Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 853
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
maitreya uvāca / (1.1) Par.?
prājāpatyaṃ tu tat tejaḥ paratejohanaṃ ditiḥ / (1.2) Par.?
dadhāra varṣāṇi śataṃ śaṅkamānā surārdanāt // (1.3) Par.?
loke tenāhatāloke lokapālā hataujasaḥ / (2.1) Par.?
nyavedayan viśvasṛje dhvāntavyatikaraṃ diśām // (2.2) Par.?
devā ūcuḥ / (3.1) Par.?
tama etad vibho vettha saṃvignā yad vayaṃ bhṛśam / (3.2) Par.?
na hy avyaktaṃ bhagavataḥ kālenāspṛṣṭavartmanaḥ // (3.3) Par.?
devadeva jagaddhātar lokanāthaśikhāmaṇe / (4.1) Par.?
pareṣām apareṣāṃ tvaṃ bhūtānām asi bhāvavit // (4.2) Par.?
namo vijñānavīryāya māyayedam upeyuṣe / (5.1) Par.?
gṛhītaguṇabhedāya namas te 'vyaktayonaye // (5.2) Par.?
ye tvānanyena bhāvena bhāvayanty ātmabhāvanam / (6.1) Par.?
ātmani protabhuvanaṃ paraṃ sadasadātmakam // (6.2) Par.?
teṣāṃ supakvayogānāṃ jitaśvāsendriyātmanām / (7.1) Par.?
labdhayuṣmatprasādānāṃ na kutaścit parābhavaḥ // (7.2) Par.?
yasya vācā prajāḥ sarvā gāvas tantyeva yantritāḥ / (8.1) Par.?
haranti balim āyattās tasmai mukhyāya te namaḥ // (8.2) Par.?
sa tvaṃ vidhatsva śaṃ bhūmaṃs tamasā luptakarmaṇām / (9.1) Par.?
adabhradayayā dṛṣṭyā āpannān arhasīkṣitum // (9.2) Par.?
eṣa deva diter garbha ojaḥ kāśyapam arpitam / (10.1) Par.?
diśas timirayan sarvā vardhate 'gnir ivaidhasi // (10.2) Par.?
maitreya uvāca / (11.1) Par.?
sa prahasya mahābāho bhagavān śabdagocaraḥ / (11.2) Par.?
pratyācaṣṭātmabhūr devān prīṇan rucirayā girā // (11.3) Par.?
brahmovāca / (12.1) Par.?
mānasā me sutā yuṣmatpūrvajāḥ sanakādayaḥ / (12.2) Par.?
cerur vihāyasā lokāl lokeṣu vigataspṛhāḥ // (12.3) Par.?
ta ekadā bhagavato vaikuṇṭhasyāmalātmanaḥ / (13.1) Par.?
yayur vaikuṇṭhanilayaṃ sarvalokanamaskṛtam // (13.2) Par.?
vasanti yatra puruṣāḥ sarve vaikuṇṭhamūrtayaḥ / (14.1) Par.?
ye 'nimittanimittena dharmeṇārādhayan harim // (14.2) Par.?
yatra cādyaḥ pumān āste bhagavān śabdagocaraḥ / (15.1) Par.?
sattvaṃ viṣṭabhya virajaṃ svānāṃ no mṛḍayan vṛṣaḥ // (15.2) Par.?
yatra naiḥśreyasaṃ nāma vanaṃ kāmadughair drumaiḥ / (16.1) Par.?
sarvartuśrībhir vibhrājat kaivalyam iva mūrtimat // (16.2) Par.?
vaimānikāḥ salalanāś caritāni śaśvad gāyanti yatra śamalakṣapaṇāni bhartuḥ / (17.1) Par.?
antarjale 'nuvikasanmadhumādhavīnāṃ gandhena khaṇḍitadhiyo 'py anilaṃ kṣipantaḥ // (17.2) Par.?
pārāvatānyabhṛtasārasacakravākadātyūhahaṃsaśukatittiribarhiṇāṃ yaḥ / (18.1) Par.?
kolāhalo viramate 'ciramātram uccair bhṛṅgādhipe harikathām iva gāyamāne // (18.2) Par.?
mandārakundakuravotpalacampakārṇapuṃnāganāgabakulāmbujapārijātāḥ / (19.1) Par.?
gandhe 'rcite tulasikābharaṇena tasyā yasmiṃs tapaḥ sumanaso bahu mānayanti // (19.2) Par.?
yat saṃkulaṃ haripadānatimātradṛṣṭair vaiḍūryamārakatahemamayair vimānaiḥ / (20.1) Par.?
yeṣāṃ bṛhatkaṭitaṭāḥ smitaśobhimukhyaḥ kṛṣṇātmanāṃ na raja ādadhur utsmayādyaiḥ // (20.2) Par.?
