Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Buddha's life

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6775
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
ā janmano janmajarāntakasya tasyātmajasyātmajitaḥ sa rājā / (1.1) Par.?
ā
indecl.
janman
ab.s.n.
← yā (1.2) [obl]
janman
comp.
∞ jarā
comp.
∞ antaka
g.s.m.
tad
g.s.m.
∞ ātmaja
g.s.m.
∞ ātman
comp.
∞ ji
PPP, n.s.m.
tad
n.s.m.
rājan,
n.s.m.
← yā (1.2) [nsubj]
ahanyahanyarthagajāśvamitrair vṛddhiṃ yayau sindhurivāmbuvegaiḥ // (1.2) Par.?
ahar
l.s.n.
∞ ahar
l.s.n.
∞ artha
comp.
∞ gaja
comp.
∞ aśva
comp.
∞ mitra
i.p.m.
vṛddhi
ac.s.f.

3. sg., Perf.
root
→ rājan (1.1) [nsubj]
→ janman (1.1) [obl:temp]
sindhu
n.s.m.
∞ iva
indecl.
∞ ambu
comp.
∞ vega.
i.p.m.
dhanasya ratnasya ca tasya tasya kṛtākṛtasyaiva ca kāñcanasya / (2.1) Par.?
dhana
g.s.n.
← nidhi (2.2) [nmod]
ratna
g.s.n.
ca
indecl.
tad
g.s.n.
tad
g.s.n.
kṛ
PPP, comp.
∞ akṛta
g.s.n.
∞ eva
indecl.
ca
indecl.
kāñcana,
g.s.n.
tadā hi naikānsa nidhīnavāpa manorathasyāpy atibhārabhūtān // (2.2) Par.?
tadā
indecl.
hi
indecl.
na
indecl.
∞ eka
ac.p.m.
∞ tad
n.s.m.
nidhi
ac.p.m.
→ dhana (2.1) [nmod]
∞ avāp
3. sg., Perf.
root
manoratha
g.s.m.
∞ api
indecl.
ati
indecl.
∞ bhāra
comp.
∞ bhū.
PPP, ac.p.m.
ye padmakalpairapi ca dvipendrairna maṇḍalaṃ śakyam ihābhinetum / (3.1) Par.?
yad
n.p.m.
← gaja (3.2) [det]
padma
comp.
∞ kalpa
i.p.m.
∞ api
indecl.
ca
indecl.
dvipa
comp.
∞ indra
i.p.m.
∞ na
indecl.
śak
Ger., n.s.n.
← tad (3.2) [acl]
iha
indecl.
∞ abhinī,
Inf., indecl.
→ gaja (3.2) [nsubj]
madotkaṭā haimavatā gajāste vināpi yatnādupatasthurenam // (3.2) Par.?
mada
comp.
∞ utkaṭa
n.p.m.
haimavata
n.p.m.
gaja
n.p.m.
→ yad (3.1) [det]
← abhinī (3.1) [nsubj]
∞ tad
n.p.m.
→ śak (3.1) [acl:rel]
vinā
indecl.
∞ api
indecl.
yatna
ab.s.m.
∞ upasthā
3. pl., Perf.
root
∞ enad.
ac.s.m.
nānāṅkacihnair navahemabhāṇḍair vibhūṣitair lambasaṭaistathānyaiḥ / (4.1) Par.?
nānā
indecl.
∞ aṅka
comp.
∞ cihna
i.p.n.
nava
comp.
∞ heman
comp.
∞ bhāṇḍa
i.p.n.
vibhūṣay
PPP, i.p.m.
← turaṃga (4.2) [acl]
lamba
comp.
∞ saṭā
i.p.m.
∞ tathā
indecl.
∞ anya,
i.p.m.
← turaṃga (4.2) [conj]
saṃcukṣubhe cāsya puraṃ turaṅgairbalena maitryā ca dhanena cāptaiḥ // (4.2) Par.?
saṃkṣubh
3. sg., Perf.
root
ca
indecl.
∞ idam
g.s.m.
pura
n.s.n.
turaṃga
i.p.m.
→ vibhūṣay (4.1) [acl]
→ anya (4.1) [conj]
∞ bala
i.s.n.
maitrī
i.s.f.
ca
indecl.
dhana
i.s.n.
ca
indecl.
∞ āpta.
i.p.m.
puṣṭāśca tuṣṭāśca tathāsya rājye sādhvyo 'rajaskā guṇavatpayaskāḥ / (5.1) Par.?
puṣ
PPP, n.p.f.
→ sahita (5.2) [conj]
← go (5.2) [acl]
∞ ca
indecl.
tuṣ
PPP, n.p.f.
∞ ca
indecl.
tathā
indecl.
← bhū (5.2) [discourse]
∞ idam
g.s.m.
rājya
l.s.n.
← bhū (5.2) [obl]
sādhu
n.p.f.
arajaska
n.p.f.
∞ payaska,
n.p.f.
udagravatsaiḥ sahitā babhūvurbahvyo bahukṣīraduhaś ca gāvaḥ // (5.2) Par.?
udagra
comp.
∞ vatsa
i.p.m.
sahita
n.p.f.
← puṣ (5.1) [conj]
bhū
3. pl., Perf.
root
→ rājya (5.1) [obl:loc]
→ tathā (5.1) [discourse]
∞ bahu
n.p.f.
bahu
comp.
∞ kṣīra
comp.
∞ duh
n.p.f.
ca
indecl.
go.
n.p.f.
→ puṣ (5.1) [acl]
madhyasthatāṃ tasya ripurjagāma madhyasthabhāvaḥ prayayau suhṛttvam / (6.1) Par.?
∞ 
ac.s.f.
tad
g.s.m.
ripu
n.s.m.
∞ gam.
3. sg., Perf.
root
∞ bhāva
n.s.m.
prayā
3. sg., Perf.
root
suhṛd
comp.
∞ tva.
ac.s.n.
viśeṣato dārḍhyamiyāya mitraṃ dvāvasya pakṣāvaparastu nāsa // (6.2) Par.?
dārḍhya
ac.s.n.
∞ i
3. sg., Perf.
root
mitra.
n.s.n.
dvi
n.d.m.
root
∞ idam
g.s.m.
pakṣa
n.d.m.
∞ apara
n.s.m.
∞ tu
indecl.
na
indecl.
∞ as.
3. sg., Perf.
root
tathāsya mandānilameghaśabdaḥ saudāminīkuṇḍalamaṇḍitābhraḥ / (7.1) Par.?
tathā
indecl.
← pravṛṣ (7.2) [discourse]
∞ idam
g.s.m.
← pravṛṣ (7.2) [obl]
manda
comp.
∞ anila
comp.
∞ megha
comp.
∞ śabda
n.s.m.
∞ kuṇḍala
comp.
∞ maṇḍay
PPP, comp.
∞ abhra,
n.s.m.
