Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 775
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śrīrājovāca / (1.1) Par.?
parasya viṣṇor īśasya māyinām api mohinīm / (1.2) Par.?
māyāṃ veditum icchāmo bhagavanto bruvantu naḥ // (1.3) Par.?
nānutṛpye juṣan yuṣmadvaco harikathāmṛtam / (2.1) Par.?
saṃsāratāpanistapto martyas tattāpabheṣajam // (2.2) Par.?
śrīantarīkṣa uvāca / (3.1) Par.?
ebhir bhūtāni bhūtātmā mahābhūtair mahābhuja / (3.2) Par.?
sasarjoccāvacāny ādyaḥ svamātrātmaprasiddhaye // (3.3) Par.?
evaṃ sṛṣṭāni bhūtāni praviṣṭaḥ pañcadhātubhiḥ / (4.1) Par.?
ekadhā daśadhātmānaṃ vibhajan juṣate guṇān // (4.2) Par.?
guṇair guṇān sa bhuñjāna ātmapradyotitaiḥ prabhuḥ / (5.1) Par.?
manyamāna idaṃ sṛṣṭam ātmānam iha sajjate // (5.2) Par.?
karmāṇi karmabhiḥ kurvan sanimittāni dehabhṛt / (6.1) Par.?
tat tat karmaphalaṃ gṛhṇan bhramatīha sukhetaram // (6.2) Par.?
itthaṃ karmagatīr gacchan bahvabhadravahāḥ pumān / (7.1) Par.?
ābhūtasamplavāt sargapralayāv aśnute 'vaśaḥ // (7.2) Par.?
dhātūpaplava āsanne vyaktaṃ dravyaguṇātmakam / (8.1) Par.?
anādinidhanaḥ kālo hy avyaktāyāpakarṣati // (8.2) Par.?
śatavarṣā hy anāvṛṣṭir bhaviṣyaty ulbaṇā bhuvi / (9.1) Par.?
tatkālopacitoṣṇārko lokāṃs trīn pratapiṣyati // (9.2) Par.?
pātālatalam ārabhya saṃkarṣaṇamukhānalaḥ / (10.1) Par.?
dahann ūrdhvaśikho viṣvag vardhate vāyuneritaḥ // (10.2) Par.?
saṃvartako meghagaṇo varṣati sma śataṃ samāḥ / (11.1) Par.?
dhārābhir hastihastābhir līyate salile virāṭ // (11.2) Par.?
tato virājam utsṛjya vairājaḥ puruṣo nṛpa / (12.1) Par.?
avyaktaṃ viśate sūkṣmaṃ nirindhana ivānalaḥ // (12.2) Par.?
vāyunā hṛtagandhā bhūḥ salilatvāya kalpate / (13.1) Par.?
salilaṃ taddhṛtarasaṃ jyotiṣṭvāyopakalpate // (13.2) Par.?
hṛtarūpaṃ tu tamasā vāyau jyotiḥ pralīyate / (14.1) Par.?
hṛtasparśo 'vakāśena vāyur nabhasi līyate / (14.2) Par.?
kālātmanā hṛtaguṇaṃ nabha ātmani līyate // (14.3) Par.?
indriyāṇi mano buddhiḥ saha vaikārikair nṛpa / (15.1) Par.?
praviśanti hy ahaṃkāraṃ svaguṇair aham ātmani // (15.2) Par.?
eṣā māyā bhagavataḥ sargasthityantakāriṇī / (16.1) Par.?
trivarṇā varṇitāsmābhiḥ kiṃ bhūyaḥ śrotum icchasi // (16.2) Par.?
śrīrājovāca / (17.1) Par.?
yathaitām aiśvarīṃ māyāṃ dustarām akṛtātmabhiḥ / (17.2) Par.?
taranty añjaḥ sthūladhiyo maharṣa idam ucyatām // (17.3) Par.?
śrīprabuddha uvāca / (18.1) Par.?
karmāṇy ārabhamāṇānāṃ duḥkhahatyai sukhāya ca / (18.2) Par.?
paśyet pākaviparyāsaṃ mithunīcāriṇāṃ nṛṇām // (18.3) Par.?
nityārtidena vittena durlabhenātmamṛtyunā / (19.1) Par.?
gṛhāpatyāptapaśubhiḥ kā prītiḥ sādhitaiś calaiḥ // (19.2) Par.?
evaṃ lokaṃ param vidyān naśvaraṃ karmanirmitam / (20.1) Par.?
satulyātiśayadhvaṃsaṃ yathā maṇḍalavartinām // (20.2) Par.?
tasmād guruṃ prapadyeta jijñāsuḥ śreya uttamam / (21.1) Par.?