śrī rūpiṇī kvaṇayatī caraṇāravindaṃ līlāmbujena harisadmani muktadoṣā / (21.1) Par.?
saṃlakṣyate sphaṭikakuḍya upetahemni saṃmārjatīva yadanugrahaṇe 'nyayatnaḥ // (21.2) Par.?
vāpīṣu vidrumataṭāsv amalāmṛtāpsu preṣyānvitā nijavane tulasībhir īśam / (22.1) Par.?
abhyarcatī svalakam unnasam īkṣya vaktram uccheṣitaṃ bhagavatety amatāṅga yacchrīḥ // (22.2) Par.?
yan na vrajanty aghabhido racanānuvādāc chṛṇvanti ye 'nyaviṣayāḥ kukathā matighnīḥ / (23.1) Par.?
yās tu śrutā hatabhagair nṛbhir āttasārās tāṃs tān kṣipanty aśaraṇeṣu tamaḥsu hanta // (23.2) Par.?
ye 'bhyarthitām api ca no nṛgatiṃ prapannā jñānaṃ ca tattvaviṣayaṃ sahadharmaṃ yatra / (24.1) Par.?
nārādhanaṃ bhagavato vitaranty amuṣya saṃmohitā vitatayā bata māyayā te // (24.2) Par.?
yac ca vrajanty animiṣām ṛṣabhānuvṛttyā dūre yamā hy upari naḥ spṛhaṇīyaśīlāḥ / (25.1) Par.?
bhartur mithaḥ suyaśasaḥ kathanānurāgavaiklavyabāṣpakalayā pulakīkṛtāṅgāḥ // (25.2) Par.?
tad viśvagurvadhikṛtaṃ bhuvanaikavandyaṃ divyaṃ vicitravibudhāgryavimānaśociḥ / (26.1) Par.?
āpuḥ parāṃ mudam apūrvam upetya yogamāyābalena munayas tad atho vikuṇṭham // (26.2) Par.?
tasminn atītya munayaḥ ṣaḍ asajjamānāḥ kakṣāḥ samānavayasāv atha saptamāyām / (27.1) Par.?
devāv acakṣata gṛhītagadau parārdhyakeyūrakuṇḍalakirīṭaviṭaṅkaveṣau // (27.2) Par.?
mattadvirephavanamālikayā nivītau vinyastayāsitacatuṣṭayabāhumadhye / (28.1) Par.?
vaktraṃ bhruvā kuṭilayā sphuṭanirgamābhyāṃ raktekṣaṇena ca manāg rabhasaṃ dadhānau // (28.2) Par.?
dvāry etayor niviviśur miṣator apṛṣṭvā pūrvā yathā puraṭavajrakapāṭikā yāḥ / (29.1) Par.?
sarvatra te 'viṣamayā munayaḥ svadṛṣṭyā ye saṃcaranty avihatā vigatābhiśaṅkāḥ // (29.2) Par.?
tān vīkṣya vātaraśanāṃś caturaḥ kumārān vṛddhān daśārdhavayaso viditātmatattvān / (30.1) Par.?
vetreṇa cāskhalayatām atadarhaṇāṃs tau tejo vihasya bhagavatpratikūlaśīlau // (30.2) Par.?
tābhyāṃ miṣatsv animiṣeṣu niṣidhyamānāḥ svarhattamā hy api hareḥ pratihārapābhyām / (31.1) Par.?
ūcuḥ suhṛttamadidṛkṣitabhaṅga īṣat kāmānujena sahasā ta upaplutākṣāḥ // (31.2) Par.?
munaya ūcuḥ / (32.1) Par.?
ko vām ihaitya bhagavatparicaryayoccais taddharmiṇāṃ nivasatāṃ viṣamaḥ svabhāvaḥ / (32.2) Par.?
tasmin praśāntapuruṣe gatavigrahe vāṃ ko vātmavat kuhakayoḥ pariśaṅkanīyaḥ // (32.3) Par.?
na hy antaraṃ bhagavatīha samastakukṣāv ātmānam ātmani nabho nabhasīva dhīrāḥ / (33.1) Par.?
paśyanti yatra yuvayoḥ suraliṅginoḥ kiṃ vyutpāditaṃ hy udarabhedi bhayaṃ yato 'sya // (33.2) Par.?
tad vām amuṣya paramasya vikuṇṭhabhartuḥ kartuṃ prakṛṣṭam iha dhīmahi mandadhībhyām / (34.1) Par.?
lokān ito vrajatam antarabhāvadṛṣṭyā pāpīyasas traya ime ripavo 'sya yatra // (34.2) Par.?
teṣām itīritam ubhāv avadhārya ghoraṃ taṃ brahmadaṇḍam anivāraṇam astrapūgaiḥ / (35.1) Par.?
sadyo harer anucarāv uru bibhyatas tatpādagrahāv apatatām atikātareṇa // (35.2) Par.?
bhūyād aghoni bhagavadbhir akāri daṇḍo yo nau hareta surahelanam apy aśeṣam / (36.1) Par.?