← deva (7.2) [acl]
vināśmavarṣāśanipātadoṣaiḥ kāle ca deśe pravavarṣa devaḥ // (7.2) Par.?
vinā
indecl.
∞ aśman
comp.
∞ varṣa
comp.
∞ aśani
comp.
∞ pāta
comp.
∞ doṣa
i.p.m.
kāla
l.s.m.
ca
indecl.
deśa
l.s.m.
pravṛṣ
3. sg., Perf.
root
→ tathā (7.1) [discourse]
→ idam (7.1) [obl:benef]
deva.
n.s.m.
→ abhra (7.1) [acl]
ruroha sasyaṃ phalavadyathartu tadākṛtenāpi kṛṣiśrameṇa / (8.1) Par.?
ruh
3. sg., Perf.
root
sasya
n.s.n.
phalavat
n.s.n.
∞ yathartu
indecl.
tadā
indecl.
← bhū (8.2) [advmod]
∞ a
indecl.
∞ kṛ
PPP, i.s.m.
← bhū (8.2) [advcl]
∞ api
indecl.
∞ śrama.
i.s.m.
tā eva cāsyauṣadhayo rasena sāreṇa caivābhyadhikā babhūvuḥ // (8.2) Par.?
tad
n.p.f.
eva
indecl.
ca
indecl.
∞ idam
g.s.m.
∞ oṣadhi
n.p.f.
rasa
i.s.m.
sāra
i.s.n.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ abhyadhika
n.p.f.
bhū.
3. pl., Perf.
root
→ tadā (8.1) [advmod]
→ kṛ (8.1) [advcl:concess]
śarīrasaṃdehakare 'pi kāle saṃgrāmasaṃmarda iva pravṛtte / (9.1) Par.?
∞ saṃdeha
comp.
∞ kara
l.s.m.
api
indecl.
kāla
l.s.m.
← prajan (9.2) [obl]
∞ sammarda
l.s.m.
iva
indecl.
pravṛt,
PPP, l.s.m.
← prajan (9.2) [advcl]
svasthāḥ sukhaṃ caiva nirāmayaṃ ca prajajñire kālavaśena nāryaḥ // (9.2) Par.?
svastha
n.p.f.
sukham
indecl.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
nirāmaya
ac.s.n.
ca
indecl.
prajan
3. pl., Perf.
root
→ kāla (9.1) [obl:temp]
→ pravṛt (9.1) [advcl:temp]
kāla
comp.
∞ vaśa
i.s.m.
nārī.
n.p.f.
pṛthagvratibhyo vibhave 'pi garhye na prārthayanti sma narāḥ parebhyaḥ / (10.1) Par.?
pṛthak
indecl.
∞ vratin
ab.p.m.
vibhava
l.s.m.
api
indecl.
garh
Ger., l.s.m.
na
indecl.
prārthay
3. pl., Pre. ind.
root
sma
indecl.
nara
n.p.m.
para.
ab.p.m.
abhyarthitaḥ sūkṣmadhano 'pi cāryastadā na kaścidvimukho babhūva // (10.2) Par.?
abhyarthay
PPP, n.s.m.
∞ dhana
n.s.m.
api
indecl.
ca
indecl.
∞ ārya
n.s.m.
∞ tadā
indecl.
na
indecl.
kaścit
n.s.m.
∞ vimukha
n.s.m.
root
bhū.
3. sg., Perf.
nāgauravo bandhuṣu nāpy adātā naivāvrato nānṛtiko na hiṃsraḥ / (11.1) Par.?
na
indecl.
∞ a
indecl.
∞ gaurava
n.s.m.
root
→ as (11.2) [conj]
bandhu
l.p.m.
na
indecl.
∞ api
indecl.
a
indecl.
∞ dātṛ
n.s.m.
na
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ a
indecl.
∞ vrata
n.s.m.
na
indecl.
∞ anṛtika
n.s.m.
na
indecl.
← as (11.2) [advmod]
hiṃsra,
n.s.m.
→ kaścana (11.2) [det]
← as (11.2) [nsubj]
āsīttadā kaścana tasya rājye rājño yayāteriva nāhuṣasya // (11.2) Par.?
as
3. sg., Impf.
→ na (11.1) [advmod]
→ hiṃsra (11.1) [nsubj]
← gaurava (11.1) [conj]
∞ tadā
indecl.
kaścana
n.s.m.
← hiṃsra (11.1) [det]
tad
g.s.m.
rājya
l.s.n.
rājan
g.s.m.
yayāti
g.s.m.
∞ iva
indecl.
nāhuṣa.
g.s.m.
udyānadevāyatanāśramāṇāṃ kūpaprapāpuṣkariṇīvanānām / (12.1) Par.?
udyāna
comp.
∞ devāyatana
comp.
∞ āśrama
g.p.m.
← kriyā (12.2) [nmod]
kūpa
comp.
∞ prapā
comp.
∞ puṣkariṇī
comp.
∞ vana
g.p.n.
cakruḥ kriyāstatra ca dharmakāmāḥ pratyakṣataḥ svargam ivopalabhya // (12.2) Par.?
kṛ
3. pl., Perf.
root
kriyā
ac.p.f.
→ āśrama (12.1) [nmod]
∞ tatra
indecl.
ca
indecl.
dharma
comp.
∞ kāma
n.p.m.
svarga
ac.s.m.
iva
indecl.
∞ upalabh.
Abs., indecl.
muktaśca durbhikṣabhayāmayebhyo hṛṣṭo janaḥ svarga ivābhireme / (13.1) Par.?
muc
PPP, n.s.m.
∞ ca
indecl.
∞ bhaya
comp.
∞ āmaya
ab.p.m.
hṛṣ
PPP, n.s.m.
jana
n.s.m.
svarga
l.s.m.
iva
indecl.
∞ abhiram
3. sg., Perf.
root
patnīṃ patirvā mahiṣī patiṃ vā parasparaṃ na vyabhiceratuśca // (13.2) Par.?
patnī
ac.s.f.
pati
n.s.m.
root
∞ 
indecl.
mahiṣī
n.s.f.
pati
ac.s.m.

indecl.
paraspara
ac.s.m.
na
indecl.
vyabhicar
3. du., Perf.
∞ ca
indecl.
kaścitsiṣeve rataye na kāmaṃ kāmārthamarthaṃ na jugopa kaścit / (14.1) Par.?
kaścit
n.s.m.
∞ sev
3. sg., Perf.
root
rati
d.s.f.
na
indecl.
kāma
ac.s.m.
kāma
comp.
∞ artha
ac.s.m.
∞ artha
ac.s.m.
na
indecl.
gup
3. sg., Perf.
root
kaścit
n.s.m.
kaściddhanārthaṃ na cacāra dharmaṃ dharmāya kaścinna cakāra hiṃsām // (14.2) Par.?
kaścit
n.s.m.
