UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2296
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śaunaka uvāca / (1.1)
Par.?
evamuktaḥ sa rājarṣiḥ kāvyaṃ smṛtvā mahāvratam / (1.2)
Par.?
saṃkrāmayāmāsa jarāṃ tadā putre mahātmani // (1.3)
Par.?
pauraveṇātha vayasā yayātirnahuṣātmajaḥ / (2.1) Par.?
prītiyukto naraśreṣṭhaścacāra viṣayānpriyān // (2.2)
Par.?
yathākāmaṃ yathotsāhaṃ yathākālaṃ yathāsukham / (3.1)
Par.?
dharmāviruddhānrājendro yathārhati sa eva hi // (3.2)
Par.?
devān atarpayad yajñaiḥ śrāddhairapi pitāmahān / (4.1)
Par.?
dīnānanugrahairiṣṭaiḥ kāmaiśca dvijasattamān // (4.2)
Par.?
atithīnannapānaiśca viśaśca pratipālanaiḥ / (5.1)
Par.?
ānṛśaṃsyena śūdrāṃśca dasyūnnigrahaṇena ca // (5.2)
Par.?
dharmeṇa ca prajāḥ sarvā yathāvad anurañjayan / (6.1)
Par.?
yayātiḥ pālayāmāsa sākṣādindra ivāparaḥ // (6.2)
Par.?
sa rājā siṃhavikrānto yuvā viṣayagocaraḥ / (7.1)
Par.?
avirodhena dharmasya cacāra sukhamuttamam // (7.2)
Par.?
sa samprāpya śubhānkāmāṃstṛptaḥ khinnaśca pārthivaḥ / (8.1)
Par.?
kālaṃ varṣasahasrāntaṃ sasmāra manujādhipaḥ // (8.2)
Par.?
paricintya sa kālajñaḥ kalākāṣṭhāśca vīryavān / (9.1)
Par.?
pūrṇam matvā tataḥ kālaṃ pūruṃ putramuvāca ha // (9.2)
Par.?
na jātu kāmaḥ kāmānāmupabhogena śāmyati / (10.1)
Par.?
haviṣā kṛṣṇavartmeva bhūya evābhivardhate // (10.2)
Par.?
yatpṛthivyāṃ vrīhiyavaṃ hiraṇyaṃ paśavaḥ striyaḥ / (11.1)
Par.?
nālamekasya tatsarvamiti matvā śamaṃ vrajet // (11.2)
Par.?
yathāsukhaṃ yathotsāhaṃ yathākāmamariṃdama / (12.1)
Par.?
sevitā viṣayāḥ putra yauvanena mayā tava // (12.2)
Par.?
pūro prīto'smi bhadraṃ te gṛhāṇedaṃ svayauvanam / (13.1)
Par.?
rājyaṃ caiva gṛhāṇedaṃ tvaṃ hi me priyakṛtsutaḥ // (13.2)
Par.?
śaunaka uvāca / (14.1)
Par.?
pratipede jarāṃ rājā yayātirnāhuṣastadā / (14.2)
Par.?
yauvanaṃ pratipede sa pūruḥ svaṃ punarātmanaḥ // (14.3)
Par.?
abhiṣektukāmaṃ ca nṛpaṃ pūruṃ putraṃ kanīyasam / (15.1)
Par.?
brāhmaṇapramukhā varṇā idaṃ vacanamabruvan // (15.2)
Par.?
kathaṃ śukrasya dauhitraṃ devayānyāḥ sutaṃ prabho / (16.1)
Par.?
jyeṣṭhaṃ yadumatikramya rājyaṃ pūroḥ pradāsyasi // (16.2)
Par.?
jyeṣṭho yadustava sutasturvasustadanantaram / (17.1)
Par.?
śarmiṣṭhāyāḥ suto druhyus tathānuḥ pūrureva ca // (17.2)
Par.?
kathaṃ jyeṣṭhamatikramya kanīyān rājyamarhati / (18.1)
Par.?
etatsaṃbodhayāmastvāṃ svadharmamanupālaya // (18.2)
Par.?
yayātiruvāca / (19.1)
Par.?
brāhmaṇapramukhā varṇāḥ sarve śṛṇvantu me vacaḥ / (19.2)
Par.?
jyeṣṭhaṃ prati yato rājyaṃ na deyaṃ me kathaṃcana // (19.3)
Par.?
mama jyeṣṭhena yadunā niyogo nānupālitaḥ / (20.1)
Par.?
pratikūlaḥ pituryaśca na sa putraḥ satāṃ mataḥ // (20.2)
Par.?
mātāpitrorvacanakṛddhitaḥ pathyaśca yaḥ sutaḥ / (21.1)
Par.?
sa putraḥ putravadyaśca vartate pitṛmātṛṣu // (21.2)
Par.?
yadunāhamavajñātastathā turvasunāpi vā / (22.1)
Par.?
druhyuṇā cānunā caivamapyavajñā kṛtā bhṛśam // (22.2)
Par.?
pūruṇā me kṛtaṃ vākyaṃ mānitaṃ ca viśeṣataḥ / (23.1)
Par.?
kanīyānmama dāyādo jarā yena dhṛtā mama // (23.2)
Par.?
mama kāmaḥ sa ca kṛtaḥ pūruṇā putrarūpiṇā / (24.1)
Par.?
śukreṇa ca varo dattaḥ kāvyenośanasā svayam // (24.2)
Par.?
putro yastvānuvarteta sa rājā pṛthivīpatiḥ / (25.1)
Par.?
bhavantaḥ pratijānantu pūrū rājye'bhiṣicyatām // (25.2)
Par.?
prakṛtaya ūcuḥ / (26.1)
Par.?
yaḥ putro guṇasampanno mātāpitrorhitaḥ sadā / (26.2)
Par.?
sarvaṃ so 'rhati kalyāṇaṃ kanīyānapi sa prabhuḥ // (26.3)
Par.?
arhaṃ pūroridaṃ rājyaṃ yaḥ priyaḥ priyakṛt tava / (27.1)
Par.?
varadānena śukrasya na śakyaṃ vaktumuttaram // (27.2)
Par.?
śaunaka uvāca / (28.1)
Par.?
paurajānapadais tuṣṭairityukto nāhuṣastadā / (28.2)
Par.?
abhiṣicya tataḥ pūruṃ rājye svasutamātmajam // (28.3)
Par.?
dattvā ca pūrave rājyaṃ vanavāsāya dīkṣitaḥ / (29.1)
Par.?
purātsa niryayau rājā brāhmaṇaistāpasaiḥ saha // (29.2)
Par.?
yadostu yādavā jātās turvasoryavanāḥ sutāḥ / (30.1)
Par.?
druhyoścaiva sutā bhojā anostu mlecchajātayaḥ // (30.2)
Par.?
pūrostu pauravo vaṃśo yatra jāto'si pārthiva / (31.1)
Par.?
idaṃ varṣasahasrāttu rājyaṃ kurukulāgatam // (31.2)
Par.?
Duration=0.19444394111633 secs.