mā vo 'nutāpakalayā bhagavatsmṛtighno moho bhaved iha tu nau vrajator adho 'dhaḥ // (36.2) Par.?
evaṃ tadaiva bhagavān aravindanābhaḥ svānāṃ vibudhya sadatikramam āryahṛdyaḥ / (37.1) Par.?
tasmin yayau paramahaṃsamahāmunīnām anveṣaṇīyacaraṇau calayan sahaśrīḥ // (37.2) Par.?
taṃ tv āgataṃ pratihṛtaupayikaṃ svapuṃbhis te 'cakṣatākṣaviṣayaṃ svasamādhibhāgyam / (38.1) Par.?
haṃsaśriyor vyajanayoḥ śivavāyulolacchubhrātapatraśaśikesaraśīkarāmbum // (38.2) Par.?
kṛtsnaprasādasumukhaṃ spṛhaṇīyadhāma snehāvalokakalayā hṛdi saṃspṛśantam / (39.1) Par.?
śyāme pṛthāv urasi śobhitayā śriyā svaścūḍāmaṇiṃ subhagayantam ivātmadhiṣṇyam // (39.2) Par.?
pītāṃśuke pṛthunitambini visphurantyā kāñcyālibhir virutayā vanamālayā ca / (40.1) Par.?
valguprakoṣṭhavalayaṃ vinatāsutāṃse vinyastahastam itareṇa dhunānam abjam // (40.2) Par.?
vidyutkṣipanmakarakuṇḍalamaṇḍanārhagaṇḍasthalonnasamukhaṃ maṇimatkirīṭam / (41.1) Par.?
dordaṇḍaṣaṇḍavivare haratā parārdhyahāreṇa kaṃdharagatena ca kaustubhena // (41.2) Par.?
atropasṛṣṭam iti cotsmitam indirāyāḥ svānāṃ dhiyā viracitaṃ bahusauṣṭhavāḍhyam / (42.1) Par.?
mahyaṃ bhavasya bhavatāṃ ca bhajantam aṅgaṃ nemur nirīkṣya na vitṛptadṛśo mudā kaiḥ // (42.2) Par.?
tasyāravindanayanasya padāravindakiñjalkamiśratulasīmakarandavāyuḥ / (43.1) Par.?
antargataḥ svavivareṇa cakāra teṣāṃ saṃkṣobham akṣarajuṣām api cittatanvoḥ // (43.2) Par.?
te vā amuṣya vadanāsitapadmakośam udvīkṣya sundaratarādharakundahāsam / (44.1) Par.?
labdhāśiṣaḥ punar avekṣya tadīyam aṅghridvaṃdvaṃ nakhāruṇamaṇiśrayaṇaṃ nidadhyuḥ // (44.2) Par.?
puṃsāṃ gatiṃ mṛgayatām iha yogamārgair dhyānāspadaṃ bahumataṃ nayanābhirāmam / (45.1) Par.?
pauṃsnaṃ vapur darśayānam ananyasiddhair autpattikaiḥ samagṛṇan yutam aṣṭabhogaiḥ // (45.2) Par.?
kumārā ūcuḥ / (46.1) Par.?
yo 'ntarhito hṛdi gato 'pi durātmanāṃ tvaṃ so 'dyaiva no nayanamūlam ananta rāddhaḥ / (46.2) Par.?
yarhy eva karṇavivareṇa guhāṃ gato naḥ pitrānuvarṇitarahā bhavadudbhavena // (46.3) Par.?
taṃ tvāṃ vidāma bhagavan param ātmatattvaṃ sattvena samprati ratiṃ racayantam eṣām / (47.1) Par.?
yat te 'nutāpaviditair dṛḍhabhaktiyogair udgranthayo hṛdi vidur munayo virāgāḥ // (47.2) Par.?
nātyantikaṃ vigaṇayanty api te prasādaṃ kimv anyad arpitabhayaṃ bhruva unnayais te / (48.1) Par.?
ye 'ṅga tvadaṅghriśaraṇā bhavataḥ kathāyāḥ kīrtanyatīrthayaśasaḥ kuśalā rasajñāḥ // (48.2) Par.?
kāmaṃ bhavaḥ svavṛjinair nirayeṣu naḥ stāc ceto 'livad yadi nu te padayo rameta / (49.1) Par.?
vācaś ca nas tulasīvad yadi te 'ṅghriśobhāḥ pūryeta te guṇagaṇair yadi karṇarandhraḥ // (49.2) Par.?
prāduścakartha yad idaṃ puruhūta rūpaṃ teneśa nirvṛtim avāpur alaṃ dṛśo naḥ / (50.1) Par.?
tasmā idaṃ bhagavate nama id vidhema yo 'nātmanāṃ durudayo bhagavān pratītaḥ // (50.2) Par.?
Duration=0.24329400062561 secs.