∞ dhana
comp.
∞ artha
ac.s.m.
na
indecl.
car
3. sg., Perf.
root
dharma
ac.s.m.
dharma
d.s.m.
kaścit
n.s.m.
∞ na
indecl.
kṛ
3. sg., Perf.
root
hiṃsā
ac.s.f.
steyādibhiścāpyaribhiśca naṣṭaṃ svasthaṃ svacakraṃ paracakramuktam / (15.1) Par.?
steya
comp.
∞ ādi
i.p.m.
∞ ca
indecl.
∞ api
indecl.
∞ ari
i.p.m.
∞ ca
indecl.
naś
PPP, n.s.n.
root
→ kṣema (15.2) [conj]
→ bhū (15.2) [cop]
→ rāṣṭra (15.2) [advcl:manner]
svastha
n.s.n.
sva
comp.
∞ cakra
n.s.n.
→ tad (15.2) [nmod]
para
comp.
∞ cakra
comp.
∞ muc
PPP, n.s.n.
kṣemaṃ subhikṣaṃ ca babhūva tasya purānaraṇyasya yathaiva rāṣṭre // (15.2) Par.?
kṣema
n.s.n.
← naś (15.1) [conj]
subhikṣa
n.s.n.
ca
indecl.
bhū
3. sg., Perf.
← naś (15.1) [cop]
tad
g.s.m.
← cakra (15.1) [nmod]
purā
indecl.
∞ anaraṇya
g.s.m.
yathā
indecl.
∞ eva
indecl.
rāṣṭra
l.s.n.
← naś (15.1) [advcl]
tadā hi tajjanmani tasya rājño manorivādityasutasya rājye / (16.1) Par.?
tadā
indecl.
← car (16.2) [advmod]
hi
indecl.
← car (16.2) [discourse]
tad
comp.
∞ janman
l.s.n.
← car (16.2) [obl]
tad
g.s.m.
rājan
g.s.m.
manu
g.s.m.
← car (16.2) [advcl]
∞ iva
indecl.
∞ āditya
comp.
∞ suta
g.s.m.
rājya
l.s.n.
← car (16.2) [obl]
cacāra harṣaḥ praṇanāśa pāpmā jajvāla dharmaḥ kaluṣaḥ śaśāma // (16.2) Par.?
car
3. sg., Perf.
root
→ rājya (16.1) [obl:loc]
→ tadā (16.1) [advmod]
→ hi (16.1) [discourse]
→ janman (16.1) [obl:temp]
→ manu (16.1) [advcl:manner]
harṣa
n.s.m.
praṇaś
3. sg., Perf.
pāpman
n.s.m.
jval
3. sg., Perf.
dharma
n.s.m.
kaluṣa
n.s.m.
śam
3. sg., Perf.
evaṃvidhā rājakulasya saṃpatsarvārthasiddhiśca yato babhūva / (17.1) Par.?
rājan
comp.
∞ kula
g.s.n.
sampad
n.s.f.
∞ sarva
comp.
∞ artha
comp.
∞ siddhi
n.s.f.
∞ ca
indecl.
yatas
indecl.
bhū
3. sg., Perf.
← prakṛ (17.2) [advcl]
tato nṛpastasya sutasya nāma sarvārthasiddho 'yamiti pracakre // (17.2) Par.?
tatas
indecl.
nṛpa
n.s.m.
∞ tad
g.s.m.
suta
g.s.m.
nāman
ac.s.n.
idam
n.s.m.
∞ iti
indecl.
prakṛ
3. sg., Perf.
root
→ bhū (17.1) [advcl:caus]
devī tu māyā vibudharṣikalpaṃ dṛṣṭvā viśālaṃ tanayaprabhāvam / (18.1) Par.?
devī
n.s.f.
tu
indecl.
← śak (18.2) [discourse]
māyā
n.s.f.
← śak (18.2) [nsubj]
vibudha
comp.
∞ ṛṣi
comp.
∞ kalpa
ac.s.m.
dṛś
Abs., indecl.
← śak (18.2) [advcl]
viśāla
ac.s.m.
tanaya
comp.
∞ prabhāva
ac.s.m.
jātaṃ praharṣaṃ na śaśāka soḍhuṃ tato nivāsāya divaṃ jagāma // (18.2) Par.?
jan
PPP, ac.s.m.
praharṣa
ac.s.m.
na
indecl.
śak
3. sg., Perf.
root
→ tu (18.1) [discourse]
→ dṛś (18.1) [advcl:temp]
→ māyā (18.1) [nsubj]
sah
Inf., indecl.
tatas
indecl.
nivāsa
d.s.m.
div
ac.s.m.
gam
3. sg., Perf.
root
tataḥ kumāraṃ suragarbhakalpaṃ snehena bhāvena ca nirviśeṣam / (19.1) Par.?
mātṛṣvasā mātṛsamaprabhāvā saṃvardhayām ātmajavad babhūva // (19.2) Par.?
tataḥ sa bālārka ivodayasthaḥ samīrito vahnir ivānilena / (20.1) Par.?
tatas
indecl.
← vṛdh (20.2) [advmod]
tad
n.s.m.
← kumāra (20.2) [det]
bāla
comp.
∞ arka
n.s.m.
→ tārādhipa (20.2) [conj]
← vṛdh (20.2) [obl]
iva
indecl.
∞ udaya
comp.
∞ stha
n.s.m.
samīray
PPP, n.s.m.
vahni
n.s.m.
iva
indecl.
∞ anila
i.s.m.
krameṇa samyagvavṛdhe kumārastārādhipaḥ pakṣa ivātamaske // (20.2) Par.?
krameṇa
indecl.
samyak
indecl.
∞ vṛdh
3. sg., Perf.
root
→ tatas (20.1) [advmod]
→ arka (20.1) [obl:manner]
kumāra
n.s.m.
→ tad (20.1) [det]
∞ tārādhipa
n.s.m.
← arka (20.1) [conj]
pakṣa
l.s.m.
iva
indecl.
∞ atamaska
l.s.m.
tato mahārhāṇi ca candanāni ratnāvalīścauṣadhibhiḥ sagarbhāḥ / (21.1) Par.?
tatas
indecl.
← ākṛ (21.2) [advmod]
mahārha
ac.p.n.
ca
indecl.
candana
ac.p.n.
→ rathaka (21.2) [conj]
→ bhūṣaṇa (22.1) [conj]
→ aśvaka (22.1) [conj]
→ ratha (22.2) [conj]
→ putrī (22.2) [conj]
← ākṛ (21.2) [obj]
ratna
comp.
∞ āvali
ac.p.f.
∞ ca
indecl.
∞ oṣadhi
i.p.f.
sa
indecl.
∞ garbha
ac.p.f.
mṛgaprayuktān rathakāṃśca haimān ācakrire 'smai suhṛdālayebhyaḥ // (21.2) Par.?
mṛga
comp.
