Texts

śrīmārkaṇḍeya uvāca / (1.1) Par.?

tato gacchenmahīpāla paraṃ tīrthacatuṣṭayam / (1.2) Par.?

yeṣāṃ darśanamātreṇa sarvapāpakṣayo bhavet // (1.3) Par.?

kauberaṃ vāruṇaṃ yāmyaṃ vāyavyaṃ tu tataḥ param / (2.1) Par.?

yatra siddhā mahāprājñā lokapālā mahābalāḥ // (2.2) Par.?

yudhiṣṭhira uvāca / (3.1) Par.?

kimarthaṃ lokapālaiśca tapaścīrṇaṃ purānagha / (3.2) Par.?

narmadātaṭamāśritya hyetanme vaktumarhasi // (3.3) Par.?

śrīmārkaṇḍeya uvāca / (4.1) Par.?

adhiṣṭhānaṃ samicchanti hyacalaṃ nirbale sati / (4.2) Par.?

saṃsāre sarvabhūtānāṃ tṛṇabinduvadasthire // (4.3) Par.?

kadalīsāraniḥsāre mṛgatṛṣṇeva cañcale / (5.1) Par.?

sthāvare jaṅgame sarve bhūtagrāme caturvidhe // (5.2) Par.?

dharmo mātā pitā dharmo dharmo bandhuḥ suhṛt tathā / (6.1) Par.?

ādhāraḥ sarvabhūtānāṃ trailokye sacarācare // (6.2) Par.?

evaṃ jñātvā tu te sarve lokapālāḥ kṛtakṣaṇāḥ / (7.1) Par.?

tapaste cakruratulaṃ mārutāhāratatparāḥ // (7.2) Par.?

tatastuṣṭo mahādevaḥ kṛtasyārddhe gate tadā / (8.1) Par.?

anurūpeṇa rājendra yugasya parameśvaraḥ // (8.2) Par.?

vareṇa chandayāmāsa lokapālān mahābalān / (9.1) Par.?

yo yamicchati kāmaṃ vai taṃ taṃ tasya dadāmyaham // (9.2) Par.?

etacchrutvā vacastasya lokapālā jagaddhitāḥ / (10.1) Par.?

varadaṃ prārthayāmāsur devaṃ varam anuttamam // (10.2) Par.?

kubera uvāca / (11.1) Par.?

yadi tuṣṭo mahādeva yadi deyo varo mama / (11.2) Par.?

yakṣāṇām īśvaraścāhaṃ bhavāmi dhanadastviti // (11.3) Par.?

tataḥ provāca deveśaṃ yamaḥ saṃyamane rataḥ / (12.1) Par.?

tatra pradhāno bhagavān bhaveyaṃ sarvajantuṣu // (12.2) Par.?

varuṇo 'nantaraṃ prāha praṇamya tu maheśvaram / (13.1) Par.?

krīḍeyaṃ vāruṇe loke yādogaṇasamanvitaḥ // (13.2) Par.?

jagādāśu tato vāyuḥ praṇamya tu maheśvaram / (14.1) Par.?

vyāpakatvaṃ trilokeṣu prārthayāmāsa bhārata // (14.2) Par.?

teṣāṃ yadīpsitaṃ kāmamumayā saha śaṅkaraḥ / (15.1) Par.?

sarveṣāṃ lokapālānaḥ dattvā cādarśanaṃ gataḥ // (15.2) Par.?

gate maheśvare deve yathāsthānaṃ tu te sthitāḥ / (16.1) Par.?

sthāpanā ca kṛtā sarvaiḥ svanāmnaiva pṛthakpṛthak // (16.2) Par.?

kuberaśca kubereśaṃ yamaścaiva yameśvaram / (17.1) Par.?

varuṇo varuṇeśaṃ tu vāto vāteśvaraṃ nṛpa // (17.2) Par.?

tarpaṇaṃ vidadhuḥ sarve mantraiśca vividhaiḥ śubhaiḥ / (18.1) Par.?

sarve sarveśvaraṃ deva pūjayitvā yathāvidhi // (18.2) Par.?

āhvayāmāsus tān viprānsarve sarveśvarā iva / (19.1) Par.?

kṣāntadāntajitakrodhānsarvabhūtābhayapradān // (19.2) Par.?

vedavidyāvratasnātān sarvaśāstraviśāradān / (20.1) Par.?

ṛgyajuḥsāmasaṃyuktāṃs tathātharvavibhūṣitān // (20.2) Par.?

cāturvidhyaṃ tu sarveṣāṃ dānaṃ dāsyāma gṛhṇata / (21.1) Par.?

evamuktvā tu sarveṣāṃ viprāṇāṃ dānamuttamam // (21.2) Par.?

tatra sthāne dadus teṣāṃ bhūmidānam anuttamam / (22.1) Par.?

yāvaccandraśca sūryaśca yāvat tiṣṭhati medinī // (22.2) Par.?

tāvaddānaṃ tu yuṣmākaṃ paripanthī na kaścana / (23.1) Par.?

rājā vā rājatulyo vā lokapālair anuttamam // (23.2) Par.?

dattaṃ lopayate mūḍhaḥ śrūyatāṃ tasya yo vidhiḥ / (24.1) Par.?

śoṣayeddhanado vittaṃ tasya pāpasya bhārata // (24.2) Par.?

śarīraṃ varuṇo devaḥ saṃtatīṃ śvasanas tathā / (25.1) Par.?

