UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 7491
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
dhṛtarāṣṭra uvāca / (1.1)
Par.?
ṛco yajūṃṣyadhīte yaḥ sāmavedaṃ ca yo dvijaḥ / (1.2)
Par.?
pāpāni kurvan pāpena lipyate na sa lipyate // (1.3)
Par.?
sanatsujāta uvāca / (2.1)
Par.?
nainaṃ sāmāny ṛco vāpi na yajūṃṣi vicakṣaṇa / (2.2)
Par.?
trāyante karmaṇaḥ pāpānna te mithyā bravīmyaham // (2.3)
Par.?
na chandāṃsi vṛjināt tārayanti māyāvinaṃ māyayā vartamānam / (3.1)
Par.?
nīḍaṃ śakuntā iva jātapakṣāś chandāṃsyenaṃ prajahatyantakāle // (3.2)
Par.?
dhṛtarāṣṭra uvāca / (4.1)
Par.?
na ced vedā vedavidaṃ śaktāstrātuṃ vicakṣaṇa / (4.2)
Par.?
atha kasmāt pralāpo 'yaṃ brāhmaṇānāṃ sanātanaḥ // (4.3)
Par.?
sanatsujāta uvāca / (5.1)
Par.?
asmiṃlloke tapastaptaṃ phalam anyatra dṛśyate / (5.2)
Par.?
brāhmaṇānām ime lokā ṛddhe tapasi saṃyatāḥ // (5.3)
Par.?
dhṛtarāṣṭra uvāca / (6.1)
Par.?
kathaṃ samṛddham apy ṛddhaṃ tapo bhavati kevalam / (6.2)
Par.?
sanatsujāta tad brūhi yathā vidyāma tad vayam // (6.3)
Par.?
sanatsujāta uvāca / (7.1)
Par.?
krodhādayo dvādaśa yasya doṣās tathā nṛśaṃsādi ṣaḍ atra rājan / (7.2)
Par.?
dharmādayo dvādaśa
cātatānāḥ śāstre guṇā ye viditā dvijānām // (7.3)
Par.?
krodhaḥ kāmo lobhamohau vivitsākṛpāsūyā mānaśokau spṛhā ca / (8.1)
Par.?
īrṣyā jugupsā ca manuṣyadoṣā varjyāḥ sadā dvādaśaite nareṇa // (8.2)
Par.?
ekaikam ete rājendra manuṣyān paryupāsate / (9.1)
Par.?
lipsamāno 'ntaraṃ teṣāṃ mṛgāṇām iva lubdhakaḥ // (9.2)
Par.?
vikatthanaḥ spṛhayālur manasvī bibhrat kopaṃ capalo 'rakṣaṇaśca / (10.1)
Par.?
ete prāptāḥ ṣaṇ narān pāpadharmān prakurvate nota santaḥ sudurge // (10.2)
Par.?
saṃbhogasaṃvid dviṣam edhamāno dattānutāpī kṛpaṇo 'balīyān / (11.1)
Par.?
vargapraśaṃsī vanitāsu dveṣṭā ete 'pare sapta nṛśaṃsadharmāḥ // (11.2)
Par.?
dharmaśca satyaṃ ca damastapaśca amātsaryaṃ hrīstitikṣānasūyā / (12.1)
Par.?
yajñaśca dānaṃ ca dhṛtiḥ śrutaṃ ca mahāvratā dvādaśa brāhmaṇasya // (12.2)
Par.?
yastvetebhyaḥ pravased dvādaśebhyaḥ sarvām apīmāṃ pṛthivīṃ praśiṣyāt / (13.1)
Par.?
tribhir dvābhyām ekato vā viśiṣṭo nāsya svam astīti sa veditavyaḥ // (13.2)
Par.?
damastyāgo 'pramādaśca eteṣvamṛtam āhitam / (14.1)
Par.?
tāni satyamukhānyāhur brāhmaṇā ye manīṣiṇaḥ // (14.2)
Par.?
damo 'ṣṭādaśadoṣaḥ syāt pratikūlaṃ kṛtākṛte / (15.1)
Par.?
anṛtaṃ cābhyasūyā ca kāmārthau ca tathā spṛhā // (15.2)
Par.?
krodhaḥ śokastathā tṛṣṇā lobhaḥ paiśunyam eva ca / (16.1)
Par.?
matsaraśca vivitsā ca paritāpastathā ratiḥ // (16.2)
Par.?
apasmāraḥ sātivādastathā saṃbhāvanātmani / (17.1)
Par.?
etair vimukto doṣair yaḥ sa damaḥ sadbhir ucyate // (17.2)
Par.?