∞ prayuj
PPP, ac.p.m.
rathaka
ac.p.m.
← candana (21.1) [conj]
∞ ca
indecl.
haima
ac.p.m.
ākṛ
3. pl., Perf.
root
→ tatas (21.1) [advmod]
→ candana (21.1) [obj]
idam
d.s.m.
suhṛd
comp.
∞ ālaya
ab.p.m.
vayo'nurūpāṇi ca bhūṣaṇāni hiraṇmayān hastimṛgāśvakāṃśca / (22.1) Par.?
vayas
comp.
∞ anurūpa
ac.p.n.
ca
indecl.
bhūṣaṇa
ac.p.n.
← candana (21.1) [conj]
hastin
comp.
∞ mṛga
comp.
∞ aśvaka
ac.p.m.
← candana (21.1) [conj]
∞ ca
indecl.
rathāṃśca goputrakasamprayuktān putrīśca cāmīkararūpyacitrāḥ // (22.2) Par.?
ratha
ac.p.m.
← candana (21.1) [conj]
∞ ca
indecl.
go
indecl.
∞ putraka
comp.
∞ samprayuj
PPP, ac.p.m.
putrī
ac.p.f.
← candana (21.1) [conj]
∞ ca
indecl.
∞ rūpya
comp.
∞ citra
ac.p.f.
evaṃ sa taistairviṣayopacārair vayo'nurūpair upacaryamāṇaḥ / (23.1) Par.?
evam
indecl.
tad
n.s.m.
← pratima (23.2) [nsubj]
tad
i.p.m.
∞ tad
i.p.m.
∞ viṣaya
comp.
∞ upacāra
i.p.m.
vayas
comp.
∞ anurūpa
i.p.m.
upacar
Ind. pass., n.s.m.
← pratima (23.2) [advcl]
bālo 'py abālapratimo babhūva dhṛtyā ca śaucena dhiyā śriyā ca // (23.2) Par.?
bāla
n.s.m.
api
indecl.
a
indecl.
∞ bāla
comp.
∞ pratima
n.s.m.
root
→ tad (23.1) [nsubj]
→ upacar (23.1) [advcl]
bhū
3. sg., Perf.
dhṛti
i.s.f.
ca
indecl.
śauca
i.s.n.
dhī
i.s.f.
śrī
i.s.f.
ca
indecl.
vayaśca kaumāramatītya samyak samprāpya kāle pratipattikarma / (24.1) Par.?
vayas
ac.s.n.
∞ ca
indecl.
kaumāra
ac.s.n.
∞ atī
Abs., indecl.
← grah (24.2) [advcl]
samyak
indecl.
samprāp
Abs., indecl.
kāla
l.s.m.
∞ karman
ac.s.n.
alpair ahobhir bahuvarṣagamyā jagrāha vidyāḥ svakulānurūpāḥ // (24.2) Par.?
alpa
i.p.n.
ahar
i.p.n.
bahu
comp.
∞ varṣa
comp.
∞ gam
Ger., ac.p.f.
grah
3. sg., Perf.
root
→ atī (24.1) [advcl:temp]
vidyā
ac.p.f.
sva
comp.
∞ kula
comp.
∞ anurūpa
ac.p.f.
naiḥśreyasaṃ tasya tu bhavyamarthaṃ śrutvā purastādasitānmaharṣeḥ / (25.1) Par.?
tad
g.s.m.
tu
indecl.
bhavya
ac.s.m.
∞ artha
ac.s.m.
śru
Abs., indecl.
← janay (25.2) [advcl]
purastāt
indecl.
∞ asita
ab.s.m.
∞ mahat
comp.
∞ ṛṣi
ab.s.m.
kāmeṣu saṅgaṃ janayāṃbabhūva vanāni yāyāditi śākyarājaḥ // (25.2) Par.?
kāma
l.p.m.
saṅga
ac.s.m.
janay
3. sg., per. perf.
root
→ śru (25.1) [advcl:temp]
vana
ac.p.n.

3. sg., Pre. opt.
∞ iti
indecl.
śākya
comp.
∞ rāja
n.s.m.
kulāttato 'smai sthiraśīlayuktātsādhvīṃ vapurhrīvinayopapannām / (26.1) Par.?
kula
ab.s.n.
← āhvā (26.2) [obl]
∞ tatas
indecl.
← āhvā (26.2) [advmod]
idam
d.s.m.
← āhvā (26.2) [iobj]
sthira
comp.
∞ śīla
comp.
∞ yuj
PPP, ab.s.n.
→ viśāla (26.2) [conj]
→ abhidhāna (26.2) [conj]
← śrī (26.2) [acl]
∞ sādhu
ac.s.f.
vapus
comp.
∞ hrī
comp.
∞ vinaya
comp.
∞ upapad
PPP, ac.s.f.
yaśodharāṃ nāma yaśoviśālāṃ vāmābhidhānāṃ śriyamājuhāva // (26.2) Par.?
yaśodharā
ac.s.f.
nāma
indecl.
yaśas
comp.
∞ viśāla
ac.s.f.
← yuj (26.1) [conj]
vāma
comp.
∞ abhidhāna
ac.s.f.
← yuj (26.1) [conj]
śrī
ac.s.f.
→ yuj (26.1) [acl]
∞ āhvā
3. sg., Perf.
root
→ idam (26.1) [iobj]
→ kula (26.1) [obl:source]
→ tatas (26.1) [advmod]
vidyotamāno vapuṣā pareṇa sanatkumārapratimaḥ kumāraḥ / (27.1) Par.?
vidyut
Pre. ind., n.s.m.
← abhiram (27.2) [advcl]
vapus
i.s.n.
para
i.s.n.
∞ pratima
n.s.m.
kumāra
n.s.m.
← abhiram (27.2) [nsubj]
sārdhaṃ tayā śākyanarendravadhvā śacyā sahasrākṣa ivābhireme // (27.2) Par.?
sārdham
indecl.
tad
i.s.f.
śākya
comp.
∞ narendra
comp.
∞ vadhū
i.s.f.
śacī
i.s.f.
iva
indecl.
∞ abhiram
3. sg., Perf.
root
→ kumāra (27.1) [nsubj]
→ vidyut (27.1) [advcl]
kiṃcinmanaḥkṣobhakaraṃ pratīpaṃ kathaṃ na paśyediti so 'nucintya / (28.1) Par.?
kaścit
ac.s.n.
∞ manas
comp.
∞ kṣobha
comp.
∞ kara
ac.s.n.
pratīpa
ac.s.n.
katham
indecl.
na
indecl.
paś
3. sg., Pre. opt.
∞ iti
indecl.
tad
n.s.m.
← nṛpa (28.2) [det]
anucintay
Abs., indecl.