āyurnayati tasyāśu yamaḥ saṃyamano mahān // (25.2) Par.?

niḥśeṣaṃ bhasmasāt kṛtvā hutabhugyāti bhārata / (26.1) Par.?

tasmāt sarvaprayatnena brāhmaṇebhyo yudhiṣṭhira / (26.2) Par.?

bhaktiḥ kāryā nṛpaiḥ sarvair icchadbhiḥ śreya ātmanaḥ // (26.3) Par.?

rājā vṛkṣo brāhmaṇāstasya mūlaṃ bhṛtyāḥ parṇā mantriṇastasya śākhāḥ / (27.1) Par.?

tasmān mūlaṃ yatnato rakṣaṇīyaṃ mūle gupte nāsti vṛkṣasya nāśaḥ // (27.2) Par.?

ṣaṣṭivarṣasahasrāṇi svarge tiṣṭhati bhūmidaḥ / (28.1) Par.?

ācchettā cāvamantā ca tānyeva narake vaset // (28.2) Par.?

svadattā paradattā vā pālanīyā vasuṃdharā / (29.1) Par.?

yasya yasya yadā bhūmistasya tasya tadā phalam // (29.2) Par.?

devatājñāmanusmṛtya rājāno ye 'pi tāṃ nṛpa / (30.1) Par.?

pālayiṣyanti satataṃ teṣāṃ vāsastriviṣṭape // (30.2) Par.?

svadattā paradattā vā yatnādrakṣyā yudhiṣṭhira / (31.1) Par.?

mahī mahīkṣitā nityaṃ dānācchreyo 'nupālanam // (31.2) Par.?

āyuryaśo balaṃ vittaṃ saṃtatiścākṣayā nṛpa / (32.1) Par.?

teṣāṃ bhaviṣyate nūnaṃ ye prajāpālane ratāḥ // (32.2) Par.?

evamuktvā tu tān sarvāṃllokapālān dvijottamān / (33.1) Par.?

pūjayitvā vidhānena praṇipatya vyasarjayan // (33.2) Par.?

gateṣu vipramukhyeṣu snātvā hutahutāśanāḥ / (34.1) Par.?

lokapālāḥ kṣudhāviṣṭāḥ paryaṭanbhaikṣamātmanaḥ // (34.2) Par.?

asthicarmāvaśeṣāṅgāḥ kapāloddhṛtapāṇayaḥ / (35.1) Par.?

alabdhagrāsamarddhārdhaṃ niryayur nagarādbahiḥ // (35.2) Par.?

śāpaṃ dattvā tadā krodhād brāhmaṇāya yudhiṣṭhira / (36.1) Par.?

daridrāḥ satataṃ mūrkhā bhaveyuśca yayurgṛhān // (36.2) Par.?

tadāprabhṛti te sarve brāhmaṇā dhanavarjitāḥ / (37.1) Par.?

śāpadoṣeṇa kauberyāṃ saṃjātā duḥkhabhājanāḥ // (37.2) Par.?

na dhanaṃ paitṛkaṃ putrairna pitā putrapautrikam / (38.1) Par.?

bhuñjate sakalaṃ kālamityevaṃ śaṅkaro 'bravīt // (38.2) Par.?

kubereśo naraḥ snātvā yastu pūjayate śivam / (39.1) Par.?

gandhadhūpanamaskāraiḥ so 'śvamedhaphalaṃ labhet // (39.2) Par.?

yamatīrthe tu yaḥ snātvā sampaśyati yameśvaram / (40.1) Par.?

sarvapāpaiḥ pramucyeta saptajanmāntarārjitaiḥ // (40.2) Par.?

pūrṇamāsyām amāvāsyāṃ snātvā tu pitṛtarpaṇam / (41.1) Par.?

yaḥ karoti tilaiḥ snānaṃ tasya puṇyaphalaṃ śṛṇu // (41.2) Par.?

sutṛptāstena toyena pitaraśca pitāmahāḥ / (42.1) Par.?

svargasthā dvādaśābdāni krīḍanti prapitāmahāḥ // (42.2) Par.?

varuṇeśe naraḥ snātvā hyarcayitvā maheśvaram / (43.1) Par.?

vājapeyasya yajñasya phalaṃ prāpnoti puṣkalam // (43.2) Par.?

mṛtāṃ kālena mahatā loke yatra jaleśvaraḥ / (44.1) Par.?

sa gacchet tatra yānena gīyamāno 'psarogaṇaiḥ // (44.2) Par.?

vāteśvare naraḥ snātvā sampūjya ca maheśvaram / (45.1) Par.?

jāyate kṛtakṛtyo 'sau lokapālānavekṣayan // (45.2) Par.?

kiṃ tasya bahubhiryajñairdānairvā bahudakṣiṇaiḥ / (46.1) Par.?

snātvā catuṣṭaye loke avāptaṃ janmanaḥ phalam // (46.2) Par.?

te dhanyāste mahātmānas teṣāṃ janma sujīvitam / (47.1) Par.?

nityaṃ vasanti kaurilyāṃ lokapālānnimantrya ye // (47.2) Par.?

etatpuṇyaṃ pāpaharaṃ dhanyamāyurvivardhanam / (48.1) Par.?

paṭhatāṃ śṛṇvatāṃ caiva sarvapāpakṣayo bhavet // (48.2) Par.?

iti śrīskānde mahāpurāṇa ekāśītisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ pañcama āvantyakhaṇḍe revākhaṇḍe kuberāditīrthacatuṣṭayamāhātmyavarṇanaṃ nāma trayastriṃśadadhikaśatatamo 'dhyāyaḥ // (49.1) Par.?