śreyāṃstu ṣaḍvidhastyāgaḥ priyaṃ prāpya na hṛṣyati / (18.1)
Par.?
apriye tu samutpanne vyathāṃ jātu na cārcchati // (18.2) Par.?
iṣṭān dārāṃśca putrāṃśca na cānyaṃ yad vaco bhavet / (19.1)
Par.?
arhate yācamānāya pradeyaṃ tad vaco bhavet / (19.2)
Par.?
apyavācyaṃ vadatyeva sa tṛtīyo guṇaḥ smṛtaḥ // (19.3)
Par.?
tyaktair dravyair yo bhavati nopayuṅkte ca kāmataḥ / (20.1)
Par.?
na ca karmasu taddhīnaḥ śiṣyabuddhir naro yathā / (20.2)
Par.?
sarvair eva guṇair yukto dravyavān api yo bhavet // (20.3)
Par.?
apramādo 'ṣṭadoṣaḥ syāt tān doṣān parivarjayet / (21.1)
Par.?
indriyebhyaśca pañcabhyo manasaścaiva bhārata / (21.2)
Par.?
atītānāgatebhyaśca mukto hyetaiḥ sukhī bhavet // (21.3)
Par.?
doṣair etair vimuktaṃ tu guṇair etaiḥ samanvitam / (22.1)
Par.?
etat samṛddham apy ṛddhaṃ tapo bhavati kevalam / (22.2)
Par.?
yanmāṃ pṛcchasi rājendra kiṃ bhūyaḥ śrotum icchasi // (22.3)
Par.?
dhṛtarāṣṭra uvāca / (23.1)
Par.?
ākhyānapañcamair vedair bhūyiṣṭhaṃ kathyate janaḥ / (23.2)
Par.?
tathaivānye caturvedāstrivedāśca tathāpare // (23.3)
Par.?
dvivedāścaikavedāśca anṛcaśca tathāpare / (24.1)
Par.?
teṣāṃ tu katamaḥ sa syād yam ahaṃ veda brāhmaṇam // (24.2)
Par.?
sanatsujāta uvāca / (25.1)
Par.?
ekasya vedasyājñānād vedāste bahavo 'bhavan / (25.2)
Par.?
satyasyaikasya rājendra satye kaścid avasthitaḥ / (25.3)
Par.?
evaṃ vedam anutsādya prajñāṃ mahati kurvate // (25.4)
Par.?
dānam adhyayanaṃ yajño lobhād etat pravartate / (26.1)
Par.?
satyāt pracyavamānānāṃ saṃkalpo vitatho bhavet // (26.2)
Par.?
tato yajñaḥ pratāyeta satyasyaivāvadhāraṇāt / (27.1)
Par.?
manasānyasya bhavati vācānyasyota karmaṇā / (27.2)
Par.?
saṃkalpasiddhaḥ puruṣaḥ saṃkalpān adhitiṣṭhati // (27.3)
Par.?
anaibhṛtyena vai tasya dīkṣitavratam ācaret / (28.1)
Par.?
nāmaitad dhātunirvṛttaṃ satyam eva satāṃ param / (28.2)
Par.?
jñānaṃ vai nāma pratyakṣaṃ parokṣaṃ jāyate tapaḥ // (28.3)
Par.?
vidyād bahu paṭhantaṃ tu bahupāṭhīti brāhmaṇam / (29.1)
Par.?
tasmāt kṣatriya mā maṃsthā jalpitenaiva brāhmaṇam / (29.2)
Par.?
ya eva satyānnāpaiti sa jñeyo brāhmaṇastvayā // (29.3)
Par.?
chandāṃsi nāma kṣatriya tānyatharvā jagau purastād ṛṣisarga eṣaḥ / (30.1)
Par.?
chandovidaste ya u tān adhītya na vedyavedasya vidur na vedyam // (30.2)
Par.?
na vedānāṃ veditā kaścid asti kaścid vedān budhyate vāpi rājan / (31.1)
Par.?
yo veda vedānna sa veda vedyaṃ satye sthito yastu sa veda vedyam // (31.2)
Par.?
abhijānāmi brāhmaṇam ākhyātāraṃ vicakṣaṇam / (32.1)
Par.?
yaśchinnavicikitsaḥ sann ācaṣṭe sarvasaṃśayān // (32.2)
Par.?
tasya paryeṣaṇaṃ gacchet prācīnaṃ nota dakṣiṇam / (33.1)
Par.?
nārvācīnaṃ kutastiryaṅ nādiśaṃ tu kathaṃcana // (33.2)
Par.?
tūṣṇīṃbhūta upāsīta na ceṣṭenmanasā api / (34.1)
Par.?
abhyāvarteta brahmāsya antarātmani vai śritam // (34.2)
Par.?
maunāddhi sa munir bhavati nāraṇyavasanānmuniḥ / (35.1)
Par.?
akṣaraṃ tat tu yo veda sa muniḥ śreṣṭha ucyate // (35.2)
Par.?
sarvārthānāṃ vyākaraṇād vaiyākaraṇa ucyate / (36.1)
Par.?
pratyakṣadarśī lokānāṃ sarvadarśī bhavennaraḥ // (36.2)
Par.?
satye vai brāhmaṇastiṣṭhan brahma paśyati kṣatriya / (37.1)
Par.?
vedānāṃ cānupūrvyeṇa etad vidvan bravīmi te // (37.2)
Par.?
Duration=0.24603581428528 secs.