← vyādiś (28.2) [advcl]
vāsaṃ nṛpo vyādiśati sma tasmai harmyodareṣveva na bhūpracāram // (28.2) Par.?
vāsa
ac.s.m.
nṛpa
n.s.m.
→ tad (28.1) [det]
vyādiś
3. sg., Pre. ind.
root
→ anucintay (28.1) [advcl:temp]
sma
indecl.
tad
d.s.m.
harmya
comp.
∞ udara
l.p.n.
∞ eva
indecl.
na
indecl.
bhū
comp.
∞ pracāra
ac.s.m.
tataḥ śarattoyadapāṇḍareṣu bhūmau vimāneṣviva rañjiteṣu / (29.1) Par.?
tatas
indecl.
← vihṛ (29.2) [advmod]
śarad
comp.
∞ toyada
comp.
∞ pāṇḍara
l.p.n.
→ āśraya (29.2) [conj]
← harmya (29.2) [acl]
bhūmi
l.s.f.
vimāna
l.p.n.
∞ iva
indecl.
rañjay
PPP, l.p.n.
harmyeṣu sarvartusukhāśrayeṣu strīṇāmudārairvijahāra tūryaiḥ // (29.2) Par.?
harmya
l.p.n.
→ pāṇḍara (29.1) [acl]
sarva
comp.
∞ ṛtu
comp.
∞ sukha
comp.
∞ āśraya
l.p.n.
← pāṇḍara (29.1) [conj]
strī
g.p.f.
∞ udāra
i.p.n.
∞ vihṛ
3. sg., Perf.
root
→ tatas (29.1) [advmod]
tūrya
i.p.n.
kalairhi cāmīkarabaddhakakṣair nārīkarāgrābhihatairmṛdaṅgaiḥ / (30.1) Par.?
kala
i.p.m.
∞ hi
indecl.
← rāj (30.2) [discourse]
∞ bandh
PPP, comp.
∞ kakṣa
i.p.m.
nārī
comp.
∞ kara
comp.
∞ agra
comp.
∞ abhihan
PPP, i.p.m.
∞ mṛdaṅga
i.p.m.
→ nṛtya (30.2) [conj]
← rāj (30.2) [obl]
varāpsaronṛtyasamaiśca nṛtyaiḥ kailāsavattadbhavanaṃ rarāja // (30.2) Par.?
vara
comp.
∞ apsaras
comp.
∞ nṛtya
comp.
∞ sama
i.p.n.
∞ ca
indecl.
nṛtya
i.p.n.
← mṛdaṅga (30.1) [conj]
∞ vat
indecl.
∞ tad
n.s.n.
∞ bhavana
n.s.n.
rāj
3. sg., Perf.
root
→ hi (30.1) [discourse]
→ mṛdaṅga (30.1) [obl:instr]
vāgbhiḥ kalābhir lalitaiśca hāvairmadaiḥ sakhelairmadhuraiśca hāsaiḥ / (31.1) Par.?
vāc
i.p.f.
→ vañc (31.2) [conj]
← ramay (31.2) [obl]
kala
i.p.f.
lalita
i.p.n.
∞ ca
indecl.
hāva
i.p.m.
∞ mada
i.p.m.
sa
indecl.
∞ khelā
i.p.m.
∞ madhura
i.p.m.
∞ ca
indecl.
hāsa
i.p.m.
taṃ tatra nāryo ramayāṃbabhūvur bhrūvañcitair ardhanirīkṣitaiśca // (31.2) Par.?
tad
ac.s.m.
tatra
indecl.
nārī
n.p.f.
ramay
3. pl., per. perf.
root
→ vāc (31.1) [obl:instr]
bhrū
comp.
∞ vañc
PPP, i.p.n.
← vāc (31.1) [conj]
ardha
comp.
∞ nirīkṣ
PPP, i.p.n.
∞ ca.
indecl.
tataḥ sa kāmāśrayapaṇḍitābhiḥ strībhirgṛhīto ratikarkaśābhiḥ / (32.1) Par.?
tatas
indecl.
← gam (32.2) [advmod]
tad
n.s.m.
← gam (32.2) [nsubj]
kāma
comp.
∞ āśraya
comp.
∞ paṇḍita
i.p.f.
strī
i.p.f.
∞ grah
PPP, n.s.m.
← gam (32.2) [advcl]
rati
comp.
∞ karkaśa
i.p.f.
vimānapṛṣṭhānna mahīṃ jagāma vimānapṛṣṭhādiva puṇyakarmā // (32.2) Par.?
vimāna
comp.
∞ pṛṣṭha
ab.s.n.
∞ na
indecl.
mahī
ac.s.f.
gam
3. sg., Perf.
root
→ tad (32.1) [nsubj]
→ tatas (32.1) [advmod]
→ grah (32.1) [advcl]
vimāna
comp.
∞ pṛṣṭha
ab.s.n.
∞ iva
indecl.
puṇya
comp.
∞ karman
n.s.m.
nṛpastu tasyaiva vivṛddhihetostadbhāvinārthena ca codyamānaḥ / (33.1) Par.?
nṛpa
n.s.m.
← abhiram (33.2) [nsubj]
∞ tu
indecl.
← abhiram (33.2) [discourse]
tad
g.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ hetu
ab.s.m.
← abhiram (33.2) [advcl]
∞ tad
comp.
∞ bhāvin
i.s.m.
∞ artha
i.s.m.
ca
indecl.
coday
Ind. pass., n.s.m.
← abhiram (33.2) [advcl]
śame 'bhireme virarāma pāpādbheje damaṃ saṃvibabhāja sādhūn // (33.2) Par.?
śama
l.s.m.
abhiram
3. sg., Perf.
root
→ nṛpa (33.1) [nsubj]
→ tu (33.1) [discourse]
→ hetu (33.1) [advcl:caus]
→ coday (33.1) [advcl]
viram
3. sg., Perf.
pāpa
ab.s.n.
∞ bhaj
3. sg., Perf.
dama
ac.s.m.
saṃvibhaj
3. sg., Perf.
sādhu
ac.p.m.
nādhīravatkāmasukhe sasañje na saṃrarañje viṣamaṃ jananyām / (34.1) Par.?
na
indecl.
∞ adhīra
comp.
∞ vat
indecl.
∞ kāma
comp.
∞ sukha
l.s.n.
sañj.
3. sg., Perf.
root
na
indecl.
saṃrañj
3. sg., Perf.
root
viṣama
ac.s.n.
jananī.
l.s.f.
dhṛtyendriyāśvāṃś capalān vijigye bandhūṃśca paurāṃśca guṇairjigāya // (34.2) Par.?
dhṛti
i.s.f.
∞ indriya
comp.
∞ aśva
ac.p.m.
capala
ac.p.m.
viji.
3. sg., Perf.
root
bandhu
ac.p.m.
∞ ca
indecl.
paura
ac.p.m.
∞ ca
indecl.
guṇa
i.p.m.
∞ ji.