śābde pare ca niṣṇātaṃ brahmaṇy upaśamāśrayam // (21.2) Par.?
tatra bhāgavatān dharmān śikṣed gurvātmadaivataḥ / (22.1) Par.?
amāyayānuvṛttyā yais tuṣyed ātmātmado hariḥ // (22.2) Par.?
sarvato manaso 'saṅgam ādau saṅgaṃ ca sādhuṣu / (23.1) Par.?
dayāṃ maitrīṃ praśrayaṃ ca bhūteṣv addhā yathocitam // (23.2) Par.?
śaucaṃ tapas titikṣāṃ ca maunaṃ svādhyāyam ārjavam / (24.1) Par.?
brahmacaryam ahiṃsāṃ ca samatvaṃ dvaṃdvasaṃjñayoḥ // (24.2) Par.?
sarvatrātmeśvarānvīkṣāṃ kaivalyam aniketatām / (25.1) Par.?
viviktacīravasanaṃ saṃtoṣaṃ yena kenacit // (25.2) Par.?
śraddhāṃ bhāgavate śāstre 'nindām anyatra cāpi hi / (26.1) Par.?
manovākkarmadaṇḍaṃ ca satyaṃ śamadamāv api // (26.2) Par.?
śravaṇaṃ kīrtanaṃ dhyānaṃ harer adbhutakarmaṇaḥ / (27.1) Par.?
janmakarmaguṇānāṃ ca tadarthe 'khilaceṣṭitam // (27.2) Par.?
iṣṭaṃ dattaṃ tapo japtaṃ vṛttaṃ yac cātmanaḥ priyam / (28.1) Par.?
dārān sutān gṛhān prāṇān yat parasmai nivedanam // (28.2) Par.?
evaṃ kṛṣṇātmanātheṣu manuṣyeṣu ca sauhṛdam / (29.1) Par.?
paricaryāṃ cobhayatra mahatsu nṛṣu sādhuṣu // (29.2) Par.?
parasparānukathanaṃ pāvanaṃ bhagavadyaśaḥ / (30.1) Par.?
mitho ratir mithas tuṣṭir nivṛttir mitha ātmanaḥ // (30.2) Par.?
smarantaḥ smārayantaś ca mitho 'ghaughaharaṃ harim / (31.1) Par.?
bhaktyā saṃjātayā bhaktyā bibhraty utpulakāṃ tanum // (31.2) Par.?
kvacid rudanty acyutacintayā kvaciddhasanti nandanti vadanty alaukikāḥ / (32.1) Par.?
nṛtyanti gāyanty anuśīlayanty ajaṃ bhavanti tūṣṇīṃ param etya nirvṛtāḥ // (32.2) Par.?
iti bhāgavatān dharmān śikṣan bhaktyā tadutthayā / (33.1) Par.?
nārāyaṇaparo māyām añjas tarati dustarām // (33.2) Par.?
śrīrājovāca / (34.1) Par.?
nārāyaṇābhidhānasya brahmaṇaḥ paramātmanaḥ / (34.2) Par.?
niṣṭhām arhatha no vaktuṃ yūyaṃ hi brahmavittamāḥ // (34.3) Par.?
śrīpippalāyana uvāca / (35.1) Par.?
sthityudbhavapralayahetur ahetur asya / (35.2) Par.?
yat svapnajāgarasuṣuptiṣu sad bahiś ca / (35.3) Par.?
dehendriyāsuhṛdayāni caranti yena / (35.4) Par.?
saṃjīvitāni tad avehi paraṃ narendra // (35.5) Par.?
naitan mano viśati vāg uta cakṣur ātmā / (36.1) Par.?
prāṇendriyāṇi ca yathānalam arciṣaḥ svāḥ / (36.2) Par.?
