṃ nṛpatiśreṣṭhaṃ cāturvarṇyahitepsayā / (20.1)
Par.?
punar āha mahābāhur yaduśreṣṭho mahādyutiḥ // (20.2)
Par.?
nedānīm atinirbandhaṃ śoke kartum ihārhasi / (21.1)
Par.?
yad āha bhagavān vyāsastat kuruṣva nṛpottama // (21.2)
Par.?
brāhmaṇāstvāṃ mahābāho bhrātaraśca mahaujasaḥ / (22.1)
Par.?
parjanyam iva gharmārtā āśaṃsānā upāsate // (22.2)
Par.?
hataśiṣṭāśca rājānaḥ kṛtsnaṃ caiva samāgatam / (23.1)
Par.?
cāturvarṇyaṃ mahārāja rāṣṭraṃ te kurujāṅgalam // (23.2)
Par.?
priyārtham api caiteṣāṃ brāhmaṇānāṃ mahātmanām / (24.1)
Par.?
niyogād asya ca guror vyāsasyāmitatejasaḥ // (24.2)
Par.?
suhṛdāṃ cāsmadādīnāṃ draupadyāśca paraṃtapa / (25.1)
Par.?
kuru priyam amitraghna lokasya ca hitaṃ kuru // (25.2)
Par.?
evam uktastu kṛṣṇena rājā rājīvalocanaḥ / (26.1)
Par.?
hitārthaṃ sarvalokasya samuttasthau mahātapāḥ // (26.2)
Par.?
so 'nunīto naravyāghro viṣṭaraśravasā svayam / (27.1)
Par.?
dvaipāyanena ca tathā devasthānena jiṣṇunā // (27.2)
Par.?
etaiścānyaiśca bahubhir anunīto yudhiṣṭhiraḥ / (28.1)
Par.?
vyajahānmānasaṃ duḥkhaṃ saṃtāpaṃ ca mahāmanāḥ // (28.2)
Par.?
śrutavākyaḥ śrutanidhiḥ śrutaśravyaviśāradaḥ / (29.1)
Par.?
vyavasya manasaḥ śāntim agacchat pāṇḍunandanaḥ // (29.2)
Par.?
sa taiḥ parivṛto rājā nakṣatrair iva candramāḥ / (30.1)
Par.?
dhṛtarāṣṭraṃ puraskṛtya svapuraṃ praviveśa ha // (30.2)
Par.?
pravivikṣuḥ sa dharmajñaḥ kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ / (31.1)
Par.?
arcayāmāsa devāṃśca brāhmaṇāṃśca sahasraśaḥ // (31.2)
Par.?
tato rathaṃ navaṃ śubhraṃ kambalājinasaṃvṛtam / (32.1)
Par.?
yuktaṃ ṣoḍaśabhir gobhiḥ pāṇḍuraiḥ śubhalakṣaṇaiḥ // (32.2)
Par.?
mantrair abhyarcitaḥ puṇyaiḥ stūyamāno maharṣibhiḥ / (33.1)
Par.?
āruroha yathā devaḥ somo 'mṛtamayaṃ ratham // (33.2)
Par.?
jagrāha raśmīn kaunteyo bhīmo bhīmaparākramaḥ / (34.1)
Par.?
arjunaḥ pāṇḍuraṃ chatraṃ dhārayāmāsa bhānumat // (34.2)
Par.?
dhriyamāṇaṃ tu tacchatraṃ pāṇḍuraṃ tasya mūrdhani / (35.1)
Par.?
śuśubhe tārakārājasitam abhram ivāmbare // (35.2)
Par.?
cāmaravyajane cāsya vīrau jagṛhatustadā / (36.1)
Par.?
candraraśmiprabhe śubhre mādrīputrāvalaṃkṛte // (36.2)
Par.?
te pañca ratham āsthāya bhrātaraḥ samalaṃkṛtāḥ / (37.1)
Par.?
bhūtānīva samastāni rājan dadṛśire tadā // (37.2)
Par.?
āsthāya tu rathaṃ śubhraṃ yuktam aśvair mahājavaiḥ / (38.1)
Par.?
anvayāt pṛṣṭhato rājan yuyutsuḥ pāṇḍavāgrajam // (38.2)
Par.?
rathaṃ hemamayaṃ śubhraṃ sainyasugrīvayojitam / (39.1)
Par.?
saha sātyakinā kṛṣṇaḥ samāsthāyānvayāt kurūn // (39.2)
Par.?
narayānena tu jyeṣṭhaḥ pitā pārthasya bhārata / (40.1)
Par.?
agrato dharmarājasya gāndhārīsahito yayau // (40.2)
Par.?
kurustriyaśca tāḥ sarvāḥ kuntī kṛṣṇā ca draupadī / (41.1)
Par.?
yānair uccāvacair jagmur vidureṇa puraskṛtāḥ // (41.2)
Par.?
tato rathāśca bahulā nāgāśca samalaṃkṛtāḥ / (42.1)
Par.?
pādātāśca hayāścaiva pṛṣṭhataḥ samanuvrajan // (42.2)
Par.?
tato vaitālikaiḥ sūtair māgadhaiśca subhāṣitaiḥ / (43.1)
Par.?
stūyamāno yayau rājā nagaraṃ nāgasāhvayam // (43.2)
Par.?
tat prayāṇaṃ mahābāhor babhūvāpratimaṃ bhuvi / (44.1)
Par.?
ākulākulam utsṛṣṭaṃ hṛṣṭapuṣṭajanānvitam // (44.2)
Par.?
abhiyāne tu pārthasya narair nagaravāsibhiḥ / (45.1)
Par.?
nagaraṃ rājamārgaśca yathāvat samalaṃkṛtam // (45.2)
Par.?
pāṇḍureṇa ca mālyena patākābhiśca vedibhiḥ / (46.1)
Par.?
saṃvṛto rājamārgaśca dhūpanaiśca sudhūpitaḥ // (46.2)
Par.?
atha cūrṇaiśca gandhānāṃ nānāpuṣpaiḥ priyaṅgubhiḥ / (47.1)
Par.?
mālyadāmabhir āsaktai rājaveśmābhisaṃvṛtam // (47.2)
Par.?
kumbhāśca nagaradvāri vāripūrṇā dṛḍhā navāḥ / (48.1)
Par.?
kanyāḥ sumanasaśchāgāḥ sthāpitāstatra tatra ha // (48.2)
Par.?
tathā svalaṃkṛtadvāraṃ nagaraṃ pāṇḍunandanaḥ / (49.1)
Par.?
stūyamānaḥ śubhair vākyaiḥ praviveśa suhṛdvṛtaḥ // (49.2)
Par.?
Duration=0.23034191131592 secs.