3. sg., Perf.
root
nādhyaiṣṭa duḥkhāya parasya vidyāṃ jñānaṃ śivaṃ yattu tadadhyagīṣṭa / (35.1) Par.?
na
indecl.
∞ adhī
3. sg., s-aor.
root
duḥkha
d.s.n.
para
g.s.m.
vidyā
ac.s.f.
jñāna
n.s.n.
śiva
n.s.n.
yad
n.s.n.
∞ tu
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ adhigā
3. sg., s-aor.
root
svābhyaḥ prajābhyo hi yathā tathaiva sarvaprajābhyaḥ śivamāśaśaṃse // (35.2) Par.?
sva
d.p.f.
prajā
d.p.f.
hi
indecl.
yathā
indecl.
tathā
indecl.
∞ eva
indecl.
sarva
comp.
∞ prajā
d.p.f.
śiva
ac.s.n.
∞ āśaṃs
3. sg., Perf.
root
bhaṃ bhāsuraṃ cāṅgirasādhidevaṃ yathāvadānarca tadāyuṣe saḥ / (36.1) Par.?
bha
ac.s.n.
bhāsura
ac.s.n.
ca
indecl.
∞ āṅgirasa
comp.
∞ adhideva
ac.s.n.
yathāvat
indecl.
∞ arc
3. sg., Perf.
root
tadā
indecl.
∞ āyus
d.s.n.
tad.
n.s.m.
juhāva havyānyakṛśe kṛśānau dadau dvijebhyaḥ kṛśanaṃ ca gāśca // (36.2) Par.?
hu
3. sg., Perf.
root
havya
ac.p.n.
∞ akṛśa
l.s.m.
kṛśānu.
l.s.m.

3. sg., Perf.
root
dvija
d.p.m.
kṛśana
ac.s.n.
ca
indecl.
go
ac.p.f.
∞ ca.
indecl.
sasnau śarīraṃ pavituṃ manaśca tīrthāmbubhiścaiva guṇāmbubhiśca / (37.1) Par.?
snā
3. sg., Perf.
root
śarīra
ac.s.n.

Inf., indecl.
manas
ac.s.n.
∞ ca
indecl.
tīrtha
comp.
∞ ambu
i.p.n.
∞ ca
indecl.
∞ eva
indecl.
guṇa
comp.
∞ ambu
i.p.n.
∞ ca.
indecl.
vedopadiṣṭaṃ samamātmajaṃ ca somaṃ papau śāntisukhaṃ ca hārdam // (37.2) Par.?
veda
comp.
∞ upadiś
PPP, ac.s.m.
sama
ac.s.m.
∞ ātman
comp.
∞ ja
ac.s.m.
ca
indecl.
soma
ac.s.m.

3. sg., Perf.
root
śānti
comp.
∞ sukha
ac.s.n.
ca
indecl.
hārda.
ac.s.n.
sāntvaṃ babhāṣe na ca nārthavadyajjajalpa tattvaṃ na ca vipriyaṃ yat / (38.1) Par.?
sāntva
ac.s.n.
bhāṣ
3. sg., Perf.
root
na
indecl.
ca
indecl.
na
indecl.
∞ arthavat
ac.s.n.
∞ yad
ac.s.n.
∞ jalp
3. sg., Perf.
tattva
n.s.n.
root
na
indecl.
ca
indecl.
vipriya
n.s.n.
yad.
n.s.n.
sāntvaṃ hy atattvaṃ paruṣaṃ ca tattvaṃ hriyāśakannātmana eva vaktum // (38.2) Par.?
sāntva
ac.s.n.
hi
indecl.
a
indecl.
∞ tattva
ac.s.n.
paruṣa
ac.s.n.
ca
indecl.
tattva
ac.s.n.
hrī
i.s.f.
∞ śak
3. sg., them. aor.
root
∞ na
indecl.
∞ ātman
d.s.m.
eva
indecl.
vac
Inf., indecl.
iṣṭeṣvaniṣṭeṣu ca kāryavatsu na rāgadoṣāśrayatāṃ prapede / (39.1) Par.?
iṣ
PPP, l.p.m.
∞ aniṣṭa
l.p.m.
ca
indecl.
kāryavat
l.p.m.
na
indecl.
rāga
comp.
∞ doṣa
comp.
∞ āśraya
comp.
∞ 
ac.s.f.
prapad
3. sg., Perf.
root
śivaṃ siṣeve vyavahāraśuddhaṃ yajñaṃ hi mene na tathā yathā tat // (39.2) Par.?
śiva
ac.s.n.
sev
3. sg., Perf.
root
∞ śudh
PPP, ac.s.n.
yajña
ac.s.m.
hi
indecl.
man
3. sg., Perf.
root
na
indecl.
tathā
indecl.
yathā
indecl.
tad
ac.s.n.
āśāvate cābhigatāya sadyo deyāmbubhis tarṣam acechidiṣṭa / (40.1) Par.?
āśāvat
d.s.m.
ca
indecl.
∞ abhigam
PPP, d.s.m.
sadyas
indecl.
deya
comp.
∞ ambu
i.p.n.
tarṣa
ac.s.m.
cechid.
3. sg., is-aor.
root
yuddhādṛte vṛttaparaśvadhena dviḍdarpam udvṛttam abebhidiṣṭa // (40.2) Par.?
yuddha
ab.s.n.
∞ ṛte
indecl.
vṛt
PPP, comp.
∞ paraśvadha
i.s.m.
dviṣ
comp.
∞ darpa
ac.s.m.
udvṛt
PPP, ac.s.m.
bebhid.
3. sg., is-aor.
root
ekaṃ vininye sa jugopa sapta saptaiva tatyāja rarakṣa pañca / (41.1) Par.?
eka
ac.s.m.
vinī.
3. sg., Perf.
root
tad
n.s.m.
gup
3. sg., Perf.
root
saptan.
ac.s.n.
saptan
ac.s.n.
∞ eva
indecl.
tyaj.
3. sg., Perf.
root
rakṣ
3. sg., Perf.
root
pañcan.
ac.s.n.
prāpa trivargaṃ bubudhe trivargaṃ jajñe dvivargaṃ prajahau dvivargam // (41.2) Par.?
prāp
3. sg., Perf.
root
trivarga.
ac.s.m.
budh
3. sg., Perf.
root
trivarga.
ac.s.m.
jñā
3. sg., Perf.
root
dvi
comp.
∞ varga.
ac.s.m.
prahā
3. sg., Perf.
root
dvi
comp.
∞ varga.
ac.s.m.
kṛtāgaso 'pi pratipādya vadhyānnājīghanannāpi ruṣā dadarśa / (42.1) Par.?
kṛ
PPP, comp.
∞ āgas
ac.p.m.
api
indecl.
pratipāday
Abs., indecl.
vadh
Ger., ac.p.m.
∞ na
indecl.