śabdo 'pi bodhakaniṣedhatayātmamūlam / (36.3) Par.?
arthoktam āha yadṛte na niṣedhasiddhiḥ // (36.4) Par.?
sattvaṃ rajas tama iti trivṛd ekam ādau / (37.1) Par.?
sūtraṃ mahān aham iti pravadanti jīvam / (37.2) Par.?
jñānakriyārthaphalarūpatayoruśakti / (37.3) Par.?
brahmaiva bhāti sad asac ca tayoḥ paraṃ yat // (37.4) Par.?
nātmā jajāna na mariṣyati naidhate 'sau na kṣīyate savanavid vyabhicāriṇāṃ hi / (38.1) Par.?
sarvatra śaśvad anapāyy upalabdhimātraṃ prāṇo yathendriyabalena vikalpitaṃ sat // (38.2) Par.?
aṇḍeṣu peśīṣu taruṣv aviniściteṣu prāṇo hi jīvam upadhāvati tatra tatra / (39.1) Par.?
sanne yad indriyagaṇe 'hami ca prasupte kūṭastha āśayam ṛte tadanusmṛtir naḥ // (39.2) Par.?
yarhy abjanābhacaraṇaiṣaṇayorubhaktyā cetomalāni vidhamed guṇakarmajāni / (40.1) Par.?
tasmin viśuddha upalabhyata ātmatattvaṃ sākṣād yathāmaladṛśoḥ savitṛprakāśaḥ // (40.2) Par.?
śrīrājovāca / (41.1) Par.?
karmayogaṃ vadata naḥ puruṣo yena saṃskṛtaḥ / (41.2) Par.?
vidhūyehāśu karmāṇi naiṣkarmyaṃ vindate param // (41.3) Par.?
evaṃ praśnam ṛṣīn pūrvam apṛcchaṃ pitur antike / (42.1) Par.?
nābruvan brahmaṇaḥ putrās tatra kāraṇam ucyatām // (42.2) Par.?
śrīāvirhotra uvāca / (43.1) Par.?
karmākarma vikarmeti vedavādo na laukikaḥ / (43.2) Par.?
vedasya ceśvarātmatvāt tatra muhyanti sūrayaḥ // (43.3) Par.?
parokṣavādo vedo 'yaṃ bālānām anuśāsanam / (44.1) Par.?
karmamokṣāya karmāṇi vidhatte hy agadaṃ yathā // (44.2) Par.?
nācared yas tu vedoktaṃ svayam ajño 'jitendriyaḥ / (45.1) Par.?
vikarmaṇā hy adharmeṇa mṛtyor mṛtyum upaiti saḥ // (45.2) Par.?
vedoktam eva kurvāṇo niḥsaṅgo 'rpitam īśvare / (46.1) Par.?
naiṣkarmyaṃ labhate siddhiṃ rocanārthā phalaśrutiḥ // (46.2) Par.?
ya āśu hṛdayagranthiṃ nirjihīṛṣuḥ parātmanaḥ / (47.1) Par.?
vidhinopacared devaṃ tantroktena ca keśavam // (47.2) Par.?
labdhvānugraha ācāryāt tena saṃdarśitāgamaḥ / (48.1) Par.?
mahāpuruṣam abhyarcen mūrtyābhimatayātmanaḥ // (48.2) Par.?
śuciḥ sammukham āsīnaḥ prāṇasaṃyamanādibhiḥ / (49.1) Par.?
piṇḍaṃ viśodhya saṃnyāsakṛtarakṣo 'rcayet // (49.2) Par.?
arcādau hṛdaye cāpi yathālabdhopacārakaiḥ / (50.1) Par.?
dravyakṣityātmaliṅgāni niṣpādya prokṣya cāsanam // (50.2) Par.?
pādyādīn upakalpyātha saṃnidhāpya samāhitaḥ / (51.1) Par.?
hṛdādibhiḥ kṛtanyāso mūlamantreṇa cārcayet // (51.2) Par.?
sāṅgopāṅgāṃ sapārṣadāṃ tāṃ tāṃ mūrtiṃ svamantrataḥ / (52.1) Par.?
pādyārghyācamanīyādyaiḥ snānavāsovibhūṣaṇaiḥ // (52.2) Par.?
gandhamālyākṣatasragbhir dhūpadīpopahārakaiḥ / (53.1) Par.?
sāṅgam sampūjya vidhivat stavaiḥ stutvā nameddharim // (53.2) Par.?
ātmānam tanmayam dhyāyan mūrtiṃ sampūjayeddhareḥ / (54.1) Par.?
śeṣam ādhāya śirasā svadhāmny udvāsya satkṛtam // (54.2) Par.?
evam agnyarkatoyādāv atithau hṛdaye ca yaḥ / (55.1) Par.?
yajatīśvaram ātmānam acirān mucyate hi saḥ // (55.2) Par.?
Duration=0.37375903129578 secs.