∞ han
3. pl., red. aor.
root
∞ na
indecl.
∞ api
indecl.
ruṣ
i.s.f.
dṛś.
3. sg., Perf.
root
babandha sāntvena phalena caitāṃstyāgo 'pi teṣāṃ hyanayāya dṛṣṭaḥ // (42.2) Par.?
bandh
3. sg., Perf.
root
sāntva
i.s.n.
phala
i.s.n.
ca
indecl.
∞ etad
ac.p.m.
∞ tyāga
n.s.m.
api
indecl.
tad
g.p.m.
hi
indecl.
∞ anaya
d.s.m.
dṛś.
PPP, n.s.m.
root
ārṣāṇyacārītparamavratāni vairāṇyahāsīccirasaṃbhṛtāni / (43.1) Par.?
ārṣa
ac.p.n.
∞ car
3. sg., is-aor.
root
∞ parama
comp.
∞ vrata
ac.p.n.
vaira
ac.p.n.
∞ 
3. sg., s-aor.
root
∞ cira
comp.
∞ sambhṛ.
PPP, ac.p.n.
yaśāṃsi cāpad guṇagandhavanti rajāṃsy ahārṣīn malinīkarāṇi // (43.2) Par.?
yaśas
ac.p.n.
ca
indecl.
∞ āp
3. sg., them. aor.
root
guṇa
comp.
∞ gandhavat.
ac.p.n.
rajas
ac.p.n.
hṛ
3. sg., s-aor.
root
malinīkara.
ac.p.n.
na cājihīrṣīd balim apravṛttaṃ na cācikīrṣīt paravastvabhidhyām / (44.1) Par.?
na
indecl.
ca
indecl.
∞ jihīrṣ
3. sg., s-aor.
root
bali
ac.s.m.
na
indecl.
ca
indecl.
∞ cikīrṣ
3. sg., s-aor.
para
comp.
∞ vastu
comp.
∞ abhidhyā.
ac.s.f.
na cāvivakṣīd dviṣatāmadharmaṃ na cāvivakṣīddhṛdayena manyum // (44.2) Par.?
tasmiṃstathā bhūmipatau pravṛtte bhṛtyāśca paurāśca tathaiva ceruḥ / (45.1) Par.?
tad
l.s.m.
∞ tathā
indecl.
bhūmipati
l.s.m.
pravṛt
PPP, l.s.m.
bhṛtya
n.p.m.
∞ ca
indecl.
paura
n.p.m.
∞ ca
indecl.
tathā
indecl.
∞ eva
indecl.
car
3. pl., Perf.
root
→ indriya (45.2) [advcl:manner]
śamātmake cetasi viprasanne prayuktayogasya yathendriyāṇi // (45.2) Par.?
śama
comp.
∞ ātmaka
l.s.n.
cetas
l.s.n.
viprasad
PPP, l.s.n.
prayuj
PPP, comp.
∞ yoga
g.s.m.
yathā
indecl.
∞ indriya
n.p.n.
← car (45.1) [advcl]
kāle tataścārupayodharāyāṃ yaśodharāyāṃ svayaśodharāyām / (46.1) Par.?
kāla
l.s.m.
← jan (46.2) [obl]
tatas
indecl.
← jan (46.2) [advmod]
∞ cāru
comp.
∞ payodhara
l.s.f.
yaśodharā
l.s.f.
← jan (46.2) [obl]
sva
comp.
∞ yaśas
comp.
∞ dhara
l.s.f.
śauddhodane rāhusapatnavaktro jajñe suto rāhula eva nāmnā // (46.2) Par.?
rāhu
comp.
∞ sapatna
comp.
∞ vaktra
n.s.m.
jan
3. sg., Perf.
root
→ yaśodharā (46.1) [obl]
→ kāla (46.1) [obl:temp]
→ tatas (46.1) [advmod]
suta
n.s.m.
rāhula
n.s.m.
eva
indecl.
nāman
i.s.n.
atheṣṭaputraḥ paramapratītaḥ kulasya vṛddhiṃ prati bhūmipālaḥ / (47.1) Par.?
atha
indecl.
← nand (47.2) [advmod]
∞ iṣ
PPP, comp.
∞ putra
n.s.m.
parama
comp.
∞ pratī
PPP, n.s.m.
kula
g.s.n.
vṛddhi
ac.s.f.
← nand (47.2) [obl]
prati
indecl.
bhūmipāla
n.s.m.
← nand (47.2) [nsubj]
yathaiva putraprasave nananda tathaiva pautraprasave nananda // (47.2) Par.?
yathā
indecl.
∞ eva
indecl.
putra
comp.
∞ prasava
l.s.m.
nand
3. sg., Perf.
tathā
indecl.
∞ eva
indecl.
pautra
comp.
∞ prasava
l.s.m.
nand
3. sg., Perf.
root
→ bhūmipāla (47.1) [nsubj]
→ vṛddhi (47.1) [obl]
→ atha (47.1) [advmod]
putrasya me putragato mameva snehaḥ kathaṃ syāditi jātaharṣaḥ / (48.1) Par.?
putra
g.s.m.
mad
g.s.a.
putra
comp.
∞ gam
PPP, n.s.m.
mad
g.s.a.
∞ iva
indecl.
sneha
n.s.m.
katham
indecl.
as
3. sg., Pre. opt.
∞ iti
indecl.
jan
PPP, comp.
∞ harṣa
n.s.m.
← ālamb (48.2) [advcl]
kāle sa taṃ taṃ vidhim ālalambe putrapriyaḥ svargamivārurukṣan // (48.2) Par.?
kāla
l.s.m.
tad
n.s.m.
tad
ac.s.m.
tad
ac.s.m.
vidhi
ac.s.m.
ālamb
3. sg., Perf.
root
→ harṣa (48.1) [advcl:caus]
putra
comp.
∞ priya
n.s.m.
svarga
ac.s.m.
∞ iva
indecl.
∞ ārurukṣ
Pre. ind., n.s.m.
sthitvā pathi prāthamakalpikānāṃ rājarṣabhāṇāṃ yaśasānvitānām / (49.1) Par.?
sthā
Abs., indecl.
→ muc (49.2) [conj]
← tap (49.2) [advcl]
pathin
l.s.m.
rāja
comp.
∞ ṛṣabha
g.p.m.
yaśas
i.s.n.
∞ anvita
g.p.m.
śuklāny amuktvāpi tapāṃsyatapta yajñaiśca hiṃsārahitairayaṣṭa // (49.2) Par.?
śukla
ac.p.n.
a
indecl.
∞ muc
Abs., indecl.
← sthā (49.1) [conj]
∞ api
indecl.
tapas
ac.p.n.
∞ tap
3. sg., root aor.
root
→ sthā (49.1) [advcl:temp]
yajña
i.p.m.
∞ ca
indecl.
∞ rahita
i.p.m.
∞ yaj
3. sg., root aor.
ajājvaliṣṭātha sa puṇyakarmā nṛpaśriyā caiva tapaḥśriyā ca / (50.1) Par.?
jājval
3. sg., is-aor.
root
→ dīp (50.2) [advcl]
∞ atha
indecl.
tad
n.s.m.
puṇya
comp.
∞ karman
n.s.m.
nṛpa
comp.
∞ śrī
i.s.f.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
tapas
comp.
∞ śrī
i.s.f.
ca
indecl.
kulena vṛttena dhiyā ca dīptastejaḥ sahasrāṃśurivotsisṛkṣuḥ // (50.2) Par.?
kula
i.s.n.
vṛtta
i.s.n.
dhī
i.s.f.
ca
indecl.
dīp
PPP, n.s.m.
← jājval (50.1) [advcl]
∞ tejas
ac.s.n.
∞ iva
indecl.
∞ utsisṛkṣu
n.s.m.
svāyaṃbhuvaṃ cārcikamarcayitvā jajāpa putrasthitaye sthitaśrīḥ / (51.1) Par.?
ca
indecl.
∞ ārcika
ac.s.n.
∞ arcay
Abs., indecl.
jap
3. sg., Perf.
root
→ kṛ (51.2) [conj]
putra
comp.
∞ sthiti
d.s.m.
sthā
PPP, comp.
∞ śrī
n.s.m.
cakāra karmāṇi ca duṣkarāṇi prajāḥ sisṛkṣuḥ ka ivādikāle // (51.2) Par.?
kṛ
3. sg., Perf.
← jap (51.1) [conj]
karman
ac.p.n.
ca
indecl.
duṣkara
ac.p.n.
prajā
ac.p.f.
ka
n.s.m.
iva
indecl.
∞ ādi
comp.
∞ kāla
l.s.m.
tatyāja śastraṃ vimamarśa śāstraṃ śamaṃ siṣeve niyamaṃ viṣehe / (52.1) Par.?
tyaj
3. sg., Perf.
root
śastra
ac.s.n.
vimṛś
3. sg., Perf.
root
śāstra
ac.s.n.
śama
ac.s.m.
sev
3. sg., Perf.
root
niyama
ac.s.m.
viṣah
3. sg., Perf.
root
vaśīva kaṃcidviṣayaṃ na bheje piteva sarvānviṣayāndadarśa // (52.2) Par.?
vaśin
n.s.m.
∞ iva
indecl.
kaścit
ac.s.m.
∞ viṣaya
ac.s.m.
na
indecl.
bhaj
3. sg., Perf.
root
pitṛ
n.s.m.
∞ iva
indecl.
sarva
ac.p.m.
∞ viṣaya
ac.p.m.
∞ dṛś
3. sg., Perf.
root
babhāra rājyaṃ sa hi putrahetoḥ putraṃ kulārthaṃ yaśase kulaṃ tu / (53.1) Par.?
bhṛ
3. sg., Perf.
root
→ śabda (53.2) [conj]
→ div (53.2) [conj]
rājya
ac.s.n.
tad
n.s.m.
hi
indecl.
putra
comp.
∞ hetu
ab.s.m.
putra
ac.s.m.
kula
comp.
∞ artha
ac.s.m.
yaśas
d.s.n.
kula
ac.s.n.
tu
indecl.
svargāya śabdaṃ divamātmahetordharmārthamātmasthitimācakāṅkṣa // (53.2) Par.?
svarga
d.s.m.
śabda
ac.s.m.
← bhṛ (53.1) [conj]
div
ac.s.m.
← bhṛ (53.1) [conj]
∞ ātman
comp.
∞ hetu
ab.s.m.
∞ dharma
comp.
∞ artha
ac.s.m.
∞ ātman
comp.
∞ sthiti
ac.s.f.
∞ ākāṅkṣ
3. sg., Perf.
root
evaṃ sa dharmaṃ vividhaṃ cakāra sadbhir nipātaṃ śrutitaśca siddham / (54.1) Par.?
evam
indecl.
tad
n.s.m.
dharma
ac.s.m.
vividha
ac.s.m.
kṛ
3. sg., Perf.
root
→ nāth (54.2) [advcl]
sat
i.p.m.
nipāta
ac.s.m.
śruti
ab.s.f.
∞ ca
indecl.
sidh,
PPP, ac.s.m.
dṛṣṭvā kathaṃ putramukhaṃ suto me vanaṃ na yāyāditi nāthamānaḥ // (54.2) Par.?
dṛś
Abs., indecl.
katham
indecl.
putra
comp.
∞ mukha
ac.s.n.
suta
n.s.m.
mad
g.s.a.
vana
ac.s.n.
na
indecl.

3. sg., Pre. opt.
∞ iti
indecl.
nāth.
Pre. ind., n.s.m.
← kṛ (54.1) [advcl]
rirakṣiṣantaḥ śriyamātmasaṃsthāṃ rakṣanti putrān bhuvi bhūmipālāḥ / (55.1) Par.?
rirakṣ
Pre. ind., n.p.m.
śrī
ac.s.f.
∞ ātman
comp.
∞ saṃsthā
ac.s.f.
rakṣ
3. pl., Pre. ind.
root
putra
ac.p.m.
bhū
l.s.f.
putraṃ narendraḥ sa tu dharmakāmo rarakṣa dharmādviṣayeṣu muñcan // (55.2) Par.?
putra
ac.s.m.
narendra
n.s.m.
tad
n.s.m.
tu
indecl.
dharma
comp.
∞ kāma
n.s.m.
rakṣ
3. sg., Perf.
root
dharma
ab.s.m.
∞ viṣaya
l.p.m.
muc
Pre. ind., n.s.m.
vanamanupamasattvā bodhisattvāstu sarve viṣayasukharasajñā jagmurutpannaputrāḥ / (56.1) Par.?
vana
ac.s.n.
∞ anupama
comp.
∞ sattva
n.p.m.
∞ tu
indecl.
sarva
n.p.m.
∞ sukha
comp.
∞ rasa
comp.
∞ jña
n.p.m.
gam
3. pl., Perf.
root
∞ utpad
PPP, comp.
∞ putra.
n.p.m.
ata upacitakarmā rūḍhamūle 'pi hetau sa ratim upasiṣeve bodhim āpan na yāvat // (56.2) Par.?
atas
indecl.
upaci
PPP, comp.
∞ karman
n.s.m.
ruh
PPP, comp.
∞ mūla
l.s.m.
api
indecl.
hetu
l.s.m.
tad
n.s.m.
rati
ac.s.f.
upasev
3. sg., Perf.
root
bodhi
ac.s.f.
yāvat.
indecl.
iti buddhacarite mahākāvye antaḥpuravihāro nāma dvitīyaḥ sargaḥ // (57.1) Par.?
Duration=0.23925113677979 secs.